مسکن به عنوان مهمترین کاربری در سطح شهرها همواره به منظور ایجاد مکانی مناسب برای ارضای نیازهای روحی و جسمانی مورد توجه برنامهریزان شهری و منطقهای بوده است. مسکن مناسب مسکنی است که از لحاظ شاخص های فیزیکی با استانداردهای تعریفشده همخوانی داشته باشد و امکان دسترسی راح چکیده کامل
مسکن به عنوان مهمترین کاربری در سطح شهرها همواره به منظور ایجاد مکانی مناسب برای ارضای نیازهای روحی و جسمانی مورد توجه برنامهریزان شهری و منطقهای بوده است. مسکن مناسب مسکنی است که از لحاظ شاخص های فیزیکی با استانداردهای تعریفشده همخوانی داشته باشد و امکان دسترسی راحت به محل های کار، اوقات فراغت، خرید، درمانی و آموزشی و غیره را داشته باشد. با بررسی معیارها و شاخصهای مؤثر در امر مسکن می توان هرگونه برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد مسکن را تسهیل نمود. به همین منظور، هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت مسکن شهری در شهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی میباشد. رویکرد حاکم بر ارزیابی مسکن تحلیل فضایی –مکانی است و به منظور بررسی دادهها از تکنیک DEMATEL و روش فازی استفاده شد. ابتدا در محیط نرمافزار ARCGIS لایهها ویرایش سپس با روش فازی ممرشیپ (Fuzzy Membership) استانداردسازی شدهاند. با استفاده از پرسشنامه تکنیک DEMATEL که به وسیله 10 نفر از متخصصین حوزه برنامهریزی شهری تکمیل گردید وزن معیارها به دست آمد و در لایهها ضرب گردید و در نهایت با فازی گاما (Gamma) 8/0 لایهها همپوشانی شدهاند و نقشه ارزیابی مسکن شهر اهواز در 5 طبقه به دست آمد. یافتههای پژوهش نشان میدهند که کیفیت خیلی بالا 6/23 درصد، کیفیت بالا 1/52 درصد، کیفیت متوسط 9/20 درصد، کیفیت پایین 2/1 درصد و کیفیت خیلی پایین 2/2 درصد میباشد.
پرونده مقاله
شهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایهها و عوامل تولید میتوانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیت چکیده کامل
شهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایهها و عوامل تولید میتوانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیتهای اقتصادی در سطح ملی و منطقهای شهرهای کوچک بویژه شهرهایی که موقعیت استقرار آنها در شبکه سکونتگاهها به عنوان عامل واسط میان کانونهای شهری و روستایی عمل مینمایند مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پژوهش بررسی نقش شهرهای کوچک در توسعه فضایی منطقهای است رویکرد حاکم بر این تحقیق روش توصیفی- تحلیلی میباشد. برای جمع آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز از روشهای کتابخانهای و بررسی متون و آمارنامهها و نتایج تفصیلی سرشماریهای استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل تحولات جمعیت شهرستانها، نقاط شهری و روستایی از نرم افزارهای Spss و Excel بهره برده شده است تا تحولات جمعیت طی سالهای فوق مشخص شود. سپس تحولات شبکه شهری و نظام سلسله مراتبی آن، طی سه دوره سرشماری بررسی شده است. در این مطالعه از روشها و مدلهایی مرتبط از قبیل رتبه اندازه، ضریب کشش پذیری، مدل ژرژشابو و بورژوگارنیه، شاخص مرکزیت، شاخص نخست شهری استفاده گردید. نتایح مدل فوق نشان داد که شهر دهگلان در بخشهای کشاورزی و صنعت به ترتیب با 1.67 و 1.17 دارای اقتصاد پایه و در بخش خدمات دارای اقتصاد غیر میباشد. این مسأله با توجه به نقش مرکزیت شهر دهگلان در سطح شهرستان نشان دهنده ضعف این بخش در اقتصاد پایه شهر دهگلان میباشد با توجه به تفسیر مدل ضریب مکان مشخص شد که شهر دهگلان در این تأمین خدمات و امکانات محدوده شهرستان در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
پرونده مقاله
کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحبنظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحبنظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواریها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربریهای شهری توجه داشته باشن چکیده کامل
کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحبنظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحبنظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواریها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربریهای شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستمهای اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آنها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسبتر میباشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی(نقشههای تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان میدهد که کدامیک از زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربریهای سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفهی دلفی می تواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیمگیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد.
پرونده مقاله
برنامهریزی منطقهای با هدف توسعه و کاهش نابرابری ها، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق در زمینههای مختلف، نخستین گام در فرایند برنامهریزی توسعه منطقهای است. با این کار تنگناها و محدودیتهای مناطق، مشخص شده و میتوان چکیده کامل
برنامهریزی منطقهای با هدف توسعه و کاهش نابرابری ها، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق در زمینههای مختلف، نخستین گام در فرایند برنامهریزی توسعه منطقهای است. با این کار تنگناها و محدودیتهای مناطق، مشخص شده و میتوان برای رفع آنها اقدام کرد. به عبارتی برای تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایى جایگاه آن منطقه در بخش مربوطه و رتبهبندى سطوح برخوردارى از مواهب توسعه ضرورى است. هدف این پژوهش تحلیل و سطحبندی شهرستانهای استان کرمان در بخش شاخصهای فیزیکی آموزشی است. مسأله اساسی تحقیق این است که شهرستانهای استان از نظر آموزشی در شرایط نابرابری قرار دارند و تعیین میزان این نابرابری میتواند کمک مؤثری در جهت محرومیت زدایی شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. دادههای تحقیق از سالنامه آماری و همچنین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 انتخاب شدهاند، این دادهها بر اساس 21 شاخص که عمدتاً شاخصهای فیزیکی مؤثر در بخش آموزش است مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد شهرستانهای استان کرمان در چهارسطح وراتوسعه، فراتوسعه، میان توسعه و فروتوسعه قابل دسته بندی هستند و دستهبندی شهرستانها نشان میدهد که بیش از 39 درصد از شهرستانها در سطح فروتوسعه، و حدود 21 درصد میان توسعه، 30 درصد فراتوسعه و 8 درصد در سطح وراتوسعه قرار دارند.
پرونده مقاله
پاره ای از شهرهای کشور ایران از جمله شهر یزد به لحاظ زمانی و مکانی و شاخص های فرهنگی اجتماعی ، در زمره شهرهای اسلامی قرار میگیرند و تنها از لحاظ ابعاد کالبدی و وجوه و مولفه های هویت ساز شهرهای اسلامی ( کاربریها، مظاهر و نشانه های معماری و ساخمانی، فعالیتهای شهری، خصوصیا چکیده کامل
پاره ای از شهرهای کشور ایران از جمله شهر یزد به لحاظ زمانی و مکانی و شاخص های فرهنگی اجتماعی ، در زمره شهرهای اسلامی قرار میگیرند و تنها از لحاظ ابعاد کالبدی و وجوه و مولفه های هویت ساز شهرهای اسلامی ( کاربریها، مظاهر و نشانه های معماری و ساخمانی، فعالیتهای شهری، خصوصیات تحرکی و سیما و منظر شهر و از این قبیل ) است که شهرها در رده های مختلف قرار گرفته و حتی درون هر شهر شاهد بافتها و حتی محلات متفاوت از لحاظ دارا بودن هویت شهر اسلامی می باشند. لذا در این تحقیق سعی شده که با استفاده ا ز روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از آزمون های اماری به بررسی تاثیرات کاربری های مذهبی در هویت شهر اسلامی و در مناطق یک و دو شهر یزد پرداخته شود و در نهایت پس از آزمون فرضیات از نتایج بدست آمده این است که ابعاد موثرکاربری های مذهبی علی الخصوص از لحاظ ویژگیهای عملکردی-کارکردی در هویت شهر یزد در منطقه دو از منطقه یک موثرتر و پررنگ تر بوده است.
پرونده مقاله
با شروع انقلاب صنعتی، اختراع اتومبیل و گسترش شهرها، بهتدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضای پیاده محصور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیات فضایی عرصههای عمومی شهر، فضاهای باز شهری و پیاده راهها کاسته شد. امروزه اغلب فضاهای عمومی شهری و خیابانها به دلی چکیده کامل
با شروع انقلاب صنعتی، اختراع اتومبیل و گسترش شهرها، بهتدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضای پیاده محصور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیات فضایی عرصههای عمومی شهر، فضاهای باز شهری و پیاده راهها کاسته شد. امروزه اغلب فضاهای عمومی شهری و خیابانها به دلیل افزایش بیرویه وسایل نقلیه و وابستگی الگوی زندگی شهرها به آنها، بهشدت تحت سلطه ماشین درآمده است. با توجه به شکلگیری گامهای نخست در طراحی خیابانهای پیاده مدار در ایران و توجه به تأثیر بسیار زیادی که این خیابانها بر شکلگیری کمی و کیفی انواع تعاملات اجتماعی و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندی دارند، در این مقاله به معرفی و بررسی روابط بین مؤلفههای اصلی ارتقاء تعاملات اجتماعی در خیابانهای پیاده مدار پرداختهشده است. در این راستا تأثیر خوانایی که یکی از مؤلفههای اساسی ارتقاء تعاملات اجتماعی است بر روی مؤلفههای دیگر آن یعنی سرزندگی و ایمنی و امنیت موردبررسی قرار میگیرد. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب میشود. جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهر قزوین میباشند که ازاینبین 200 نفر از عابران خیابانهای خیام و سپه بهعنوان جامعه نمونه بصورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. شاخص KMO در این تحقیق برابر 853/0 به دست آمد که نشا ن دهنده کفایت نمونه و مناسب بودن تحلیل عاملی برای عوامل است که پس از اطمینان از پایایی و روایی آن، در جامعه نمونه توزیع گردید. جهت تجزیهوتحلیل دادهها از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و مدل یابی معادلات ساختاری استفادهشده است. نتایج تحلیل دادهها مدل مفهومی ارائهشده را تائید مینماید. همچنین نتایج پژوهش نشاندهنده تأثیر مثبت و معنادار خوانایی بر سرزندگی و ایمنی و امنیت و تأثیر مثبت و معنادار سرزندگی بر ایمنی و امنیت در جامعه موردمطالعه میباشد.
پرونده مقاله
مکانیابی کاربریهای مهم شهری ازجمله تصمیمات تأثیرگذار در مقیاس فضاهای درمانی به شمار می رود که اغلب با تصمیمات پیچیده مدیران شهری مواجه می شود، در این پژوهش بر آنیم به مکانیابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با استفاده از مدل تحلیل شبکهای(ANP) بپردازیم. چکیده کامل
مکانیابی کاربریهای مهم شهری ازجمله تصمیمات تأثیرگذار در مقیاس فضاهای درمانی به شمار می رود که اغلب با تصمیمات پیچیده مدیران شهری مواجه می شود، در این پژوهش بر آنیم به مکانیابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با استفاده از مدل تحلیل شبکهای(ANP) بپردازیم. در این تحقیق از روش توصیفی_تحلیلی استفاده شده که در آن فهرستی از معیارهای مکانیابی مراکز بیمارستانی استخراج شد، سپس به دلیل وجود تفاوت در میزان تأثیرگذاری معیارها و داشتن رابطه درونی برخی از شاخصها، با استفاده از تکنیک ANP، مقایسات زوجی مؤلفهها توسط بیست نفر از اساتید و کارشناسان خبره درزمینه شهرسازی، برنامهریزی شهری، معماری و مخاطرات طبیعی، صورت گرفت و وزن هر یک از آنها محاسبه گردید. در ادامه با توجه به تعداد معیارها و وزن نهایی زیرمعیارها، لایههای موردنیاز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ایجاد گردید. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که مکانیابی فعلی بیمارستانهای فعلی در سطح منطقه 5 شهر تهران ازنظر توجه به مخاطرات طبیعی بخصوص زلزله نامطلوب بوده. همچنین بر اساس یافتههای حاصل از تلفیق لایههای اطلاعاتی سه نقطه جدید برای ایجاد مراکز بیمارستانی ارائه شد و از این میان با تشکیل جدول SWOT و با نظر کارشناسی شده توسط متخصصین مکان مناسب برای احداث یک بیمارستان ارائه شد. یافتههای پژوهش میتواند به مدیران شهری در زمینه درک و اولویتبندی مسائل مدیریت شهری و یافتن راهحلهایی در این زمینه کمک کند
پرونده مقاله
امروزه سیاست های پایدار شهری اهمیت واحدهای همسایگی و اجتماعات محلی را در چارچوب مفهوم توسعه پایدار روشن ساخته است. از این رو توجه به مدیریت شهری در برنامه ریزی به سوی سطح خرد گرایش یافته است. لذا به منظور ارزیابی اثر بخشی عملکرد سرای محلات در راستای جذب مشارکت شهروندان چکیده کامل
امروزه سیاست های پایدار شهری اهمیت واحدهای همسایگی و اجتماعات محلی را در چارچوب مفهوم توسعه پایدار روشن ساخته است. از این رو توجه به مدیریت شهری در برنامه ریزی به سوی سطح خرد گرایش یافته است. لذا به منظور ارزیابی اثر بخشی عملکرد سرای محلات در راستای جذب مشارکت شهروندان تهرانی، سرای محله های سوهانک ،اندیشه ،صادقیه ازمناطق شمال، امامت و هفت چنار از مناطق مرکزی،اتابک ،شهدای گمنام ،اقدسیه،خانی آباد نو و امام زاده حسن ازمناطق جنوب به عنوان نمونه قرار گرفته و در قالب شش محور اطلاع رسانیوتبلیغات،اثربخشی،اعتماد،امکانات،تجربه و تخصص و، رضایتمندی بررسی گردید. جامعه آماری زنان 20تا50ساله و به تعداد 500 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. روش به کار رفته پیمایش بوده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در سطح توصیفی میزان مشارکت پذیری شهروندان در سراهای محله در سطح متوسط رو به بالاست و در سطوح تحلیلی نیز متغییرهای امکانات، اعتماد، فعالیت ها، رضایتمندی، تخصص اساتید، اطلاع رسانی و میزان آشنایی با مشارکت پذیری شهروندان رابطه معنی داری دارد. نتایج کلی تحقیق نشان داد که میزان عملکرد سرای محلات با محوریت امکانات مناسب، بر جلب و جذب مشارکت شهروندان تاثیرگذار است و به عبارتی هرچقدر امکانات سخت افزاری و امکانات نرم افزاری(جلب اعتماد، اطلاع رسانی مناسب، فعالیت های مناسب، رضایتمندی واستفاده از تخصص) در سراهای محله بهینه و مناسب باشد در نتیجه جلب مشارکت شهروندان در استفاده از امکانات و برنامه و فعالیت های سراهای محله افزایش خواهد یافت.
