نوسازی نظام آبیاری سنتی در غرب ایران: دورۀ پهلوی
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
شایان کرمی
1
(دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، مدرس دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران)
کلید واژه: نوسازی, غرب ایران, دورۀ پهلوی, نظام آبیاری سنتی, تئوری زمینهای,
چکیده مقاله :
برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد. دادههااز آرشیو اسناد و سایر منابع کتابخانهای، بر اساس نمونهگیری هدفمند، گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها ازروش گراندد تئوری استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد در شرایط کافی نبودن میانگین بارشهای سالیانه، استفادهاز فنون آبیاری مصنوعی در کشاورزی الزامی بود. توسعه کشاورزی تجاری و گسترش کاشت محصولات آبی سببتوجه بیشتر به نظام آبیاری مصنوعی شد. بهرهگیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در کنار سایر روشهای سنتیآبیاری سطحی از مهمترین برنامههای راهبردی در نوسازی نظام آبیاری بود. سدسازی مدرن، حفرچاههای عمیق و نیمهعمیق، توسعه و بازسازی شبکه آبیاری و ادغام تشکیلات سنتی نظام آبیاری در ادارات آبیاری منطقهای از جمله اقداماتبنگاه مستقل آبیاری در غرب ایران بود. افزایش سطح زیر کشت محصولات نقدی مانند تریاک، چغندر و پنبه با بهرهگیری از دانش نوین آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، کاهش تنش و بهبود روابط اجتماعی از پیامدهای مهم نوسازی نظامآبیاری سنتی در غرب ایران بود.
rehabilitation program changed the old system of traditional irrigation. Theconsequences of modernizing the traditional irrigation system in western Iran are themain issue of the present paper. By studying this issue, the analysis of the reasons for themodernization and the explanation of the strategic conditions of the irrigation systemmodernization program, are as the objectives of this research. The present study has aqualitative approach. Data was collected from the archives of documents and otherlibrary resources, based on targeted sampling. To analyze the data, the grounded theorymethod is used. The findings show that, under the conditions of insufficient averageannual rainfall, it was imperative to use artificial irrigation techniques in agriculture. Thedevelopment of commercial agriculture, and the expansion of planting of crops, led tomore attention to artificial irrigation systems. The use of pressurized irrigation systems,along with other traditional irrigation techniques, is one of the most important strategicplans in modernizing the irrigation system. Modern damming, deep and semi-deepexcavation, irrigation network development and rehabilitation, and the integration oftraditional irrigation systems in regional irrigation administrations, including theactivities of an independent irrigation firm in western Iran. Increasing the level ofcultivation of cash products, such as opium, beet and cotton, was based on the importantimplications of modernizing the traditional irrigation system in western Iran, utilizingmodern irrigation knowledge, increasing irrigation efficiency, reducing tension andimproving social relations.
_||_