• فهرس المقالات Biofertilizers

      • حرية الوصول المقاله

        1 - Phytochemical Responses of White Savory (<i>Satureja mutica Fisch</i> and C.A.Mey.) to Foliar Application of Seaweed Extract and Ecormon Fertilizer
        Saeid Reza Poursakhi Hossein Ali Asadi-Gharneh
        BACKGROUND: Sustainable agriculture is a great solution to reduce chemical pollutants to overcome environmental pollution. OBJECTIVES: Considering the importance of the savory and the consequences of fertilizers application, current study was carried out to determine t أکثر
        BACKGROUND: Sustainable agriculture is a great solution to reduce chemical pollutants to overcome environmental pollution. OBJECTIVES: Considering the importance of the savory and the consequences of fertilizers application, current study was carried out to determine the optimum concentration of seaweed extract and Ecormon fertilizer -as an organic matter and growth promoting stimulus- on some biochemical characteristics of white savory. METHODS: The present study was conducted as a factorial experiment in a randomized complete blocks design including three concentrations of seaweed extract (0, 1.5, and 3/1000) and three concentrations of Ecormon fertilizer (0, 0.5 and 1/1000) in three replications to study the biochemical properties of white savory. RESULT: According to the results, the highest chlorophyll a, b, total chlorophyll and carotenoid levels were observed in the treatment of Ecormon1 (2.65, 2.31, 4.95 and 2.88 mg.g-1 respectively), whereas Seaweed 1.5 had the lowest pigments amounts. The highest amount of phenolic compounds (804.00 mg.g-1) was obtained from seaweed 3 plus Ecormon 1, while the lowest amounts were belonging to seaweed 1.5 plus Ecormon1 and seaweed 3 plus Ecormon 0.5 (247.40 and 248.30 mg.g-1), respectively. The highest amounts of antioxidant activity were observed in treatments of seaweed 3 plus Ecormon1 and Ecormon 0.5 (46.25 and 45.26 %, respectively) and the lowest value (25.87 %) was observed in control treatment. CONCLUSION: In general, application of Ecormon and seaweed extract showed a positive effect on photosynthetic pigments, phenolic compounds and antioxidant activity of white savory. So, it can be recommended to farmers as efficient bio-elicitors that improve the biochemical properties of the plant through induction of the immune system. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تاثیر تلقیح میکوریزایی بر برخی ویژگی‌های فیـزیولوژیکی و عملکرد شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L) تحت تنش خشکی
        مدینه بیژنی پرویز یدالهی ده چشمه محمدرضا اصغری پور مسلم حیدری
        همزیستی قارچ های میکوریزا با ریشه گیاهان از طریق بهبود صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه می‌تواند سبب واکنش مثبت گیاهان، به‌ویژه در شرایط نامساعد محیطی، گردد. آزمایشی برای مطالعه تاثیر قارچ های میکوریزا در سطوح تنش خشکی بر رشد و عملکرد شنبلیله، به صورت کرت‌های خردشده أکثر
