فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - ارزیابی اثرات زیست محیطی بند های لاستیکی پی در پی در بستر رودخانه كارزين - استان فارس
  محمد حسینی
  مقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق چکیده کامل

  مقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق ارزیابی زیست محیطی بند‌های متوالی در بستر رودخانه و همچنین تأثیرات آن بر فاکتور‌های زیست محیطی بر منطقه می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش سعی شده است که ارزیابی زیست محیطی بند‌های پی در پی کوچک در مسیر رودخانه منطقه کارزین استان فارس بررسی گردد و با استفاده از ماتریس لئوپولد نقاط مثبت و منفی احداثت بند‌های متوالی تعیین گردد. سه حالت فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفت و در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری با گزینه 1 (عدم انجام پروژه) و گزینه 2 ( انجام پروژه) ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و بحث: ارزیابی اثرات زیست محیطی در بخش بیولوژیکی گزینه 1 نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 212- کسب کرده است که بیشترین تأثیر منفی در فاکتور‌های مرگ و میر گونه‌های جانوری، کاهش غذای زیستی و رشد و پرورش آبزیان و تخریب پوشش گیاهی مشاهده می‌شود در گزینه 2 (انجام پروژه) بر فعالیت‌های بیولوژیکی نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 295+ را کسب کرده است که بیشترین فاکتور‌های مؤثر مهاجرت گونه‌های جانوری،تأثیر بر زنجیره غذایی و رشد و توسعه پوشش گیاهی و آبزیان می‌باشد نتیجه‌گیری: بررسی کلی همه فاکتور‌های زیست محیطی، اگر چه گزینه عدم اجرای طرح نمره منفی 138 به خود اختصاص داده است اما عدم انجام پروژه و ر‌ها نمودن منطقه به حال خود در واقع عدم استفاده از مواهب طبیعی و عدم تحرک بسوی توسعه پایدار است. در مجموع امتیازات کل محیط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این نتیجه حاصل شد که با امتیاز اثر 2107+ این اقدام در آینده می‌تواند بر رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی منطقه اثر‌گذار باشد همچنین احداث سد‌های متوالی علاوه بر تغییر در اکوسیستم منطقه، باعث رونق اقتصادی و کیفیت و کمیت آب می‌گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - سنجش آگاهی و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در منازل مسکونی
  امید  طبیعی
  مقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محی چکیده کامل

  مقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی انجام نشده است. بنابراین، برای کاهش و پیشگیری از حوادث خانگی و همچنین حفاظت از محیط‌زیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، مطالعه‌ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه‌ها شامل تعداد 250 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونه‌گیری به روش در دسترس انتخاب شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه‌ها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه (78/0) قبل از انجام مطالعه تعیین شد. با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمون‌های کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته‌های این پژوهش نشان داد که 8/86 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت مسائل و رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در خانه برخوردار بودند و 2/79 درصد تمایلی برای رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی ندارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که دانشجویان از سطوح تقریباً پایینی از دانش و آگاهی در رابطه با اصول و مسائل بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی برخوردار می‌باشند و نیازمند برنامه‌های آموزشی منظم ، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - پیش‌بینی کوتاه مدت غلظت گاز مونو اکسید کربن در هوای شهر اهواز با استفاده از تحلیل شبکه‌های عصبی مصنوعی
