• فهرس المقالات Miankale

      • حرية الوصول المقاله

        1 - نقش تحلیل ساختار فضایی سیمای سرزمین در ارزیابی اثرات زیست محیطی(EIA) (مطالعه ی موردی: تالاب بین المللی میانکاله)
        سولماز دشتی غلامرضا سبزقبائی کاوه جعفرزاده مژگان بزم آرا بلشتی
        زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌الم أکثر
        زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌المللی میانکاله و هم‌چنین بررسی کارایی سنجه‌های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است.روش بررسی: بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 سنجنده‌های ETM+ و OLI مربوط به سال‌های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش‌پردازش‌های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه‌های رستی وارد نرم‌افزار FRAGSTATS 4.2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم‌انداز محیط‌زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت. یافته‌ها: با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که پهنه‌ آبی تالاب (که مهم‌ترین بخش تالاب) و متعاقباً اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه‌ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه‌ خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان‌ساخت نیز با ایجاد لکه‌های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده‌اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه‌ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه‌های بزرگ بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی‌آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت‌افزاری و قدیمی است، هم‌چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می‌باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می‌توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به‌خوبی نشان داد که سنجه‌های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کم‌ترین زمان به‌شمار می‌آیند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - نقشه پراکنش عناصر پرتوزا و ارزیابی دز جذبی و آلودگی هسته ای در شبه جزیره میانکاله، شمال ایران
        رضا پورایمانی سید محسن مرتضوی شاهرودی روشنک قربانی
        زمینه و هدف: در این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه گیری شد. روش بررسی: أکثر
        زمینه و هدف: در این پژوهش به منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه گیری شد. روش بررسی: 43 نمونه شامل 13 نمونه آب و 30 نمونه رسوب از سواحل شمالی و جنوبی شبه جزیره میانکاله جمع آوری و فعالیت ویژه عناصر پرتوزا در نمونه ها با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی اندازه گیری شد. نقشه توزیع فعالیت عناصر پرتوزا با استفاده از نرم افزار GIS ترسیم شد. نمونه برداری در تابستان 1400 انجام شد. یافته ها: میانگین فعالیت ویژه Ra226، Th232، K40 و Cs137 در نمونه های رسوبی به ترتیب 62/1±17/18، 36/1±21/16، 45/9±28/266 و 27/0±61/2 و میانگین فعالیت ویژه Ra226، Th232 و K40 در نمونه های آبی به ترتیب 12/0±78/0، 75/0±39/5 و 79/1±89/17 بکرل بر کیلوگرم به دست آمد. میانگین دز جذبی نیز 91/1±73/28 نانوگری برساعت محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: فعالیت هسته های پرتوزای طبیعی کمتر از مقدار میانگین جهانی بود. مقدار دز جذبی در این منطقه در حد مجاز است. میانگین غلظت عناصر پرتوزا در نمونه های آب ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله بیشتر از ساحل شمالی آن که در مجاورت دریای خزر است می باشد. اما غلظت Ra226، Th232 و K40 در رسوبات ساحل شمالی بیشتر از ساحل جنوبی است. غلظت Cs137 در ساحل جنوبی شبه جزیره میانکاله که در ناحیه خشک قرار دارد به علت نبود جریان آب از بقیه نقاط بیشتر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - وضعیت شکوفایی پلانکتونی خلیج گرگان در زمینه مرگ پرندگان میانکاله بهمن 1399
        طاهر پورصوفی
        چکیدهنمونه‌برداری موردی در زمستان سال 1399 در منطقه شرقی خلیج گرگان در سه منطقه ساحلی و میانی به منظور بررسی علل وقوع حادثه مرگ پرندگان انجام گردید. بدین منظور از جوامع جلبکی (ماکرو و میکرو)، زئوپلانکتونی و آب نمونه برداری صورت گرفت نتایج حاصله نشان داد. مجموعا 44 گونه أکثر
        چکیدهنمونه‌برداری موردی در زمستان سال 1399 در منطقه شرقی خلیج گرگان در سه منطقه ساحلی و میانی به منظور بررسی علل وقوع حادثه مرگ پرندگان انجام گردید. بدین منظور از جوامع جلبکی (ماکرو و میکرو)، زئوپلانکتونی و آب نمونه برداری صورت گرفت نتایج حاصله نشان داد. مجموعا 44 گونه فیتوپلانکتون مورد شناسایی قرار گرفت که شاخـــه Bacillariophyta با 19گونه برابر 52 درصد از کل بیشترین تعداد را تشکیل داد و شاخه Chlorophyta با 9 گونه برابر5/14درصد و شاخه Pyrophyta با 9 گونه برابر 3/13 درصد و شاخه Cyanophyta با 4گونه برابر 5/12 درصد و شاخه Euglenophytaدارای کمترین تعداد با 2 گونه برابر 7/7 درصد از کل‌ها گونه را تشکیل دادند. بیشترین تلفات مشاهده شده از گونه چنگر بوده و تعداد کمی فلامینگو نیز مشاهده گردید. در زمان نمونه‌برداری هیچ گونه بلوم و شکوفایی جلبکی مشاهده نشد. تراکم سیانوفیت ها کمترین مقدار را داشت. بنابراین علت مرگ میر پرندگان نمی‌تواند تراکم و یا ترشحات پلانکتونی باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تاثیر نوسانات سریع سطح تراز آب دریای خزر بر سواحل جزیره‌سدی میانکاله
        محمدرضا ثروتی رضا منصوری منیژه قهرودی تالی
        هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مس أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مستندات کمی موجود از تغییرات خطوط‌ساحلی در ارتباط با متغیرهای طبیعی و انسانی، هشت‌گونه واکنش ژئومورفولوژیکی شامل: 1) حرکت‌جانبی 2) پیشروی 3) تعادل‌پویا 4) پسروی 5) باریک‌شدن درجا 6) غلطیدن به‌سوی خشکی 7) فروپاشی و 8) ناپایداری‌چرخشی برای طبقه‌بندی کرانه‌های جزایر سدی مشخص شده‌اند. پایش موقعیت خطوط‌ساحلی دریک مقیاس فضایی 10 تا 100 کیلومتری در درازمدت (دهه‌ای و سده‌ای)، مبنا و پایه‌ای علمی بسیار ارزنده‌ای برای مستندسازی روابط فرایندها و واکنش‌های ژئومورفولوژیکی آنها را ایجاد می‌کند که مورفودینامیک‌های ساحلی منطقه‌ای را شکل داده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که از هشت مدل ژئومورفولوژیکی مک‌برید و همکاران، شش مدل حرکت‌جانبی، پیشروی، پسروی، باریک‌شدن درجا، فروپاشی و ناپایداری‌چرخشی در منطقه میانکاله یافت می‌شوند. نتایج حاکی از آن هستند که مدل‌های پیشروی و پسروی به‌ترتیب طی دوره‌های پیشروی و پسروی تراز دریا در منطقه شکل می‌گیرند. مدل‌های باریک‌شدن درجا و فروپاشی همزمان با افزایش تراز دریا و مدل ناپایداری‌چرخشی نیز در مواقع کاهش سطح‌تراز در منطقه ظاهر می‌شوند. مدل حرکت‌جانبی نیز طی دوره‌های پیشروی و پسروی نمود یافته‌است. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند تراز دریا طی دوره 1396-1214 شش مرحله پیشروی- پسروی را تجربه نموده‌است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های آماری نوسانات تراز دریا نشان می‌دهند تراز دریا از سال 1374 تاکنون وارد مرحله پسروی شده و حدود 5/1 متر کاهش یافته‌است. نرخ پسروی و کاهش سطح‌تراز بین سال‌های 1396-1374 حدود 8/6 سانتیمتر در سال محاسبه گردید. علیرغم اینکه به‌نظر می‌رسد درمقیاس بزرگ، میزان افزایش تراز نسبی آب دریا درراستای کرانه‌های جزیره‌سدی میانکاله، یکی از مهم‌ترین عوامل کنترل‌کننده وقوع انواع واکنش‌های ژئومورفیک است؛ بااین‌حال، عرضه رسوب نیز تأثیر قابل‌توجهی بر واکنش‌های خط‌ساحلی دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - اکوتوریسم و ظرفیت های توسعه گردشگری پرنده نگری مورد مطالعه: تالاب میانکاله، استان مازندران
        لیلا وثوقی
        تماشای پرندگان یا "پرنده‌نگری" به یکی از مهمترین بازارهای روبه رشد اکوتوریسم تبدیل شده است. در این رابطه اکوتوریسم به عنوان رویکرد جدید گردشگری‌های مبتنی بر طبیعت، در دهه‌های اخیر، از اهمیت بسزایی در برنامه‌های توسعه گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان، برخوردار گشته است. أکثر
        تماشای پرندگان یا "پرنده‌نگری" به یکی از مهمترین بازارهای روبه رشد اکوتوریسم تبدیل شده است. در این رابطه اکوتوریسم به عنوان رویکرد جدید گردشگری‌های مبتنی بر طبیعت، در دهه‌های اخیر، از اهمیت بسزایی در برنامه‌های توسعه گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان، برخوردار گشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر ضمن تأکید بر اهمیت توسعه پرنده‌نگری (در قالب اکوتوریسم) به عنوان یک شیوه‌ی حفاظت از زیستگاه‌های پرندگان در اکوسیستم‌های تالاب، با هدف قرار دادن تقاضا و بررسی عوامل مؤثر بر جذب گردشگران پرنده نگر در تالاب میانکاله، به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه‌های تالابی کشور است. در این پژوهش داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه‌ مبتنی بر عناصر آمیخته بازاریابی جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق گردشگران پرنده‌نگر تالاب میانکاله در سال 1395 مورد پرسشگری قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل یافته‌ها، آزمون فرض آماری میانگین یک جامعه (آزمون T) و با استفاده از نرم افزار SPSS، تأثیر هر یک از عناصر آمیخته بازاریابی در جذب گردشگران پرنده نگر مورد سنجش قرار گرفت. در آخر نیز با استفاده از آزمون فریدمن این عناصر، الویت بندی گردیدند. نتایج این پژوهش نشان داد که گرچه تمام عناصر در جذب گردشگران پرنده نگر تأثیر مثبت و معناداری دارند، اما تفاوت مهمی در اولویت آنها است که عناصر به ترتیب فرد و برنامه‌ریزی از دیدگاه گردشگران و محصول در اولویت قرار دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تحلیل نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان ( مطالعه موردی: دهستان میانکاله، شهرستان بهشهر)
        زهرا شریفی نیا
        در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رف أکثر
        در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان در دهستان میانکاله(شهرستان بهشهر) به عنوان یکی از اثرات مثبت مهاجرت جامعه مبدا می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر حسب روش توصیفی، زمینه یابی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستاهایی از دهستان میانکاله تشکیل می دهند که طی دهه های 95-1385 یک دوره کاهش نرخ رشد جمعیت را به دلیل مهاجرت های روستایی سپری کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 378 خانوار دارای مهاجر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که از یک سو میزان رضایت خانوارهای دارای مهاجر از وضعیت درآمد و سرمایه گذاری در قبل و بعد از مهاجرت در سطح خطای کوچک تر از 01/0 تفاوت معنی داری دارد، و از سوی دیگر تاثیر مثبت پول انتقالی مهاجران بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان از حد متوسط به بالاست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی حساسیت فیزیکی نوار ساحلی تالاب میانکاله بر اساس شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)
