فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول
  نصرالله پور محمدی املشی پوریا اسمعیلی
  در این پژوهش تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول بررسی می شود. با آغاز جنگجهانی اول در سال 1914م./ 1332ه.ق و با تشکیل دولت موقت ملی در کرمانشاهان و حمایت دول متحد از آنان وهمچنین وجود ایلات و عشایر کرد، در همان سالهای آغازین جنگ، ارتش روسیه و چکیده کامل

  در این پژوهش تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول بررسی می شود. با آغاز جنگجهانی اول در سال 1914م./ 1332ه.ق و با تشکیل دولت موقت ملی در کرمانشاهان و حمایت دول متحد از آنان وهمچنین وجود ایلات و عشایر کرد، در همان سالهای آغازین جنگ، ارتش روسیه و بریتانیا در غرب ایران تحت فشارقرار گرفتند و این بدان سبب بود که طوایف کرد به واسطه آشنایی با گذرگاهها و نقاط کوهستانی، آنان را در تنگنا قراردادند بویژه آنکه آلمانی ها و نیروهای عثمانی نیز از این شرایط بهره بردند. این مقاله با استفاده از روش پژوهش تاریخیمبتنی بر توصیف و تحلیل ابعاد مختلف موضوع را بررسی می نماید. یافته های اصلی نشان می دهد که این خطه کهن بهسبب شرایط اقلیمی خاص از قبیل کوهستانی بودن، تنوع آب و هوایی، وجود رودخانه های خروشان، دشت های وسیع،تنوع قومیتی و نیز در مسیر شاهراه بین النهرین – خراسان قرار داشتن، نقش بسزایی در تحولات سیاسی جنگ جهانی اولدر نقاط غربی ایران داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی چگونگی رویارویی رضاشاه با مقوله ی دین و واکاوی رفتار شناختی او با روحانیت
  محراب حاتمی منیژه صدری سمین فصیحی نازلی اسکندری نژاد
  رضاخان در سالهای پس از کودتا و آغاز دستیابی به سلطنت حداقل به ظاهر رفتاری مذهبی از خود بروز می‌داد وتظاهر به مذهب می‌کرد، اما رفتار او از حدود سال های 1306ش تغییر یافت و کم کم دست به سخت گیری علیهبرخی مراسم مذهبی و اقدامات روحانیون زد. رضاشاه تحت تأثیر همتای ترک خود آتا چکیده کامل

  رضاخان در سالهای پس از کودتا و آغاز دستیابی به سلطنت حداقل به ظاهر رفتاری مذهبی از خود بروز می‌داد وتظاهر به مذهب می‌کرد، اما رفتار او از حدود سال های 1306ش تغییر یافت و کم کم دست به سخت گیری علیهبرخی مراسم مذهبی و اقدامات روحانیون زد. رضاشاه تحت تأثیر همتای ترک خود آتاتورک دین و روحانیت را مانعتجدد و نوسازی می دید. و با نوسازی در ارتش ونظام اداری، نظام حقوقی وساختارآموزشی وحتی در سازمان اوقافو نیز نوسازی در ساختار قدرت و دربار به دنبال ساختن ایرانی نو بود که در آن نقش دین و روحانیت کم رنگ‌ترباشد. آیا رضاشاه در طول پادشاهی، به طور یک نواخت با دین و علمای دینی روبه رو شده یا رفتار او در مقابل پدیدهی دین و روحانیون مذهبی در طول سالیان، دچار تغییر و تحول گردیده است. تنها می توان تا همین حد به قضاوتنشست که به هر دلیل، در سال های اولیه ی به قدرت رسیدن رضاخان، دین برای او اهمیت داشته، و روحانیت ومذهب شایسته ی احترام بوده است، اما به تدریج نحوه ی مواجهه ی رضاشاه با دین تحت الشعاع قدرت یابی او قرارمی گیرد. پژوهش حاضر درپی پاسخ به این سؤال اصلی است که به راستی چرا رضاخان در برهه ای از زمان سیاستمذهبی خود را تغییر داد؟ اگر او تا مقطعی تظاهر مذهبی داشت، چرا دیگر آن را ادامه نداد، بلکه به سیاست تقابل بامذهب و روحانیت روی آورد؟ این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی در نظر دارد به چالشهای بین روحانیون ورضاشاه و دلایل مخالفت این دو جناح بپردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - آسیب شناسی وضعیت کنونی شیعیان هند
  حمیدرضا فتح نجات علی الماسی
  قرون دهم تا سیزدهم هجری، برای جامعهی شیعهی هند به علت به دست گرفتن بخشی از حاکمیت این سرزمین پهناور،پرورش علمای بزرگ و در نهایت، آزادی نسبی آحاد شیعه در بیان اعتقادات خود، قرون درخشانی بود.رفته رفته از قرن سیزدهم به بعد، آن دوران طلایی رو به افول گذارد. چیزی که تاکنون، چکیده کامل

  قرون دهم تا سیزدهم هجری، برای جامعهی شیعهی هند به علت به دست گرفتن بخشی از حاکمیت این سرزمین پهناور،پرورش علمای بزرگ و در نهایت، آزادی نسبی آحاد شیعه در بیان اعتقادات خود، قرون درخشانی بود.رفته رفته از قرن سیزدهم به بعد، آن دوران طلایی رو به افول گذارد. چیزی که تاکنون، طی این دو قرن اخیر ادامه داشتهاست. عواملی چون دسیسهچینی انگلیسیها پس از اشغال هند علیه مسلمانان، فشار اهل سنت هند به تشیع به عنوانبدعتی در دین، تجزیهی پاکستان از هند و بالاخره نهضتهای استقلال طلبانهی هندوها علیه انگلیسیها از مهمتریندلایل تأثیرگذار بر اوضاع شیعیان در این سرزمین بوده است که عامل انحطاط جامعهی شیعی در هند گردیده است. مقالهحاضر در نظر دارد تا با عنایت به این عوامل تنها به بررسی آسیبهای وارد شده بر شیعیان بخصوص آسیبهای سیاسی،اقتصادی، علمی، فرهنگی و...بارویکرد توصیفی –تحلیلی بپردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - نوسازی نظام آبیاری سنتی در غرب ایران: دورۀ پهلوی
  شایان کرمی
  برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است چکیده کامل

  برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد. دادههااز آرشیو اسناد و سایر منابع کتابخانهای، بر اساس نمونهگیری هدفمند، گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها ازروش گراندد تئوری استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد در شرایط کافی نبودن میانگین بارشهای سالیانه، استفادهاز فنون آبیاری مصنوعی در کشاورزی الزامی بود. توسعه کشاورزی تجاری و گسترش کاشت محصولات آبی سببتوجه بیشتر به نظام آبیاری مصنوعی شد. بهرهگیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در کنار سایر روشهای سنتیآبیاری سطحی از مهمترین برنامههای راهبردی در نوسازی نظام آبیاری بود. سدسازی مدرن، حفرچاههای عمیق و نیمهعمیق، توسعه و بازسازی شبکه آبیاری و ادغام تشکیلات سنتی نظام آبیاری در ادارات آبیاری منطقهای از جمله اقداماتبنگاه مستقل آبیاری در غرب ایران بود. افزایش سطح زیر کشت محصولات نقدی مانند تریاک، چغندر و پنبه با بهرهگیری از دانش نوین آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، کاهش تنش و بهبود روابط اجتماعی از پیامدهای مهم نوسازی نظامآبیاری سنتی در غرب ایران بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی در سنی الملوک و الارض الانبیاء
  ذکراله محمدی پوریا اسمعیلی
  این نوشتار شیوه تاریخنگاری حمزه اصفهانی مورخ قرن چهارم هجری قمری را مورد تحقیق قرار می دهد. اثر او سنیالملوک و الارض الانبیاء است که در سال 350ه.ق به زبان عربی تألیف شده و ده باب را شامل می شود که در هرباب چند فصل به تاریخ پادشاهان ایران، روم، یونان، قبطی ها، بنی اسرائی چکیده کامل

  این نوشتار شیوه تاریخنگاری حمزه اصفهانی مورخ قرن چهارم هجری قمری را مورد تحقیق قرار می دهد. اثر او سنیالملوک و الارض الانبیاء است که در سال 350ه.ق به زبان عربی تألیف شده و ده باب را شامل می شود که در هرباب چند فصل به تاریخ پادشاهان ایران، روم، یونان، قبطی ها، بنی اسرائیل، غسانیها و قریش اختصاص داده شده است.مؤلف به شدت میهن پرست و تحت تأثیر نهضت شعوبیه قرار داشت که این مسئله در محتوای کتاب کاملا مشهوداست. در همین راستا این سوال مطرح می شود که بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی بر چه اساسی شکلگرفت؟ فرضیه حاصله چنین است که بینش وی جهانشمول و بر پایه تقدیرگرایی است زیرا به سرگذشت تاریخی اقوامگوناگون طبق مشیت الهی می پردازد و روش او بر پایه تاریخنگاری دودمانی تکیه دارد که برگرفته از سنت تاریخنویسی ایرانیان است. این مقاله با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل ابعاد و زوایای موضوعرا بررسی می نماید. یافته های اصلی تحقیق نشان می دهد که حمزه اصفهانی با تأثیرپذیری از متون پهلوی ساسانیانهمچون، خدای نامه و نیز با آگاهی از حکوتها، طوایف و ادیان مختلف، نام کتاب را تاریخ پیامبران و پادشاهان نهاد تااز این طریق پیوند و تطبیق بین این دو برقرار سازد و با فراست توجه مردمان را به اثرش جلب کند که از این حیثجالب توجه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - تحولّات اقتصادی (ارضی) دوره ی آق قویونلو ( 908-857ق).
  رضا طاهرخانی محمد سپهری
  به رغم اهمیت تحولات سیاسی و فرهنگی ایران در دوره فرمانروایی آق قویونلوها در نیمه دوم سده9ق، تحولات اقتصادی این دوره نیز حائز اهمیت بسیار است. سیاست های اقتصادی این دوره عمدتاً بر پایةنظام زمینداری و دامپروری بنا شده بود. اوزون حسن بنیانگذار این سلسله، قانون نامه ای تدوی چکیده کامل

  به رغم اهمیت تحولات سیاسی و فرهنگی ایران در دوره فرمانروایی آق قویونلوها در نیمه دوم سده9ق، تحولات اقتصادی این دوره نیز حائز اهمیت بسیار است. سیاست های اقتصادی این دوره عمدتاً بر پایةنظام زمینداری و دامپروری بنا شده بود. اوزون حسن بنیانگذار این سلسله، قانون نامه ای تدوین کرد که درنوع خود کم نظیر بود؛ بیشتر مطالب این قانون نامه در خصوص میزان و نوع مالیاتی است که کشاورزان ودامپروران کوچ نشین به دولت پرداخت می کردند. اوزون حسن توانست مالیات اراضی را که در سراسرمملکت گرفته می شد یکسان کند و قانون نامه ای را برای تعیین تکلیف شکایت مردم، مرافعات آنان، تعیینتعزیر و جرایم و جز آن نوشت و به سراسر قلمرو خود فرستاد تا بدان عمل کنند. او با این کار بازنگری درمالیات بندی اراضی و اصلاح مباحث مالیاتی را خواستار شد. تا از فشار فزایندة مالیاتی بر تودة مردم بکاهد.برخی دیگر از سلاطین آق قویونلو نیز به پیروی از اوزون حسن اقداماتی را در جهت رفع مظالم مالیاتی،حذف مالیات های غیر اسلامی و پیشگیری از هرج و مرج در مالیات گیری انجام دادند. به ویژه سلطانیعقوب که بیشتر اهتمامش را در جهت اصلاحات در حوزة سیورغال ها معطوف داشت. اما رستم بیگ با خطبطلانی بر اصلاحات انجام شده در گذشته، بار دیگر واگذاری در امر سیورغال ها 4را افزایش داد به گونه ایکه هیچ یک از سلاطین آق قویونلو تا آن زمان به اندازة او سیورغال واگذار نکرده بودند. احمد پادشاه نیزتحت تأثیر عثمانی ها، اصلاحاتی را در جهت حذف مالیات های غیر شرعی و کاهش نفوذ زمینداران انجامداد. حال پرسش اصلی این پژوهش آن است: تحولات اقتصادی دورة آق قویونلو کدامند؟ به نظر می رسداین پژوهش توانسته، تحولات و اصلاحات اقتصادی دورة آق قویونلو را تبیین کند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - تأثیرات هجوم مغول بر تصوف
  ذکرالله محمدی نصراله پورمحمدی املشی محسن سلطانی
  هجوم مغول به ایران که با گسترش ناامنی، تخریب بسیاری از زیرساختهای تمدنی و خلاء ناشی از سقوطخلافت همراه بود، نه تنها تصوف را به مرجع عوام در گریز از فشارهای اجتماعی ارتقاء بخشید که مناطق دوراز دسترس را ملجاء نخبگان فرهنگی نمود. با توجه به ویژگی های مشایخ در ساده زیستی، ه چکیده کامل