  مریم کاوسی سیما سبزعلی پور حسین فتحیان
  مقدمه: آلودگی هوای شهر‌ها یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی بوده که همواره تهدیدی دایم و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و همچنین محیط زیست می‌باشد. از مهمترین آلاینده‌های هوا می‌توان به اکسیدهای نیتروژن به خصوص دی¬اکسیدنیتروژن، اکسید‌های سولفور به ویژه دی¬اکسیدسولفور، هید چکیده کامل

  مقدمه: آلودگی هوای شهر‌ها یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی بوده که همواره تهدیدی دایم و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و همچنین محیط زیست می‌باشد. از مهمترین آلاینده‌های هوا می‌توان به اکسیدهای نیتروژن به خصوص دی¬اکسیدنیتروژن، اکسید‌های سولفور به ویژه دی¬اکسیدسولفور، هیدروکربن‌ها، منواکسیدکربن (CO)، دی¬اکسیدکربن و ذرات معلق اشاره کرد.کلان¬شهر اهواز یکی از آلوده‌ترین شهر‌های ایران می‌باشد که مدیریت زیست محیطی به ویژه در زمینه آلودگی هوا بسیار با اهمیت می‌باشد. هدف از این پژوهش پیش‌بینی غلظت آلاینده CO در هفت روز ابتدای سال 1395 در شهر اهواز می‌باشد. مواد و روش‌ها: بر اساس مطالعات پیشین، متغیر‌های هواشناسی شامل دمای هوا، رطوبت هوا و سرعت باد به عنوان متغیر‌های ورودی مؤثر در شبکه برای پیش‌بینی غلظت گاز COانتخاب شدند. غلظت گاز CO در سال 1394 از طریق سازمان حفاظت محیط زیست شهر اهواز تهیه شد. به منظور توسعه شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) از نرم‌افزار Neuro Solution5 استفاده گردید. به منظور ایجاد شبکه عصبی، 70 درصد از داده‌ها برای آموزش (واسنجی)، 15 درصد برای تست و 15 درصد باقیمانده برای آزمون صحت¬سنجی نتایج حاصل از شبکه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج و بحث: به منظور تعین بهترین ساختار شبکه MLP برای پیش‌بینی کوتاه مدت غلظت گاز CO ساختارهای مختلف از لحاظ تعداد لایه‌های میانی، نوع الگوریتم آموزش شبکه، نوع تابع انتقال، تعداد نرون‌های لایه میانی و تعداد تکرار‌های آموزش در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که شبکه MLP با ساختار 1-5-3 (یعنی 3 نرون ورودی، 5 نرون در لایه میانی و یک نرون برای لایه خروجی) با 1500 تکرار آموزش به ازای تابع انتقال تانزانت سیگموئید (Tansig) و الگوریتم آموزش کاهش گرادیان همراه با مؤمنتم (Traingdm)، بهترین شبکه MLP می‌باشد. علاوه بر این، مقادیر شاخص‌های آماری NSE، RMSE و MAE به ازای مرحله آموزش شبکه به ترتیب برابر با 72/0 ، 22/0 و 15/0 می‌باشد. نتیجه‌گیری: آلودگی هوا، چالش اصلی زیست محیطی در اهواز، از ترکیب ترافیک و صنایع نفتی ناشی می¬شود. تأثیرات بهداشتی و زیست محیطی آن نیازمند بررسی جامع است.در این تحقیق از شبکه MLP برای پیش‌بینی مقادیر غلظت گاز CO در هوای شهر اهواز استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که دقت و عملکرد شبکه در پیش‌بینی غلظت گاز CO در سطح مطلوب می‌باشد. در ادامه این تحقیق پیشنهاد می‌شود که پیش‌بینی غلظت دیگر الاینده‌های گازی انجام شود و برای تعیین ساختار بهینه شبکه عصبی مصنوعی از الگوریتم¬های بهینه‌سازی استفاده شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بررسی شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای و رابطه آن با کاهش سطح زیر کشت برنج مطالعه موردی: (استان غماص، عراق)
  علی نیک عهد واثق احمد المطلک علی  ابراهیمی
  مقدمه: با استفاده از شاخص‌های مبتنی بر سنجش از دور می‌توان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و م چکیده کامل