        رویا نزاکتی بهروز بهروزی راد سعید ملماسی فروز اسماعیلی
        محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسع أکثر
        محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسعه اقتصادی به ویژه در فعالیت های نفتی در کشورهای حوزه مورد بررسی، بر لزوم مدیریت و حفاظت از این سواحل می افزاید. هدف از انجام این تحقیق مدیریت خط ساحلی با استعانت از مدل های ارائه شده توسط NOAA و تعیین شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI) می باشد. بدین منظور با توجه به بازدیدهای میدانی صورت گرفته، استفاده از تصاویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تقسیم بندی حساسیت فیزیکی سواحل انجام شد. طبق نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکی انرژی موج، شیب و جنس بستر مشخص شد که در بازه مورد مطالعه، قسمت غربی سواحل میانکاله در طبقه 4 دسته بندی NOAA، جای می گیرد. بخش مرکزی این سواحل در طبقه B9 قرار دارد و محدوده های گمیشان، خواجه نفس، چالاشت و خلیج گرگان دو در طبقه D10 مطابق دسته بندی NOAA قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها بیانگر این مطلب می باشند که در این سواحل، به دلیل پایین بودن تنوع فیزیکی به لحاظ ویژگی های ژئومورفولوژیکی و جنس بستر ساحل، هم چنین وجود منابع زیستی حساس، در صورت بروز آلودگی نفتی، احتمال باقی ماندن آلاینده ها به مدت طولانی وجود دارد که این خود دلیلی بر لزوم توجه بیشتر به مدیریت سواحل در این استان می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - مطالعه‌ی فونستیک خزندگان پناهگاه حیات‌وحش میانکاله در استان مازندران
        شکورا السادات نبوی حاجی قلی کمی ویدا حجتی
        پناهگاه حیات وحش میانکاله با وسعت68800 هکتار در 12 کیلومتری شمال شهرستان بهشهر در استان مازندران و در جنوب شرقی دریای خزر با ارتفاع 28andndash;15 متر پائین تر از سطح دریای آزاد قرار گرفته است. مطالعه ی حاضر در بهار و تابستان 1391 به منظور مطالعه ی فونستیک خزندگان پناهگا أکثر
        پناهگاه حیات وحش میانکاله با وسعت68800 هکتار در 12 کیلومتری شمال شهرستان بهشهر در استان مازندران و در جنوب شرقی دریای خزر با ارتفاع 28andndash;15 متر پائین تر از سطح دریای آزاد قرار گرفته است. مطالعه ی حاضر در بهار و تابستان 1391 به منظور مطالعه ی فونستیک خزندگان پناهگاه حیات وحش میانکاله انجام پذیرفت. نمونه ها با دست جمع آوری شدند، سپس از نمونه ها و زیستگاه آن ها عکس تهیه شد. نمونه ها پس از شناسایی و یادداشت صفات مورفومتریک و مریستیک رها شدند. در این مطالعه 11 گونه متعلق به 8 خانواده شناسایی شدند که عبارتند از: لاک پشت خزری Mauremys caspica، لاک پشت برکه ای Emys orbicularis، لاک پشت چهار چنگالی Testudo horsfieldii، جکوی انگشت کج خزری Cyrtopodion caspium، سوسمار سبز خزری Lacerta strigata، مارمولک شیشه ای Pseudopus apodus، مار آبی Natrix natrix، مار چلیپر Natrix tessellata، گوند مار Elaphe dione، قمچه مار Platyceps najadum، آگامای استپی Trapelus agilis. تمام این گونه ها به جز لاک پشت چهار چنگالی قبلاً از قسمت های مختلف استان مازندران گزارش شده بودند. از این میان تنها، گونه ی Testudo horsfieldiiبه عنوان گونه ی آسیب پذیر (VU) در فهرست سرخ IUCNقرار دارد. تفاصيل المقالة