مولوی جلالالدین از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است که آثار او مملو از گنجینههایی گرانبها از معارف الهی، آیات و احادیث است. مولوی درآثار خویش گاهی برداشتهای دیگرگونهای از آیات و احادیث ارائه میکند که حاکی از احاطة عمیق شاعر به علوم اسلامی به ویژه علوم قرآنی است. فهم أکثر
مولوی جلالالدین از شاعران بزرگ قرن هفتم هجری است که آثار او مملو از گنجینههایی گرانبها از معارف الهی، آیات و احادیث است. مولوی درآثار خویش گاهی برداشتهای دیگرگونهای از آیات و احادیث ارائه میکند که حاکی از احاطة عمیق شاعر به علوم اسلامی به ویژه علوم قرآنی است. فهم کلام ایشان در بسیاری از موارد بدون اشراف و آگاهی داشتن از این برداشتهای دیگرگونه امکان پذیرنیست؛ زیرا در برخی موارد شاعر از یک آیه در دو متن یا دو موقعیت خاص، دو برداشت متفاوت ارائه میکند. فهم این نوع آیات و احادیث در سخنان مولوی گاهی مستلزم درک معانی مجازی برخی کلمات و عبارات است که به نمایندگی از اشخاص و اشیا و نظایر آنها چهارچوب ظاهری کلام را شکل میبخشند. این عبارات وکلمات به منزلة رموزی هستند که راه بردن به آنها و دست یافتن به حقیقت مفهوم آنها، جز از طریق گشودنشان ممکن نیست. هدف پژوهندگان در این مقاله این است که نشان دهند مولوی به تناسب موقعیت-های متفاوت و بسته به مقتضای شرایط و همچنین رویکرد متفاوت تربیتی، تأویلهای گوناگونی از یک آیه قرآن انجام میدهد. در این مقاله با مقایسة برداشتهای دیگرگونه مولوی در فیهمافیه و مثنوی شریف از یک آیه، میکوشیم خوانندگان را در فهم سخن مولوی یاری دهیم. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مولوی از یک آیه در شرایط خاص تربیتی برداشتها و تأویلهای متفاوتی داشتهاست.
تفاصيل المقالة
یکی از زمینههای مهم شعر غنایی، بُعد اجتماعی آن است که یکی از ابعاد آن زندگی خانوادگی است. مولوی یکی از شاعرانی است که به طور گسترده به صورت تمثیلی به موضوع خانواده و حقوق آن در آثار خود با رویکردی دینی و اخلاقی و البته غنایی پرداخته است. مولوی دربارۀ زندگی زناشویی، فرز أکثر
یکی از زمینههای مهم شعر غنایی، بُعد اجتماعی آن است که یکی از ابعاد آن زندگی خانوادگی است. مولوی یکی از شاعرانی است که به طور گسترده به صورت تمثیلی به موضوع خانواده و حقوق آن در آثار خود با رویکردی دینی و اخلاقی و البته غنایی پرداخته است. مولوی دربارۀ زندگی زناشویی، فرزند و تربیت او، زندگی خانوادگی، حقوق والدین و... هم در آموزهها و هم در تنظیم قواعد و قوانین، به جایگاه خانواده و زنان توجه بسیار دارد و موجب ارتقای شأن و منزلت نظام خانواده شده است. تفکرات و آرای وی دربارۀ خانواده با احادیث و روایات اسلامی مطابقت دارد. از نظر وی رابطۀ عاشقانهای باید بین زن و شوهر برقرار باشد و این دو وظیفۀ رفع نیازهای عاطفی یکدیگر را بر عهده دارند. مهر و محبت اساس روابط خانوادگی است هرچند وظیفۀ کسب معاش و توجه به رفاه و تربیت فرزندان بر عهدۀ مرد و خانهداری، فرزندآوری و تربیت و تعلیم فرزندان بر عهدۀ زن است. مولوی همچنین بین بسیاری از روابط خانوادگی و مفاهیم عرفانی پیوند ایجاد کرده است؛ مثلاً از نظر وی زندگی زناشویی نمادی از نظام آفرینش و رابطۀ انسان و پروردگار و آفرینشگری و الطاف مادرانه میتواند نمادی از خداوند باشد. از دیدگاه وی زن و مرد مکمّل یکدیگرند. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی با توجه به آیات و احادیث دربارۀ زنان و خانواده به واکاوی نظریّات مولوی دربارۀ خانواده بر مبنای چهار اثر وی پرداخته است.
تفاصيل المقالة
عرفان به ما میآموزد که هدف آدمی عبارت است از درک حقیقی عالم معنی. آفرینش جلوهای است هزاررنگ و هزارنقش از نوری بیرنگ و درخشان؛ یعنی حضرت احدیت و خلقت چیزی جز رنگارنگی این بیرنگی ازلی نیست که صور را پدید آورده است و هرچه تفرّد و تشخص، تفرقه و تعیّن و تمایز و تخالف وجو أکثر
عرفان به ما میآموزد که هدف آدمی عبارت است از درک حقیقی عالم معنی. آفرینش جلوهای است هزاررنگ و هزارنقش از نوری بیرنگ و درخشان؛ یعنی حضرت احدیت و خلقت چیزی جز رنگارنگی این بیرنگی ازلی نیست که صور را پدید آورده است و هرچه تفرّد و تشخص، تفرقه و تعیّن و تمایز و تخالف وجود دارد، از همین جا است. کل پیام مولوی، با استفاده از رمزی که خود او در تمایز میان صورت و معنی بیان کرده، قابل تشریح و تفسیر است. در این جستار به تبیین مفهوم صورت و معنی در اندیشه مولوی بر پایه کتاب فیه مافیه پرداخته شده است؛ دو مفهومی که مولانا دامنة آن را در تمامی عالم هستی، ساری و جاری میداند و از این رهگذر، رفیعترین آموزههای عرفانی و هستیشناسی خویش را تبیین میکند.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications