فهرس المقالات نعمت خان

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - بررسی تحلیلی مباحث و اصطلاحات طبّ سنتی در مثنوی «منّ و سلوی» اثر نعمت خان عالی شیرازی
  مجید محسنی وادقانی احمد خاتمی ابوالفضل مرادی رستا
  10.30495/dk.2022.692013
  مثنوی منّ و سلوی یا سخنِ عالی، منظومه ای اخلاقی و عرفانی، تعلیمی و اجتماعی از آثارِ نعمت خان عالیِ شیرازی نویسنده، شاعر و پزشک ایرانی تبار شیعی قرن 11و12 ﻫ ق است. عالی در هند می زیسته و در دربار اورنگ زیب و بهادرشاه دارای منزلتی بوده است. او به عنوان پزشک به دربار أکثر

  مثنوی منّ و سلوی یا سخنِ عالی، منظومه ای اخلاقی و عرفانی، تعلیمی و اجتماعی از آثارِ نعمت خان عالیِ شیرازی نویسنده، شاعر و پزشک ایرانی تبار شیعی قرن 11و12 ﻫ ق است. عالی در هند می زیسته و در دربار اورنگ زیب و بهادرشاه دارای منزلتی بوده است. او به عنوان پزشک به دربار اورنگ زیب راه یافت و به نویسندگی و شعر روی آورد و از جانب اورنگ زیب و بهادرشاه به عناوین نعمت خان و مقرب خان و دانشمندخان مفتخر گردید. مثنوی منّ و سلوی مجموعه ای است از حکایات، با موضوعات اخلاقی، عرفانی و اجتماعی. عالی در بخش هایی از این مثنوی به طرح مباحث پزشکی اعم از نام بیماری ها، حالات بیمار، شیوه های درمان، داروها و برخی گیاهان دارویی و اخلاق پزشکی پرداخته است، که این مباحث تاکنون پنهان و مغفول مانده و به آن توجهی نشده است. در پایان این پژوهش به این نتایج مهم دست می یابیم که اولاً عالی برغم اینکه در تذکره ها به عنوان شاعر و نویسنده معرفی شده، از پزشکان حاذق دربار بوده و سعی داشته است با طرح مباحث پزشکی در خلال حکایات به معرفی برخی بیماری ها و داروها و گیاهان دارویی بپردازد. ثانیاً شیوۀ او در آگاهی بخشی و آموزش عمومی پزشکی و اخلاق پزشکی قابل توجه و بسیار کمیاب بوده و از نظر سبکی نیز حائز اهمیت است. ثالثاً این مثنوی می تواند در مطالعات و تحقیقات طب سنتی و روابط علمی ایران و هند مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد. در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده و با بهره گیری از سایر کتب مرتبط به تحلیل موضوع اشاره شده در متن مورد نظر می پردازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - تجلی تمثیل در آموزه‌های تربیتی و اخلاقی اشعار نعمت خان عالی
  شیرین کبیری سعیده ساکی انتظامی جواد استاد محمدی حمیدرضا دهقانی پور
  10.30495/jpll.2000.699626
  یکی از گونه‌های پرکاربرد در تعلیم آموزه‌های تربیتی و اخلاقی استفاده از شگرد تمثیل است. شعرا و نویسندگان همواره سعی کرده‌اند به کمک تمثیل، مفاهیم عقلی، ذهنی و انتزاعی را به شکلی مؤثر و کارآمد به خوانندگان و مخاطبان خود منتقل سازند. شاعران سبک هندی در آثار خود از انواع تم أکثر

  یکی از گونه‌های پرکاربرد در تعلیم آموزه‌های تربیتی و اخلاقی استفاده از شگرد تمثیل است. شعرا و نویسندگان همواره سعی کرده‌اند به کمک تمثیل، مفاهیم عقلی، ذهنی و انتزاعی را به شکلی مؤثر و کارآمد به خوانندگان و مخاطبان خود منتقل سازند. شاعران سبک هندی در آثار خود از انواع تمثیل بهره برده‌اند. از سوی دیگر آنچه در ادبیات تعلیمی تأثیرگذاری شگرفی داشته، بهره گیری از تمثیل برای آموزش اخلاق و بیان پند و اندرز است. نعمت خان عالی شیرازی، یکی از شاعران نامبردار دربار هند در قرن یازدهم و آغاز قرن دوازدهم هجری است. از آنجا که بررسی کاربرد تمثیل و کارکردهای مختلف آن در یک اثر ادبی ضرورت دارد، هدف این پژوهش بررسی کاربرد انواع تمثیل برای بیان مفاهیم اخلاقی در اشعار نعمت خان عالی است. در این پژوهش در پی آنیم که به این پرسشها پاسخ دهیم که: کارکرد تمثیل در اشعار نعمت خان عالی به چه اندازه است؟ و وی برای بیان مفاهیم اخلاقی از کدام یک از انواع تمثیل بیشتر بهره برده است؟ و تا چه اندازه در این راه موفق بوده است؟ هر چند کتابها و مقالات متعددی دربارة تمثیل و کاربرد آن در دیوان شعرا نوشته شده است اما تاکنون دربارة کاربرد تمثیل در اشعار نعمت خان مقاله‌ای منتشر نشده است. این تحقیق به شیوة کتابخانه‌ای و مطالعة موردی انجام شده است و رویکردی توصیفی – تحلیلی دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش وی از بین انواع تمثیل کوتاه(توصیفی)، بیشتر به ارسال المثل و اسلوب معادله توجه داشته است. تفاصيل المقالة