پرونده مقاله
در برنامهریزیهای توسعه چه در سطح کلان و چه در سطح خرد، بدست آوردن شناخت و درک صحیح از تفاوتها و اختلافات میان مناطق روستایی از نظر امکانات زیرساختی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ضروری است به طوری که این شناخت می تواند به سیاستگذاران و تصمیمگیران در شناخت تواناییه چکیده کامل
در برنامهریزیهای توسعه چه در سطح کلان و چه در سطح خرد، بدست آوردن شناخت و درک صحیح از تفاوتها و اختلافات میان مناطق روستایی از نظر امکانات زیرساختی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ضروری است به طوری که این شناخت می تواند به سیاستگذاران و تصمیمگیران در شناخت تواناییها، تفاوتها و میزان محرومیت مناطق روستایی کمک شایانی بکند تا بدین وسیله نیز توسعه متوازن در مناطق حکم فرما شود. لذا، بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، سنجش سطح توسعه یافتگی مناطق روستایی شهرستان فلاورجان بود. پژوهش حاضر به روش پیمایش انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، روستاهای 20 خانوار به بالاتر بخش مرکزی شهرستان فلاورجان بود (26 روستا) که با استفاده از فرمول کوکران 376 خانوار در این روستاها انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته و دادههای ثانویه اتخاذ شده از شناسنامه آبادی سال 1390 استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه توسط اعضای هیئت علمی مدیریت توسعه روستایی دانشگاه یاسوج و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (65/0 تا 95/0) تأیید شد. برای سنجش و اولویتبندی توسعه یافتگی روستاها از 24 شاخص در چهار بعد اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، محیطی و کالبدی- زیرساختی استفاده شد. به منظور تجزیه تحلیل دادهها، ابتدا دادههای خام هنجارسازی شدند و پس از آن با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه وزن هر یک شاخصها به ترتیب بدست آمد. دادهپردازی با استفاده از نرم افزار MATLABR2015a و SPSS22 انجام گرفت. یافتهها نشان داد که روستاهای جوجیل، جولرستان و زفره به ترتیب رتبههای اول تا سوم و روستاهای مهرنجان اتراک و مهرنجان در رتبههای آخر از لحاظ توسعه یافتگی قرار داشتند. نتایج کلی پژوهش حاکی از وضعیت نسبتا مطلوب توسعه یافتگی در روستاهای مورد مطالعه بود.
پرونده مقاله
فرآیند ارتقای روابط اجتماعی در محلات مسکونی به عنوان بخشی از مکانیسم بهبود سلامت و تندرستی ساکنان، زمینهای ارزشمند برای طراحان و برنامهریزان فراهم میآورد تا با مهیاسازی مولفههای کالبدی محلات مسکونی در تحقق این هدف نقشآفرین باشند. پژوهش حاضر تلاش مینماید تاثیرات چگ چکیده کامل
فرآیند ارتقای روابط اجتماعی در محلات مسکونی به عنوان بخشی از مکانیسم بهبود سلامت و تندرستی ساکنان، زمینهای ارزشمند برای طراحان و برنامهریزان فراهم میآورد تا با مهیاسازی مولفههای کالبدی محلات مسکونی در تحقق این هدف نقشآفرین باشند. پژوهش حاضر تلاش مینماید تاثیرات چگونگی دسترسی ساکنان را در قالب نفوذپذیری خیابانها بر سطح همبستگی اجتماعی و سلامت روانی آنها در پنانگمالزی بصورت تجربی بیازماید. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی میباشد و دادههای مورد نیاز با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه از میان نمونه آماری 271 نفر جمعآوری شدهاند. تجزیه و تحلیل دادهها با بهرهگیری از نرمافزارهای SPSS و AMOS در قالب آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. یافتههای تحقیق نشانمیدهد نفوذپذیری بر میزان همبستگی اجتماعی و سلامت ساکنان تاثیرگذار میباشد. نقش میانجیگرایانه همبستگیاجتماعی در رابطه بین نفوذپذیری و سلامت ساکنین نیز توسط نتایج تحقیق تائید شد. براین اساس، در بخشهایی از محله مسکونی که نفوذپذیری کمتری وجود داشت، ساکنان همبستگیاجتماعی بیشتری را تجربه کردهاند و سلامت عمومی بالاتری را گزارش دادهاند. علاوه براین، نتایج این تحقیق موید این نکته خواهد بود که ورود افراد غریبه به قلمرو نیمهعمومی محله، انگیره ساکنین را جهت ارتباطات با یکدیگر کاهش میدهد. همسویی یافتههای این تحقیق با نتایج پژوهشهایی که به دنبال گسترش خیابانهای بنبست و گذرهای کمتر نفوذپذیر در جهت خلق فضاهای قابل دفاع در محلات مسکونی هستند، می تواند این ایده را شکل دهد که تقویت نظام سلسله مراتبی فضا و کنترل دسترسیها در محلات مسکونی میتوانند علاوه بر ارتقای همبستگی در جهت سلامت ساکنین نقشآفرینی نماید.
پرونده مقاله