  مقدمه: با استفاده از شاخص‌های مبتنی بر سنجش از دور می‌توان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و میوه باشند. بنابراین کشاورزان مجبورند سطح زمین‌هایی زیر کشت را کاهش دهند که این امر موجب کاهش سطح درآمد و محصولات آن‌ها می‌باشد. استان غماص در کشور عراق یکی از مناطقی است که دارای زمین‌های کشت برنج می‌باشد و دچار خشکسالی شده است. لذا این پژوهش به بررسی روند تغییرات پوشش سطح زیرکشت برنج در این استان و رابطه آن با دمای سطح زمین به منظور بررسی خشکسالی پرداخته است مواد و روش‌ها: در این پژوهش جهت مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی از شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) مربوط به سنجنده مودیس استفاده شد. داده‌های ماهواره‌ای سنجنده مودیس برای منطقه مورد مطالعه طی سال‌های 2010 تا 2022 تهیه و گردآوری شدند. در ادامه از سه شاخص سنجش از دوری NDVI، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) و شاخص دمای سطح زمین (LST) به منظور بررسی سطح زیر کشت برنج و نیز دمای سطح زمین و شدت خشکسالی استفاده گردید. نتایج و بحث: بر اساس نتایج به دست آمده سطح زیر کشت محصولات کشاورزی طی این دوره در منطقه مورد مطالعه افزایش یافته است بطوریکه در سال 2010 مساحت سطح زیر کشت بر اساس شاخص‌های VCI و NDVI به ترتیب 11875 هکتار و 10337 هکتار می‌باشدکه در سال 2022 به ترتیب به 14775 هکتار و 13275 هکتار افزایش یافت. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی با شیبی ملایم روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این نشان می‌دهد که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. بااین حال، بر اساس شاخص VCI، منطقه مورد مطالعه در وضعیت غیرخشکسالی می‌باشد. لذا با توجه به نتایج بدست آمده افزایش پوشش گیاهی بر اساس NDVI و افزایش شاخص VCI و مقایسه ان با دمای منطقه مورد نظر ، نشان از کاهش دمای سطح زمین در طی این 10سال دارد. هر چه دمای سطح زمین کاهش یابد، نشان‌دهنده افزایش پوشش گیاهی و سطح زیر کشت برنج می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - مکان‌یابی و طراحی همزمان نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در استان فارس به¬منظور کاهش گاز‌های گلخانه‌ای
  مهدی  متوسل saman tashakor محمد ارغوان
  مقدمه: امروزه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها باعث بالارفتن کارایی و راندمان نیروگاه‌ها شده است بلکه سبب کاهش قابل توجه گاز‌های گلخانه‌ای تولیدی توسط نیروگاه‌های فسیلی گردیده است که این امر مزایای زیست محیطی فراوانی می‌تواند برای جوامع بشری داشته باشد. این پژوهش چکیده کامل

  مقدمه: امروزه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها باعث بالارفتن کارایی و راندمان نیروگاه‌ها شده است بلکه سبب کاهش قابل توجه گاز‌های گلخانه‌ای تولیدی توسط نیروگاه‌های فسیلی گردیده است که این امر مزایای زیست محیطی فراوانی می‌تواند برای جوامع بشری داشته باشد. این پژوهش بر استفاده ترکیبی از انرژی خورشیدی و باد برای دستیابی به کارایی هزینه بهتر و بهره‌برداری راحت‌تر از هر دو منبع متمرکز شده است. در این تحقیق، هشت شهر با اقلیم‌های گوناگون در استان فارس مورد بررسی قرار گرفته‌اند. مواد و روش‌ها: برای انتخاب مکان مناسب از بین هر شهر‌های انتخاب شده، از روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده شده است. در این راستا چهار معیار چگالی باد، شدت تابش خورشید ، جمعیت و بلایای طبیعی برای انتخاب بهترین محل ساخت نیروگاه انتخاب شدند. سه معیار اول توسط روابط ریاضی و اندازه‌گیری‌های محیطی محاسبه شدند که شامل چگالی باد، شدت تابش خورشید و جمعیت هستند معیار چهارم، بلایای طبیعی هستند که شامل سه حادثه زلزله، سیل و طوفان خاک هستند. همچنین از منطق فازی برای وزن دهی پارامتر‌ها و استخراج یک مقدار واحد برای این سه معیار استفاده خواهد شد که در نرم‌افزار متلب محاسبه شده است. نتایج و بحث: در این تحقیق، با چهار معیار مختلف، شهر‌های استان فارس با هم مقایسه شدند. با توجه به بررسی انجام گرفته، بهترین شهر‌ها با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی فازی مشخص شدند و نتایج نشان می‌دهد که بهترین شهر، اقلید بوده است و پس از آن شهر‌های صفاشهر و بوانات قرار دارند. بررسی انجام گرفته نشان داد که شهر‌های کازرون و فیروزآباد کمترین