-
حرية الوصول المقاله
1 - ارزیابی و تحلیل عوامل موثر بر قاچاق چوب سوخت و زغال در جوامع محلی زاگرس مرکزی، استان ایلام
علی مهدوی مجید غلام حسینی محمد سلاورزیقاچاق چوبهای هیزمی و تهیه زغال یکی از فعالیتهایی است که حدود 30 درصد از ساکنان مناطق روستایی شهرستان ایلام و بخش هلیلان در کنار فعالیتهای کشاورزی و دامداری به آن مشغول هستند. چنین فعالیتهای قاچاق چوب هیزمی و تولید زغال از عوامل اصلی قطع درختان و تخریب جنگل در این من أکثرقاچاق چوبهای هیزمی و تهیه زغال یکی از فعالیتهایی است که حدود 30 درصد از ساکنان مناطق روستایی شهرستان ایلام و بخش هلیلان در کنار فعالیتهای کشاورزی و دامداری به آن مشغول هستند. چنین فعالیتهای قاچاق چوب هیزمی و تولید زغال از عوامل اصلی قطع درختان و تخریب جنگل در این مناطق میباشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی عوامل موثر بر قاچاق چوب و تولید زغال در جوامع محلی شهرستان ایلام و بخش هلیلان و بررسی جایگاه زغال گیری در نظام معیشتی و درآمدی روستاییان در منطقه مورد مطالعه میباشد. در این پژوهش جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و پرسشنامهای انجام و در قسمت مصاحبه با برقراری ارتباط مستقیم با خانوارهای زغال گیر به بررسی نگرش و عوامل موثر بر زغال گیری پرداخته شد. با توجه به نتایج تحلیل عاملی و بررسی گویههای (متغیرها) مربوط به هر عامل و بار عاملی آنها، سه عامل اقتصادی- معیشتی، حقوقی- قانونی و عوامل فرهنگی- اجتماعی شناسایی شدند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد عامل اول (اقتصادی- معیشتی) با مقدار ویژه 7/45 بیشترین سهم (62/15 درصد) و عامل سوم (اجتماعی- فرهنگی) با مقدار ویژه 1/15 کمترین سهم (9/63 درصد) را در تبیین کل واریانس داشتند. نتایج بررسیها در خصوص جایگاه زغال گیری در نظام معیشتی خانوارهای زغال گیر مورد مطالعه نشان داد به طور متوسط هر خانوار زغال گیر در حوزه شهرستان ایلام سالانه 10,800,000 ریال و در بخش هلیلان 11,400,000 ریال درآمد حاصل از فروش زغال در سال 1398 داشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - مدلسازی رفتار روستائیان در مواجهه ادارک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: سکونتگاههای روستایی شهرستان بناب)
علیرضا سلیمانی مجید پریشان علی مجنونی توتاخانهزمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب بهمنظور ادراک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از أکثرزمینه و هدف:درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب بهمنظور ادراک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ساکنین بالای 15 سال در 29 روستای شهرستان بناب است که برابر 23653 نفر هستند. با استفاده از روش کوکران و به روش تصادفی ساده، 380 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه است. تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از نرمافزار SPSSو آزمون های رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر صورت گرفت. یافتهها: نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته نشان داد که محصول مقاوم به خشکسالی، دانش و مهارت، درآمد، سن، طول مدت اقامت، شرکت در برنامه های آموزشی و نوسازی کانالهای آبیاری بر رفتارهای عملی کاهش ریسک خشکسالی اثر مستقیم دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته قصد انجام رفتارهای کاهش ریسک در آینده، نشان داد متغیرهای کشت محصولات مقاوم به خشکسالی، خودکارآمدی، سن، سطح تحصیلات، اعتماد، تجربه قبلی و مسئولیتپذیری دارای اثر مثبت و متغیرهای تعصبات خوشبینانه، درآمد و سن بر متغیر ادراک ریسک اثر منفی داشتهاند. هم چنین اثرات غیرمستقیم از طریق دو متغیر باورها و درآمد بر روی روی متغیر قصد و نیت کاهش خطر ریسک خشکسالی اثرگذار هستند.. بحث و نتیجه گیری: بنا بر نتایج یافته های پژوهش، می توان گفت که علیرغم درک خطر خشکسالی توسط روستائیان، هنوز این درک به صورت عملی رفتار روستائیان را تغییر نداده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحلیل دیدگاه روستاییان نسبت به آموزشهای حفاظت از محیطزیست نواحی روستایی (مورد مطالعه: شهرستان رضوانشهر)
وحید ریاحی فرهاد جوان ندا دهقانیامروزه محیطزیست با چالشها و معضلات فزایندهای رو به رو است. بخش عمدهای از معضلات محیط زیستی موجود، ریشه در فقدان آگاهیهای روستاییان در برخورد با محیط دارد. در این راستا آموزش میتواند رویکردی اثربخش در جهت ارتقای آگاهیهای محیط زیستی باشد. که این امر موجبات تقویت فر أکثرامروزه محیطزیست با چالشها و معضلات فزایندهای رو به رو است. بخش عمدهای از معضلات محیط زیستی موجود، ریشه در فقدان آگاهیهای روستاییان در برخورد با محیط دارد. در این راستا آموزش میتواند رویکردی اثربخش در جهت ارتقای آگاهیهای محیط زیستی باشد. که این امر موجبات تقویت فرهنگ حفاظت از محیطزیست در جوامع روستایی را فراهم میآورد. هدف این مقاله تحلیل دیدگاه روستاییان نسبت به آموزشهای حفاظت از محیطزیست نواحی روستایی شهرستان رضوان شهر است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی ـ تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، 14 نقطه روستایی شهرستان رضوان شهر با 4202 خانوار( 14664 نفر) بوده است. بر اساس فرمول کوکران اصلاحشده، تعداد نمونهها 232، تعیین شد و پس از سنجش روایی و پایایی( ضریب آلفای764/0) پرسش نامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه توزیع و تکمیل شد. به منظور دست یابی به اطلاعات مورد نیاز جهت سنجش متغیرهای مورد تحقیق، از روشهای پیمایشی و اسنادی بهره گرفتهشده و برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادهها، از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون آماری خی دو(x2) در نرمافزارهای Excelو Spss استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد که با اطمینان 95 درصد آموزش روستاییان موجب توانمندسازی آنان در حفاظت از محیطزیست در راستای توسعه پایدار میگردد، همچنین بین علاقمندی نسبت به محیطزیست، میزان آموزش مناسب محیط زیستی، آموزش محیط زیستی رسانههای گروهی و نقش روستاییان در حفاظت از محیطزیست با اطمینان 95 درصد رابطه مثبت و معنیداری وجود داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - سنجش میزان پایداری اجتماعی - فرهنگی در توانمندسازی سکونتگاههای جوامع روستایی (مطالعه موردی: روستاهای پهنه کوهستانی استان آذربایجان شرقی)
محمدرضا خاکزاد بهروز منصوری حسن ستاری ساربانقلیجوامع روستایی نقش بسزایی در توسعه متوازن کشور ایفا می کنند. با توجه به مسائل و مشکلاتی که گریبانگیر جوامع روستایی است، اهتمام بر توسعه پایدار اجتماعی در قالب مشارکت، امنیت، آداب و سنن و آگاهی عمومی روستاییان یک امر ضروری به نظر میرسد. ورود تکنولوژی مدرن، تغییر ساختار ت أکثرجوامع روستایی نقش بسزایی در توسعه متوازن کشور ایفا می کنند. با توجه به مسائل و مشکلاتی که گریبانگیر جوامع روستایی است، اهتمام بر توسعه پایدار اجتماعی در قالب مشارکت، امنیت، آداب و سنن و آگاهی عمومی روستاییان یک امر ضروری به نظر میرسد. ورود تکنولوژی مدرن، تغییر ساختار تولیدی، شاخص های اجتماعی و اقتصادی زندگی روستاییان را متحول ساخته است و موجبات بروز ناهنجاریهای اجتماعی و مهاجرت به شهرها و تقلیل نسل جوان و به تبع آن فرسودگی بافت و مساکن روستایی شده است. استان آذربایجان شرقی بعنوان یکی از قطب های کشاورزی ایران دارای ۲۵۹۱ روستاست. از این تعداد 1067 روستای استان در پهنه کوهستانی قرار دارند، بنابراین جامعه آماری این تحقیق بالغ بر 1067 روستاست که از بین آنها 25 روستا بعنوان نمونه انتخاب شدهاند که واجد ویژگیهای لازم برای این تحقیق بودند. در این تحقیق برای سنجش میزان پایداری اجتماعی و فرهنگی به شناسایی شاخصها و معیارهای تاثیرگذار در روستاهای پهنه کوهستانی پرداخته شده است که با اجرای آزمونهای مختلف با استفاده از پرسشنامه محقق-ساخت در قالب ۲۱ سوال به میزان تاثیرگذاری شاخصهای پایداری اجتماعی بر توانمندسازی جوامع روستایی پهنه کوهستانی استان صحه میگذارد. بنابراین سوال اصلی پژوهش حاضر این است که از نظر سرپرستان خانوارهای روستایی پهنه کوهستانی استان آذربایجان شرقی، چه معیارها و شاخصهایی در بعد پایداری اجتماعی- فرهنگی بیشترین تاثیر را در بهبود عملکرد کیفی زندگی مردم در جوامع روستایی دارد؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - Investigating and identifying the effects of rural wastewater in Dena protected area and presenting an environmental management pattern
Mohammad Reza Sadegh Ali Ali Zare Mansour PournouriThe purpose of this study was to identify the effects of discharge and discharge of wastewater from rural communities on biodiversity in the Dena Protected Area in the Central Zagros. This research is an applied grandson that has been done by library and field method. G أکثرThe purpose of this study was to identify the effects of discharge and discharge of wastewater from rural communities on biodiversity in the Dena Protected Area in the Central Zagros. This research is an applied grandson that has been done by library and field method. GIS tools and Landsat satellite have been used to extract and draw maps. In order to develop a comprehensive management plan and determine objectives and operational plans, the approach (SMART + P) and factor analysis method were used. For this purpose, the general principles of water resources management related to rural areas were extracted from global guidelines. In the next step, through library studies and questionnaires, the key stakeholders of water resources management in the study area were identified and the factor burden of each was determined, the highest factor weight belongs to the Ministry of Energy and rural water and sewage companies (16.50), followed by the General Department of Environmental Protection (15.30) and finally, local and rural communities have the lowest weight (10.43). Most of the rural wastewater in Dena protected area belongs to agricultural wastewater (53%), followed by domestic wastewater (28%) and finally, industrial wastewater (11%). The results of the good fit evaluation of the model show that GFI is equal to 0.977 and considering that it is more than 0.9, so it is acceptable in the region. Finally, the proposed model was designed to prepare a plan to assess the effects of rural wastewater on biodiversity in the region in 5 steps. تفاصيل المقالة