        همزیستی قارچ های میکوریزا با ریشه گیاهان از طریق بهبود صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه می‌تواند سبب واکنش مثبت گیاهان، به‌ویژه در شرایط نامساعد محیطی، گردد. آزمایشی برای مطالعه تاثیر قارچ های میکوریزا در سطوح تنش خشکی بر رشد و عملکرد شنبلیله، به صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه زابل در سال 1392 انجام شد. تیمارها شامل تنش خشکی در سه سطح شاهد (70 درصد رطوبت قابل استفاده)، تنش ملایم (50 درصد رطوبت قابل استفاده) و تنش شدید (30 درصد رطوبت قابل استفاده)، به عنوان عامل اصلی و سه گونه قارچ میکوریزا (Glomus intraradices، versiform G.، G. mosseae) و بدون قارچ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تاثیر تنش خشکی بر تمام خصوصیات مورد مطالعه معنی دار بود، به طوری که تنش شدید تعداد برگ در گیاه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، محتوی کلروفیل b را به ترتیب 22.22، 2.9، 26.3، 3.1 درصد نسبت به شاهد (بدون تنش) کاهش و پرولین و کربوهیدرات برگ را به ترتیب به میزان 36.04 و 20.98 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. قارچ های میکوریزا بر میزان کربوهیدرات و پرولین برگ تاثیر معنی داری نداشتند. اثر متقابل قارچ و تنش خشکی بر برخی صفـات از جمله غلظت کلـروفیل a و کل، عملکرد دانه و همچنین درصـد کلون سازی (کلونیزاسیون) معنی دار بود. در بین سه گونه قارچ مورد استفاده، گونه G. mosseae عملکرد بهتری در بهبود صفات در شرایط تنش خشکی داشت. در نتیجه می توان چنین بیان داشت که در شدت های مختلف تنش خشکی، استفاده از قارچ های میکوریزا با افزایش درصد کلونیزاسیون و رنگیزه های فتوسنتزی می تواند در کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه در گیاه مؤثر واقع گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تأثیر کودهای ورمی‌کمپوست و نیتروژن بر صفات مورفولوژیک، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)
        حسین رضوانی نسترن همتی
        به‌منظور بررسی تاثیر کودهای آلی (ورمی کمپوست) و شیمیایی (نیتروژن) بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلست أکثر
        به‌منظور بررسی تاثیر کودهای آلی (ورمی کمپوست) و شیمیایی (نیتروژن) بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی 97-96 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود آلی ورمی کمپوست در چهار سطح صفر، 5/2، 5 و 5/7 تن در هکتار و کودشیمیایی اوره با ٤٦ درصد نیتروژن در چهار سطح شامل صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که کود ورمی کمپوست تاثیر معنی داری بر خصوصیات مورفولوژیکی و درصد اسانس بادرنجبویه داشت، به طوریکه بیشترین ارتفاع بوته، بیشترین تعداد شاخه فرعی، طول و عرض برگ، وزن تر، وزن خشک و درصد اسانس، در حالت کاربرد 5/7 تن در هکتار ورمی کمپوست حاصل گردید. همچنین اختلاف معنی دار بین سطوح مختلف کود شیمیایی اوره مشاهده شد به نحوی که در هنگام استفاده از کود شیمیایی درصد اسانس نسبت به حالت عدم کاربرد این کود به‌طور معنی داری افزایش یافت. بیش ترین مقدار اسانس در تیمار کاربرد همزمان ورمی کمپوست (5/7 تن در هکتار) و کود شیمیایی نیتروژن (100 کیلوگرم در هکتار) به میزان (49/0 درصد) حاصل گردید که در مقایسه با تیمار شاهد (34/0 درصد) حدود 38 درصد بیشتر بود. به طورکلی، نتایج نشان داد که مصرف ورمی کمپوست به همراه نیتروژن موجب افزایش رشد اندام هوایی و تولید ماده خشک و در نهایت باعث افزایش عملکرد کمی و بهبود معنی دار عملکرد اسانس بادرنجبویه می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تاثیر آبیاری تکمیلی و کاربرد میکوریزا و ازتوباکتر بر اجزای پر شدن دانه‌ی جو دیم(Hordeum vulgare L.)