  هجوم مغول به ایران که با گسترش ناامنی، تخریب بسیاری از زیرساختهای تمدنی و خلاء ناشی از سقوطخلافت همراه بود، نه تنها تصوف را به مرجع عوام در گریز از فشارهای اجتماعی ارتقاء بخشید که مناطق دوراز دسترس را ملجاء نخبگان فرهنگی نمود. با توجه به ویژگی های مشایخ در ساده زیستی، هدایت عمومی بهتسلیم و توکل، همگونی با شریعت و عدم مزاحمت برای حکومت، تصوف از دو منظر مورد توجه مردم ودولتمردان شد. مشروعیت بخشی به ساختار قدرت و تسکین آلام اجتماعی. بدین ترتیب ارادت حکام و بزرگانمحلی به تصوف، در ساخت و توسعه مالی خانقاهها نمود یافت. این هجوم برتصوف علیرغم این تأثیرات مثبتآسیب های سختی وارد آورد. که در نتیجه باعث آوارگی و قتل عده ای از صوفیان شد. همچنین در اندیشهبرخی صوفیان جبرگرایی و تکیه بر عنایات إلهی بیش از پیش غلبه کرد. و گسترش عامیانه تصوف منجر بهابتذال، بی مایگی و انحطاط آن در قرون بعدی شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - مطالعه موردی بررسی بحران های اجتماعی دوره مظفری به روایت مرآت الوقایع مظفری
  شهلا منصوری قوام آبادی سهیلا ترابی فارسانی فیض اله بوشاسب گوشه
  بحران هایی که از دوره ناصری بر کشور سایه انداخته بود، به علت عدم توجه به اصلاحات ونوسازی در ساختار حکومت، در دوره مظفری بیشتر شد و حکومت را به آشفتگی و بی سامانیکشاند. نظام مالی دولت فروپاشید وفشار اقتصادی بر مردم دوچندان شد وسبب ایجاد شورش هاوبحران های اجتماعی در سراسر چکیده کامل

  بحران هایی که از دوره ناصری بر کشور سایه انداخته بود، به علت عدم توجه به اصلاحات ونوسازی در ساختار حکومت، در دوره مظفری بیشتر شد و حکومت را به آشفتگی و بی سامانیکشاند. نظام مالی دولت فروپاشید وفشار اقتصادی بر مردم دوچندان شد وسبب ایجاد شورش هاوبحران های اجتماعی در سراسر ایالات گردید. ملک المورخین یکی از مورخین رسمی دربارمظفری در کتاب مرآت الوقایع، به خوبی به شرح وگزارش تمامی این شورش ها و بحران هاپرداخته است.این نوشتار می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به بررسی نوع نگاهمورخ رسمی به اعتراضات و شورش های مردم ومیزان دقت و توجه وی به مردم ومشکلات آنهابپردازد ودرصدد است به این سوال پاسخ داده شود که: نوع نگاه عبدالحسین خان سپهر به عنوانمورخ رسمی به شورش ها واعتراضات اجتماعی چگونه بوده است؟ پرونده مقاله