امتیاز را براساس ساخت نیروگاه بادی-خورشیدی دارند. برای تحلیل نتیجه به دست آمده، باید معیار‌های مختلف را بررسی کرد. مشاهده شد که در رتبه‌بندی معیار‌ها، امتیاز معیار انرژی خورشیدی و بادی بیش از دو معیار دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است. نتیجه‌گیری: بررسی انجام گرفته نشان داد مناسبترین شهر، اقلید بوده است و پس از آن شهر‌های صفاشهر، بوانات و ایزدخواست قرار دارند. و شهر‌های کازرون و فیروزآباد کمترین امتیاز را برای ساخت نیروگاه بادی-خورشیدی دارند. در آخر نیز به طراحی نیروگاه در شهر بهینه بدست آورده شده، پرداخته شده است. در این راستا سه حالت 50% خورشیدی و 50% بادی، 70% خورشیدی و 30% بادی و 30% خورشیدی و 70% بادی برای طراحی نیروگاه هیبریدی درنظر گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که توان تزریقی در نیروگاه هیبریدی که در آن از 70 درصد توان تولیدی توربین‌های بادی و 30درصد نیروگاه خورشیدی استفاده شد، بهینه‌تر و بیشتر می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی پایداری محیط زیستی با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر آبادان، استان خوزستان)
  سعید محتشم نیا
  مقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامد‌های بسیاری بر پایداری محیط‌زیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری توسعه پ چکیده کامل

  مقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامد‌های بسیاری بر پایداری محیط‌زیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری توسعه پایدار در جوامع شهری است که در دنیا جهت سنجش پایداری استفاده می‌شود. جای پای اکولوژیک، نشانگر مقدار مصرف (تقاضای مردم برای کالا‌های طبیعی و خدمات) و معادل مقدار زمین یا آبی است که نیاز‌های مصرفی جامعه را تأمین کرده، یا آنکه پسماند‌های تولیدی آن‌ها را جذب می‌کند. هدف از این پژوهش, سنجش پایداری شهر آبادان با استفاده از روش جای پای اکولوژیک است مواد و روش‌ها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کاربرد الگوی محاسبه جای پای اکولوژیک پیشنهادی ریس و واکرناگل به منظور تعیین میزان زمین مورد نیاز ساکنان شهر آبادان انجام گرفته است. داده‌های این پژوهش به طور عمده از نوع کمی و به دو روش اسنادی و میدانی جمع آوری گردید. جامعه مورد بررسی شامل 384 خانوار‌های ساکن شهر آبادان و استفاده از آمار و داده‌های ارگان‌های ذیربط با موضوع تحقیق و آمارو سالنامه‌های کشوری بوده است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه‌ای براساس تقسیم بندی شهرآبادان به ده منطقه برحسب مناطق شهرداری و انتخاب محلات به صورت قرعه کشی صورت گرفت. سپس اقدام به محاسبه شاخص جای پای اکولوژیک مصرف مواد غذایی، میزان دی‌اکسید کربن تولید شده ناشی از حمل‌ونقل و گرمایش حاصل از گاز‌های طبیعی، میزان مصرف آب، مقدار برق مصرفی و مقدار پسماند تولیدی شد. نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان داد بیشترین جای پای اکولوژیک مربوط به مصرف برق(4252 مترمربع) به ازاء هر نفر و کمترین مربوط به پسماند (21 مترمربع) برای هر شهروند بوده است. جای پای شاخص آب 56، گاز طبیعی450، گازوئیل3770، بنزین 1484 و غذا 1232 مترمربع به ازاء هر شهروند و مجموع جای پای اکولوژیک محاسبه شده در شهر آبادان 12/1 هکتار محاسبه گردید. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد به دلیل اقلیم خاص منطقه و فعالیت صنایع نفتی مصرف نهاده انرژی در فصول گرم سال افزایش یافته و به دلیل صنایع موجود در منطقه و تردد خودرو‌های دیزلی جهت انتقال محصولات و فرآورده‌های نفتی موجب شده تا مصرف سوخت گازوییل بیش از بنزین باشد. هر چند مجموع سرانه جای پای اکولوژیکی شهر آبادان کمتر از میانگین جهانی(8/1 هکتار) است، اما مجموع جای پای اکولوژیکی آن به ازاء کل جمعیت 5/5 % بیش از توان تحمل محیط زیست شهری بوده و این امر نیازمند مدیریت بهینه منابع و تطبیق این پتانسیل با جمعیت و مصرف منابع می‌باشد. پرونده مقاله