        ندا عبادی رئوف سید شریفی حامد نریمانی راضیه خلیل زاده
        به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و کاربرد میکوریزا و ازتوباکتر بر مولفه های پرشدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه جو دیم رقم سهند، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل انجام شد. فاکتورهای آزمای أکثر
        به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و کاربرد میکوریزا و ازتوباکتر بر مولفه های پرشدن دانه، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه جو دیم رقم سهند، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری یا زراعت دیم، آبیاری تکمیلی در 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله دهی) و کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی به عنوان شاهد، کاربرد قارچ میکوریزا، ازتوباکتر، کاربرد توام ازتوباکتر و قارچ میکوریزا) بودند. نتایج نشان داد که بیش ترین محتوای کلروفیلa ،b ، کارتنوئید، کلروفیل کل، فلورسانس حداکثر، فلورسانس متغیر و عملکرد کوانتومی، طول دوره پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه در آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد توام قارچ میکوریزا و ازتوباکتر، و کم ترین مقادیر این صفات در شرایط دیم و بدون کاربرد کودهای زیستی به دست آمد. بیش ترین سرعت پر شدن دانه در شرایط دیم بدون کاربرد کودهای زیستی و کم ترین آن در شرایط آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد قارچ میکوریزا به‌دست آمد. آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد توام میکوریزا و ازتوباکتر عملکرد دانه را 87/29 درصد در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی تحت شرایط دیم افزایش داد. بر اساس نتایج، به نظر می رسد کاربرد کودهای زیستی و آبیاری تکمیلی می تواند به واسطه بهبود کلروفیل و مولفه های پر شدن دانه، عملکرد جو دیم را افزایش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - تاثیر میکوریزا و نانواکسید آهن و روی بر گره‌زایی و عملکرد کمی و کیفی عدس (Lens culinaris Medik) دیم
        روانبخش آگاهی رئوف سید شریفی حامد نریمانی
        به منظور بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و محلول پاشی نانواکسید آهن و روی بر گره زایی و برخی صفات کمی و کیفی عدس تحت شرایط دیم، آزمایشی در سال 97-1396 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در روستای زردالو اردبیل اجرا شد. تیمارها شامل أکثر
        به منظور بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و محلول پاشی نانواکسید آهن و روی بر گره زایی و برخی صفات کمی و کیفی عدس تحت شرایط دیم، آزمایشی در سال 97-1396 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در روستای زردالو اردبیل اجرا شد. تیمارها شامل محلول پاشی با نانواکسید آهن و روی در چهار سطح (محلول پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول پاشی 6/0 گرم در لیتر با نانواکسید آهن، 6/0 گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی هر کدام 3/0 گرم در لیتر) و کاربرد میکوریزا در چهار سطح (عدم کاربرد میکوریزا به عنوان شاهد، کاربرد میکوریزا موسه آ، میکوریزا اینترا و کاربرد توام میکوریزا موسه آ و اینترا) بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد که محلول پاشی نانواکسید آهن و روی و کاربرد توام قارچ میکوریزا موسه آ با اینترا، تعداد گره های فعال در بوته، درصد گره های فعال در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه را (به ترتیب 2/173، 08/93، 58/36 و 34/58 درصد) نسبت به شرایط عدم محلول پاشی و عدم کاربرد میکوریزا افزایش داد. همچنین، محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی و کاربرد میکوریزا موسه آ با اینترا به ترتیب 14/42، 17/95، 120، 2/58 و 55/47 درصد تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن خشک ریشه، محتوای روی دانه و میزان پروتئین دانه نسبت به شرایط عدم محلول پاشی و عدم کاربرد میکوریزا افزایش داد. به نظر می رسد محلول پاشی نانواکسید آهن و روی و کاربرد میکوریزا به واسطه بهبود برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، می تواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد کمی و کیفی و کاهش اثرات محدودیت آبی تحت شرایط دیم باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تاثیر فلاوباکتریوم، ورمی‌کمپوست و هیومیک‌اسید بر فتوسنتز جاری، انتقال ماده خشک و سهم آن‌ها در عملکرد دانه تریتیکاله (Triticosecale Wittma L.) تحت شرایط تنش شوری
        سارا محمدی کله سرلو رئوف سید شریفی حامد نریمانی ژیلا نظری
        آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 بر روی گیاه Triticosecale Wittma L. اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شو أکثر
        آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 بر روی گیاه Triticosecale Wittma L. اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 50 و 100 میلی مولار با NaCl) و کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی به عنوان شاهد، کاربرد ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم، کاربرد توام ورمی کمپوست و فلاوباکتریوم) و محلول پاشی هیومیک اسید (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی دو گرم درلیتر هیومیک اسید) بود. نتایج نشان داد بیش ترین شاخص سطح برگ، وزن و حجم ریشه، پروتئین برگ در کاربرد توام ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم و محلول پاشی هیومیک اسید تحت شرایط عدم اعمال شوری مشاهده شد. همچنین، کاربرد توام ورمی کمپوست، فلاوباکتریوم و محلول پاشی هیومیک اسید تحت شرایط عدم اعمال شوری درصد انتقال ماده خشک از ساقه و اندام هوایی و سهم این فرآیند در عملکرد دانه را به ترتیب 97/31، 8/40 و 84/138 درصد کاهش داد ولی عملکرد دانه، فتوسنتز جاری، سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه را به ترتیب 56/69، 44/151 و 3/48 درصد نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید تحت شرایط شوری 100 میلی مولار خاک افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی، به نظر می رسد کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید می تواند با بهبود شاخص سطح برگ، وزن و حجم ریشه موجب افزایش فتوسنتز جاری و سهم این فرآیند در عملکرد دانه تریتیکاله در شرایط شوری خاک شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و کودهای زیستی در تعدیل اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مرفوفیزیولوژیک، عملکرد ماده خشک و میزان اسانس ریحان
        حمداله سیفی احمد افکاری
        به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و کودهای زیستی در تعدیل اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مرفوفیزیولوژیک، عملکرد ماده خشک و تولید اسانس گیاه ریحان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارهای آزمای أکثر
        به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و کودهای زیستی در تعدیل اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مرفوفیزیولوژیک، عملکرد ماده خشک و تولید اسانس گیاه ریحان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش خشکی 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A) به‌عنوان فاکتور اول و تلقیح بذر با باکتری‌ها در 5 سطح عدم تلقیح (شاهد)، تلقیح با ازوتوباکتر، سودوموناس، آزوسپریلیوم و کاربرد همزمان ازوتوباکتر، سودوموناس و آزوسپریلیوم به‌عنوان فاکتور دوم و محلول‌پاشی با سالیسیلیک‌اسید در چهار سطح عدم مصرف، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌مولار به‌عنوان فاکتور سوم بودند. نت نتایج این پژوهش نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع بوته، تعداد ساقه، تعداد برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، عملکرد ماده خشک، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد اسانس ریحان شد. اما تیمار محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و مصرف توأم باکتری‌ها تأثیر معنی‌داری بر افزایش این صفات داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که تنش سهم مهمی بر کاهش فاکتورهای اساسی در رشد ریحان دارد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی بر میزان پرولین افزوده شد. به‌طوریکه بیش‌ترین میزان پرولین (69/1 میکرومول در گرم وزن تر)) از تیمار 210 میلی‌متر تبخیر به‌دست آمد. بر اساس نتایج حاصله در این آزمایش می‌توان بیان کرد، مصرف سالیسیلیک‌اسید در غلظت 5/1 میلی‌مولار و کاربرد توأم باکتری‌ها در رفع اثرات منفی تنش خشکی نقش دارند و استفاده از آن‌ها می‌تواند به‌طور موثری باعث افزایش در خصوصیات کمّی و کیفی در ریحان می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی اثر همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار بر برخی از صفات فیزیولوژیک ذرت هیبرید سینگل‌کراس 704 در شرایط تنش کمبود ‌آب
        احمد افکاری
        به‌منظور بررسی اثر همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار بر برخی از صفات فیزیولوژیک ذرت هیبرید سینگل‌کراس 704 در شرایط تنش کمبود ‌آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1394 اجرا گردید. أکثر
        به‌منظور بررسی اثر همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار بر برخی از صفات فیزیولوژیک ذرت هیبرید سینگل‌کراس 704 در شرایط تنش کمبود ‌آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1394 اجرا گردید. فاکتور‌های مورد بررسی شامل چهار سطح تنش کمبود ‌آب (صفر، 4-، 8- و 12- بار) و پیش تیمار بذر با سه گونه قارچ میکوریزا (فونلی فورمیس موسهآ، ریزوگلوموس فسیکولاتوم و کلاروئیدوگلوموس اتانیکاتوم) و تیمار بدون تلقیح قارچی به عنوان شاهد بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تأثیر تیمار تنش کمبود ‌آب بر تمامی ویژگی‌های مورد بررسی معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش کمبود ‌آب میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، محتوای نسبی آب برگ کاهش و میزان پرولین و کربوهیدرات‌های محلول افزایش یافت. بذرهای تلقیح یافته با ریزوگلوموس فسیکولاتوم از افزایش میزان صفات مورد ارزیابی در مقایسه با عدم تلقیح برخوردار بودند. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش کمبود ‌آب و میکوریزا نشان داد که بیش‌ترین محتوای کلروفیل a (85/23 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، کلروفیل کل (35/33 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و محتوای نسبی آب برگ (45/86 درصد) مربوط به تیمار بدون اعمال تنش و گیاهان تلقیح شده با ریزوگلوموس فسیکولاتوم بود. به‌طور کلی، کاربرد قارچ میکوریزا آربوسکولار سبب افزایش تحمل در برابر تنش کمبود ‌آب از طریق تأثیر بر برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیک در گیاه ذرت شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تاثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)
        رئوف سید شریفی رضا سید شریفی
        به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی با نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره ی پر شدن دانه ی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد أکثر
        به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی با نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره ی پر شدن دانه ی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (مصرف و عدم مصرف میکوریزا)، محلول پاشی نانواکسید در چهار سطح (عدم استفاده از نانواکسید، کاربرد نانواکسید آهن، نانواکسید روی و کاربرد توام نانواکسید آهن و روی) و سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری‌‌‌‌ در 50 درصد مرحله تکمه دهی، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در 50 درصد مرحله گلدهی) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که حداکثر عملکرد دانه، سرعت، طول دوره و دوره ی موثر پر شدن دانه (به ترتیب 52/2278 کیلوگرم در هکتار، 0027/0 گرم در روز، 40 و 35 روز) در برهمکنش حاصل از آبیاری کامل، کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی توأم نانواکسید آهن و روی و کمترین مقادیر این صفات (به ترتیب 25/834 کیلوگرم در هکتار، 00189/0 گرم در روز، 91/30 روز و 79/26 روز) در آبیاری تا مرحله تکمه دهی، عدم کاربرد میکوریزا و عدم محلول‌پاشی به دست آمد. کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی عملکرد دانه را 19/35 درصد در مقایسه با عدم کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی تحت شرایط محدودیت شدید آبی افزایش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - اثر کودهای زیستی و آبیاری بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.)
        مسلم جابری رضا برادران سید غلامرضا موسوی مهسا اقحوانی شجری
        به‌منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تغذیه‌ای بر خصوصیات کیفی گیاه شنبلیله، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند، در بهار سال90-1389 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری (در سه أکثر
        به‌منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تغذیه‌ای بر خصوصیات کیفی گیاه شنبلیله، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند، در بهار سال90-1389 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری (در سه سطح شامل آبیاری در هر 6، 9 و 12 روز) و کود زیستی (در چهار سطح شامل نیتروکسین، بیوسفر، قارچ‌های میکوریزای G. mosseae و G. intraradices و یک سطح شاهد فاقد کود) بودند. نتایج تجزیه‌های آماری نشان داد تیمار دور آبیاری اثر معنی‌داری بر فاکتورهای فیزیولوژیکی مانند کربوهیدارت، کلروفیل a، خاکستر، پرولین، میزان سدیم و پتاسیم داشت. اثر کود زیستی نیز بر کربوهیدرات، کلروفیل a و میزان خاکستر معنی‌دار بود. نتایج نشان داد با افزایش دور آبیاری به هر 12 روز یکبار، میزان پرولین، کربوهیدرات، سدیم، کلروفیل b در برگ و خاکستر افزایش یافت، اما از میزان پتاسیم و کلروفیل a در برگ شنبلیله کاسته شد. حداکثر مقادیر کربوهیدرات‌های محلول و کلروفیل a در برگ در تیمارهای تغذیه‌ای میکوریزا موسوآ و بیوفسفر و بیشترین مقدار خاکستر در تیمار G.intraradices مشاهده شد. به‌طور‌کلی، نتایج این تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کود‌های زیستی بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله، اثر مثبتی داشته و با افزایش دور آبیاری، در گیاه نوعی سازگاری به شرایط تنش خشکی ایجاد گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - اثر کود گوگرد و تیوباسیلوس بر صفات کیفی و غلظت عناصر غذایی سیب زمینی
        فرهاد گلمرادی مرنی مرتضی برمکی محمد صدقی محمدجواد فیروزی
        چکیده به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود گوگرد در حضور یا عدم حضور باکتری تیوباسیلوس تیواکسیدانس (بیوسولفور) بر برخی صفات کیفی و غلظت عناصر غذایی در سیب زمینی رقم آگریا، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، در سال زراعی 91-139 أکثر
        چکیده به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود گوگرد در حضور یا عدم حضور باکتری تیوباسیلوس تیواکسیدانس (بیوسولفور) بر برخی صفات کیفی و غلظت عناصر غذایی در سیب زمینی رقم آگریا، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، در سال زراعی 91-1390 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل گوگرد در چهار سطح صفر، 200، 300 و 400 کیلوگرم در هکتار و کود بیولوژیک بیوسولفور در دو سطح شاهد (عدم استفاده) و استفاده از تیوباسیلوس بودند. نتایج نشان داد که اثر کود گوگرد بر میزان نشاسته، ماده ی خشک و نیترات غده معنی دار بود. همچنین تیوباسیلوس، گوگرد و اثر متقابل آن ها بر صفات عملکرد غده در هکتار، تعداد غده در بوته، محتوای پتاسیم و فسفر غده و میزان pH خاک تأثیر معنی دار شد. بیشترین میزان عملکرد غده در هکتار، تعداد غده در بوته و محتوای فسفر و پتاسیم غده با مصرف 400 کیلوگرم گوگرد در هکتار و در شرایط استفاده از تیوباسیلوس به دست آمد. کاربرد کود گوگرد و بیوسولفور باعث کاهش pH خاک شد، به طوری که بیشترین میزان pH خاک در شرایط عدم استفاده از گوگرد و تیوباسیلوس مشاهده گردید. بیشترین میزان نشاسته و ماده ی خشک غده نیز با مصرف 400 کیلوگرم گوگرد در هکتار حاصل شد. به طور کلی کاربرد 400 کیلوگرم گوگرد در هکتار به همراه باکتری تیوباسیلوس برای افزایش کمیت و کیفیت سیب زمینی در خاک های آهکی پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - بررسی مصرف توام کودهای شیمیایی و زیستی نیتروژنه و زمان برداشت علوفه بر عملکرد کمی و کیفی جو دو منظوره
        زهرا مرداسی مانی مجدم
        این تحقیق به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. فاکتور اصلی شامل کود نیتروژن در چهار سطح : (1- نیتروژن خالص 100%، 2- 75% نیتروژن + نیتروکسین، 3- 50% نیتروژن + نیتروکسین، 4- 25% نیتروژن + نیتروکسین در هکتار) و أکثر
        این تحقیق به صورت کرت های یک بار خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. فاکتور اصلی شامل کود نیتروژن در چهار سطح : (1- نیتروژن خالص 100%، 2- 75% نیتروژن + نیتروکسین، 3- 50% نیتروژن + نیتروکسین، 4- 25% نیتروژن + نیتروکسین در هکتار) و فاکتور فرعی شامل سه سطح برداشت علوفه : (1- عدم برداشت علوفه، 2- برداشت در مرحله آخر پنجه زنی 3- برداشت در اواسط ساقه رفتن) می باشد. نتایج نشان داد که تاثیر کود نیتروژن برعملکرد پروتئین علوفه و عملکرد دانه ، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، درصد پروتئین علوفه و عملکرد علوفه معنی دار بود. در زمان برداشت علوفه، عملکرد علوفه خشک، پروتئین علوفه و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و درصد پروتئین علوفه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 75% کود اوره به همراه نیتروکسین در عدم برداشت علوفه با 5197 کیلوگرم و کمترین آن در تیمار 25% اوره به همراه نیتروکسین در برداشت در اواسط ساقه رفتن با 1920 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک در زمان برداشت اواسط ساقه رفتن و بیشترین درصد پروتئین در زمان برداشت اواخر پنجه زنی با 7/21 درصد حاصل گردید. با توجه به نتایج، اثر کودی 75% اوره به همراه نیتروکسین می تواند بهترین عملکرد دانه و علوفه را از نظر کیفی حاصل نماید . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - تأثیر مصرف توأم کودهای شیمیایی و زیستی فسفاته و نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم
        مهسا کریمی سید کیوان مرعشی
        این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل کود فسفره در 4 سطح به صورت 1- تماماً از طریق کود سوپر فسفات تریپل، 2- 70% کود سوپر فسفات تریپل و مابقی از طریق کود زیستی فسفاته بارور2، 3- 40% کود أکثر
        این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل کود فسفره در 4 سطح به صورت 1- تماماً از طریق کود سوپر فسفات تریپل، 2- 70% کود سوپر فسفات تریپل و مابقی از طریق کود زیستی فسفاته بارور2، 3- 40% کود سوپر فسفات تریپل و مابقی از طریق کود زیستی فسفاته بارور2 ، 4- تماماً از طریق کود زیستی فسفاته بارور2. عامل دوم کود نیتروژن در 3 سطح 1- تماماً از طریق کود اوره، 2- 70% کود اوره و مابقی از طریق ازتوباکتر، 3- 40% کود اوره و مابقی از طریق ازتوباکتر بود. نتایج نشان داد که تفاوت بین سطوح کود فسفاته از نظر تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد معنی دار اما در شاخص برداشت تفاوت معنی دار مشاهده نشد. در سطوح مختلف کود نیتروژنه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد و از نظر تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شدند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمارکودی70% سوپر فسفات و 70% اوره به همراه کود فسفره بارور2 و ازتو باکتر با 13/6740 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن در تیمار تماماً سوپر فسفات تریپل و اوره با 72/3481 کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به این نتایج کاربرد 70% کود سوپر فسفات تریپل و مابقی از طریق کود زیستی فسفاته بارور2 و 70% اوره و مابقی ازتوباکتر نسبت به سایر تیمارها باعث بهبود عملکرد و اجزای عملکرد شده و در منطقه نیز قابل توصیه می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - اثرات کود زیستی و تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گشنیز (Coriandrum sativum L.)
        یوسف نریمانی کاظم طالشی
        آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، أکثر
        آزمایش در شهرستان پلدختر واقع در منطقه میانکوه شرقی روستای چمشک در سال زراعی 97-1396 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با تنش خشکی در 4 مرحله رشدی گشنیز (ساقه دهی، گلدهی، تشکیل دانه و شاهد) بعنوان فاکتور اصلی و کود زیستی نیز در 4 سطح (شاهد، 50، 75 و 100 گرم در هکتار) بعنوان فاکتور فرعی بصورت آغشته سازی بذر اجراء شد. عملکرد میوه و بذر نیز با پیشرفت رشد گیاه (مراحل فنولوژیکی) از تنش کمتر متأثر شد. همچنین با تغییر در مرحله اعمال تنش خشکی و میزان مصرف کود زیستی، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت نیز تغییر کرد و نشان داد که کمبود آب در مرحله ساقه دهی کمترین تأثیر را بر انتقال مواد فتوسنتزی خواهد داشت و با رسیدن گیاه به مراحل پایانی رشد، شاخص برداشت نیز تحت تأثیر تنش کاهش خواهد یافت و از طرفی کود زیستی با افزایش سطح مصرف، انتقال اسیمیلات را افزایش داد. بنابراین در این آزمایش نتیجه گرفته شد که برای استفاده بهتر از منابع رشد و کاهش اثرات منفی آن ها باید به تنظیم مرحله آبیاری و مصرف مناسب کود زیستی توجه داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تاثير قارچ مایکوریزا، تنش آب و سال بر عملکرد گل و برخی خصوصیات گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.) در منطقه یاسوج
        علی رحیمی
        شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گی أکثر
        شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تکرار، در سال¬های¬ 1394 و 1395 در منطقه یاسوج اجرا ¬گردید. تنش آب به‌عنوان عامل اصلی بصورت آبياري پس از 30، 60، 90، 120 و 150 ميلي¬متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A و قارچ مایكوريزا به‌عنوان عامل فرعی بصورت عدم کاربرد، کاربرد Glomus mosseae و کاربرد Glomus intraradices در نظر گرفته شد. نتایج نشان¬ داد که برهمکنش آبیاری و قارچ مایکوریزا بر فسفر گل، عملکرد گل¬، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گاوزبان معنی¬دار بود. در سطوح آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر، کاربرد قارچ¬¬¬های مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices نسبت به عدم وجود قارچ به ترتیب موجب افزایش عملکرد گل گیاه (04/30 و 35/27 درصد)، (2/92 و 98/90 درصد)، (1/94 و 21/93 درصد) و (73/81 و 86/78 درصد) شدند، همچنین در این سطوح از آبیاری، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گل گاوزبان در شرایط حضور قارچ مایکوریزا نسبت به عدم کاربرد قارچ افزایشی معنی¬دار حاصل نمودند. کاربرد هر دو سویه قارچ مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices در سطوح آبیاری پس از 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر نسبت به عدم کاربرد قارچ مایکوریزا به ترتیب موجب افزایش معنی¬دار شاخص برداشت گل گاوزبان (55/44 و 36/43 درصد)، (21/13 و 96/15 درصد) و (6/5 و 41/5 درصد) و فسفر گل (69/44 و 45/20 درصد)، (150 و 125 درصد) و (74/267 و 48/235 درصد) شدند. قارچ مایکوریزا توانست باعث تعدیل اثرات منفی تنش کم‌آبی و موجب افزایش صفات فوق در آن سطوح آبیاری گردد و بر اساس نتایج این بررسی، تیمار آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر + کاربرد قارچ‌ مایکوریزای Glomus mosseae توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - اثر پیش تیمار بذر با باکتری های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تنش رطوبتی
        داریوش صفری
        کمبود آب و تنش ناشی از آن از عوامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. یکی از راهکارهای زیستی جهت کاهش اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می باشد. در این پژوهش به منظور تعیین بررسی اثر کاربرد باکتری های محرک رشد به صورت پیش ت أکثر
        کمبود آب و تنش ناشی از آن از عوامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. یکی از راهکارهای زیستی جهت کاهش اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می باشد. در این پژوهش به منظور تعیین بررسی اثر کاربرد باکتری های محرک رشد به صورت پیش تیمار بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 770 تحت رژیم های مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده&ndash; فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کرمانشاه در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. با اجرای سیستم آبیاری تک شاخه چهار سطح آبیاری شامل بدون تنش، تنش ملایم، متوسط و شدید اعمال شد. همچنین، تلقیح بذور با سودوموناس پوتیدا سویه 41 و 159 و سودوموناس فلورسنس سویه 23 صورت گرفت.نتایج آزمایش حاکی از معنی دار بودن تیمار تلقیح با باکتری های محرک رشد در تمامی صفات مورد مطالعه بود. با افزایش سطح تنش، صفات مورد مطالعه نسبت به شرایط بدون تنش کاهش پیدا کردند. در تمامی سطوح تنش، باکتری های محرک رشد سبب بهبود صفات مورد مطالعه شدند. بنابراین، براساس پژوهش حاضر می توان پیش تیمار بذر با باکتری های محرک رشد به ویژه سویه سودوموناس پوتیدا-159 برای بهبود عملکرد و افزایش تحمل به خشکی گیاه را توصیه نمود. تفاصيل المقالة