ریزگردها

حرية الوصول المقاله

1 - مخاطرات اجتماعی-سیاسی و اقتصادی ناشی از پدیده ریزگردها به عنوان مانعی فراروی پایداری توسعه (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)
سامان یوسفوند شاپور سلمانوندی علی قنبری برزیان

10.22034/jest.2018.29411.3798

زمینه و هدف: بیش از یک دهه است که استان‌های جنوب غربی ایران با پدیده ریزگردها مواجه هستند. دامنه این پدیده چنان گسترش پیدا کرده است که به عنوان شایع‌ترین عامل آلودگی هوا و محیط زیست در مناطق تبدیل شده است. دولت، جامعه و اقلیم سه بعد اصلی توسعه پایدار هستند که رابطه چندس أکثر

زمینه و هدف: بیش از یک دهه است که استان‌های جنوب غربی ایران با پدیده ریزگردها مواجه هستند. دامنه این پدیده چنان گسترش پیدا کرده است که به عنوان شایع‌ترین عامل آلودگی هوا و محیط زیست در مناطق تبدیل شده است. دولت، جامعه و اقلیم سه بعد اصلی توسعه پایدار هستند که رابطه چندسویه ای با هم دارند. هدف پژوهش حاضر این است که به طور خاص به چالش‌ها و مسائل ناشی از این پدیده به عنوان مانعی درجهت عدم تحقق پایداری توسعه بپردازد. روش بررسی: این تحقیق با بهره گیری از روش تحقیق کیفی (تحلیل تماتیک) به مطالعه ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسئله ریزگردها پرداخته است. تکنیک های استفاده شده در این پژوهش، مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته و مشاهده بوده است که با 60 نفر از افراد محلی مصاحبه انجام شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد پدیده ریزگردها از یک سو در حوزه زیست محیطی باعث بهم خوردن تعادل زیستی گونه‌های گیاهی شده است و از سوی دیگر در حوزه زندگی اجتماعی هم آثار مخربی در ابعاد کسب و کارهای محلی، اجتماعی-روانی و مسائل بهداشتی داشته است. پدیده ریزگردها را می‌توان به عنوان مهم‌ترین عاملی در نظر گرفت که کیفیت عینی و ذهنی زندگی ساکنین منطقه را پایین آورده است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که این پدیده چرخه نامطلوبی از مسائل در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی را شکل داده که به نوعی سازه چندمعنایی فقر را بازتولید کرده است. در چنین شرایط نامطلوبی، نارضایتی از وضع موجود، بر هم خوردن تعادل نظام زیستی جامعه را شکل داده است. این نوع تغییر اقلیم به حدی بر سبک و کیفیت زندگی مردم تأثیر گذار بوده است که از یک سو بستر بی اعتمادی به نهادهای مسئول را فراهم آورده و از سوی دیگر پایداری توسعه را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بشدت تهدید می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - اصول و الزامات حقوقی در راستای مدیریت ریزگردها
حسین خزایی

مطابق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی تلقی میشود، و آحاد مردم و دستگاه ها موظف به انجام این تکلیف میباشند. یکی از عواملی که محیط زیست را تهدید میکند پدیده ریزگردها میباشد که در یک دهه ی گذشته بسیاری از استان های ایران را درگیر کرده است و امروزه حق أکثر

مطابق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی تلقی میشود، و آحاد مردم و دستگاه ها موظف به انجام این تکلیف میباشند. یکی از عواملی که محیط زیست را تهدید میکند پدیده ریزگردها میباشد که در یک دهه ی گذشته بسیاری از استان های ایران را درگیر کرده است و امروزه حق حیات شهروندان وحتی بسیاری از گونه های جانوری را تهدید می کند. از طرفی با توجه به این که بسیاری از کشور ها با این خطر زیست محیطی مواجهه می باشند علاوه بر اقدامات داخلی نباید از اقدامات مشترک کشورها غافل شد. به همین منظور طی سال های اخیر قوانین و موافقت نامه هایی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی وضع شده است اما آنگونه که باید نتوانسته اند بر مدیریت پدیده ریزگردها تاثیر گذارند. علاوه بر این در داخل کشور باید اقداماتی صورت گیرد که از نفوذ پدیده ریز گردها جلوگیری شده یا آن را به حداقل برساند، به این اقدامات در قوانینی از جمله قانون هوای پاک، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و آیین نامه اجرایی مقابله با پدیده گردوغبار اشاره شده است اما متاسفانه همواره با چالش هایی مواجهه بوده اند؛ از این رو در پژوهش حاضر ضمن تاکید بر اقدامات بین المللی، به این چالش ها و محدودیت ها پرداخته شده و برای رفع آنها در راستای مدیریت پدیده ریزگردها راهکارهایی ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - نقش گیاهان منتخب کاشته شده در فضای سبز شهر تهران در حذف ریزگردهای هوا
الهام رجب بیگی سید محمد جعفری رامین عرفانیان سلیم

10.30495/zisti.2022.1965526.1133

هدف: ریزگردها از جمله آلوده‌کننده‌های هوا بویژه در مناطق شهری و صنعتی می‌باشند که بویژه منجر به بروز بیماریهای قلبی و تنفسی می شوند. گیاهان نقش عمده‌ای در جمع‌آوری و حذف ریزگردها دارند. در این مقاله تلاش بر این است تا مناسب ترین گیاه از نظر جذب آلاینده های موجود در هوا أکثر

هدف: ریزگردها از جمله آلوده‌کننده‌های هوا بویژه در مناطق شهری و صنعتی می‌باشند که بویژه منجر به بروز بیماریهای قلبی و تنفسی می شوند. گیاهان نقش عمده‌ای در جمع‌آوری و حذف ریزگردها دارند. در این مقاله تلاش بر این است تا مناسب ترین گیاه از نظر جذب آلاینده های موجود در هوا برای کاشت در فضای سبز شهری تهران انتخاب شود.مواد و روش‌ها: در این مطالعه تاثیر 5 گونه درختچه‌ای که معمولا در شهر تهران کاشته می شوند، شامل برگ نو (Ligustrum vulgare)، خرزهره (Nerium oleander)، زرشک (Berberis thunbergii)، شیرخشت (Cotoneaster horizontalis) و شمشاد (Euonymus japonicus)، بر روی رسوب ریزگردهای با اندازه 5/2 و 10 میکرومتر مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور آلاینده‌های سطح برگ جمع آوری و توزین شدند و نسبت به سطح برگ ارزیابی شدند. نتایج: یافته‌ها نشان دادند که زرشک بیش از سایر گیاهان مذکور آلاینده‌ها را جمع می‌کند. در حالیکه کارایی خرزهره کمتر از سایر گونه‌ها می‌باشد. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد مورفولوژی برگهای گیاه در جذب آلاینده ها موثر باشد. علاوه بر آن میزان آلودگی موجود در هوا می‌تواند بر کارایی و جذب ذرات معلق تأثیر بگذارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن تصمیم گیری چندمعیاره تخصیص خطی و شبکه عصبی مصنوعی(مطالعه موردی: اهواز)
یحیی عبدالکریم نیسی محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلی

ارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزیها امری اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن ت أکثر

ارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزیها امری اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن تصمیم گیری چندمعیاره تخصیص خطی و شبکه عصبی مصنوعی در اهواز است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش اقدام به شناسایی معیارهایی که در جهت پایداری زیست محیطی مؤثر است شد. سپس از روش اسنادی و کتابخانه ای و مراجعه به ادارات و سازمان های مختلف در جهت گردآوری اطلاعات بخش تئوریکی استفاده شد. اما جمع آوری اطلاعات اصلی پژوهش، با استفاده از مطالعات میدانی(تکمیل پرسشنامه، مشاهدات و بررسی میدانی) صورت گرفته است. فرآیند تحقیق بدین صورت بود که برای عملیاتی کردن روش شناسی از طریق معیارهای بدست آمده از مطالعه ادبیات مسئله، پرسشنامه ای طراحی و در 8 منطقه در بین مردم به روش تصادفی طبقه ای توزیع گردید. حجم نمونه از کل مناطق بر اساس فرمول کوکران نامحدود در قالب طبقات جمعیتی مناطق تعیین شد. بر این اساس در مجموع 420 نفر عنوان نمونه مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد در روش تخصیص خطی، منطقه 2 با وزن 0.1137 در اولویت نخست و مناطق 6، 8، 4 و 1 با وزن 0.1093، 0.0672، 0.0502 و 0.0507 در اولویت های بعدی از لحاظ پایداری زیست محیطی قرار دارند. در روش شبکه عصبی، منطقه است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی پتانسیل ماهواره‌ی مودیس و سنتینل-5 در برآورد میزان گرد و غبار (مطالعه موردی: استان خوزستان)
حمیدرضا غفاریان ابوذر کیانی فهیمه عربی علی آباد

آلاینده‌های هوا در کلان‌شهرها، چالش‌ جدی برای مدیران است که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و نظارت بر آن یک وظیفه مهم است. به دلیل تعداد محدود ایستگاه‌های نظارت زمینی، بررسی و پایش میزان دقیق آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور ناممکن است. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ی سنتین أکثر

آلاینده‌های هوا در کلان‌شهرها، چالش‌ جدی برای مدیران است که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و نظارت بر آن یک وظیفه مهم است. به دلیل تعداد محدود ایستگاه‌های نظارت زمینی، بررسی و پایش میزان دقیق آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور ناممکن است. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ی سنتینل-5 و سنجنده مودیس برای مطالعه تحلیلی از روند تغییرات زمانی - مکانی میزان گرد و غبار در سطح استان خوزستان استفاده شد. هدف این مطالعه استفاده از داده‌های ماهواره‌ای با وضوح نسبتاً بالا برای پایش محلی کیفیت و میزان آلودگی هوا و بررسی ارتباط تصاویر دو سنجنده سنتینل-5 و مودیس است. در این پژوهش، از کدنویسی در محیط گوگل ارث انجین تصاویر سنتینل 5 و همچنین میانگین گیری AOD مودیس استفاده شد. و یافته‌های تحقیق حاکی از مقادیر قابل‌توجهی AOD در چندین بخش از منطقه مورد مطالعه همچون شهرستان‌های اهواز، آبادان، خرمشهر، بندرماهشهر و باوی است. هم‌چنین میزان کمی ریزگردها در شهرستان‌های جنوب‌شرقی، شرق و شمال‌شرقی استان دیده می‌شود. با توجه به نتایج این تحقیق هر چه از سمت جنوب‌شرقی، شرق و شمال‌شرقی استان حرکت و به سمت بخش‌های جنوب و غرب استان پیش رفت میزان ریزگردها افزایش می‌یابد. با توجه به تجزیه و تحلیل صورت گرفته، همبستگی مثبت بالایی بین تصاویر هر دو سنجنده سنتینل-5 و مودیس در تشخیص میزان گرد و غبار مشاهده شد، که نشانگر امکان استفاده از آن‌ها در پایش این نوع آلاینده در مقیاس کشوری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیک منطقه خلیج‌فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور
مجید ابوالفتحی حیدر لطفی

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فار أکثر

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت‌اند از اینکه بحران‌های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی‌ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - پدیده ریزگردها در ایران و نحوه مدیریت آن ها از منظر حقوق بین الملل
میرابراهیم صدیق مهدی جوهری سید مصطفی کازرونی

پدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق أکثر

پدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق با توجه به قوانین بالادستی و پایین دستی ج.ا.ایران و تعهدات بین المللی دول منشاء ریزگردهای ورودی به ایران ، اقدامات مدیریتی و چالش های پیش رو در زمینه مبارزه و مدیریت ریزگردها را مورد بحث قرار خواهیم داد . نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که علی رغم اقداماتی هم چون استقرار سپر یونی در خوزستان ، اعطای وام های تثبیت شن روان ، مالچ پاشی و نهال کاری و تامین حقابه با چالش های عمده ای چون احداث سدهای متعدد بر منابع آبخیز به ویژه سد مخرب گتوند ، انجام های طرح های انتقالی آب به مرکز ایران و عدم استفاده از ظرفیت های مردمی در حوزه مبارزه و مدیریت ریزگردها مواجه هستیم . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - بررسی مقایسه ای تاثیر ریزگردهای شهری بر سلول های خونی موش های نر صحرائی در شهرهای مختلف استان خوزستان
نجمه سلیمانی محمدرضا دایر حسن فریدنوری

ذرات موجود در ریزگردها رتبه نخست مواد سرطان زا را به خود اختصاص داده اند که مطالعه آنها را ضروری می سازد. نتایج نشان داده است که ذرات با قطر آیرودینامیکی 2.5 و 10 میکرومتر نسبت به سایر ذرات نفوذپذیری بیشتری داشته و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و عامل اصلی آسیب زایی هستند أکثر

ذرات موجود در ریزگردها رتبه نخست مواد سرطان زا را به خود اختصاص داده اند که مطالعه آنها را ضروری می سازد. نتایج نشان داده است که ذرات با قطر آیرودینامیکی 2.5 و 10 میکرومتر نسبت به سایر ذرات نفوذپذیری بیشتری داشته و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و عامل اصلی آسیب زایی هستند. در این مطالعه، تاثیر ریزگردها در شهرهای مختلف استان خوزستان بر سلول های خونی در موش های صحرائی نر مقایسه شد. تعداد 30 سر موش صحرائی بالغ نر در قالب شش گروه برابر، شامل گروه های کنترل، اهواز، رامهرمز، اندیمشک، آبادان و سوسنگرد تقسیم شدند و به مدت دو ماه تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج آنالیز سلول های خونی، نشان از افزایش تعداد گلبول های سفید به خصوص لنفوسیت ها در گروه اهواز داشت، در حالی که حجم پلاکت ها با کاهش معنی دار مواجه شد. در اکثر گروه ها کاهش معنی داری در RDW مشاهده شد و مقدار هماتوکریت در دو گروه رامهرمز و سوسنگرد در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داد. بنابراین ریزگردها به دلیل ترکیب متفاوتی که از نظر فلزات سنگین دارند، تاثیرات متفاوتی بر پارامترهای خونی دارند که این آثار بسته به مقدار و مدت مواجهه با آن متغیر می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - تغییرات آنزیم های استرس اکسیداتیو و بافت کبد موش های نر صحرائی تحت تاثیر ریزگردهای شهرهای مختلف استان خوزستان
نجمه سلیمانی محمدرضا دایر طیبه محمدی حسن فریدنوری

شهر اهواز به دلیل ورود ریزگردها از کشورهای همسایه، به عنوان آلوده ترین شهر در جهان به شمار می رود که باعث اهمیت این مطالعه می شود. نتایج نشان داده است که هرچه ذرات کوچکتر شوند نفوذپذیری بیشتری پیدا می کنند و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و باعث بیماری می شوند. در این مطال أکثر

شهر اهواز به دلیل ورود ریزگردها از کشورهای همسایه، به عنوان آلوده ترین شهر در جهان به شمار می رود که باعث اهمیت این مطالعه می شود. نتایج نشان داده است که هرچه ذرات کوچکتر شوند نفوذپذیری بیشتری پیدا می کنند و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و باعث بیماری می شوند. در این مطالعه، تاثیر ریزگردها در شهرهای مختلف استان خوزستان بر هیستولوژی کبد و آنزیم های استرس اکسیداتیو در موش های صحرائی نر مقایسه شد. تعداد 30 سر موش صحرائی بالغ نر در قالب شش گروه برابر، شامل گروه های کنترل، اهواز، رامهرمز، اندیمشک، آبادان و سوسنگرد تقسیم شدند و به مدت دو ماه تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج آنالیز فعالیت آنزیم های استرس اکسیداتیو سرمی، فقط افزایش فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز را در گروه های رامهرمز و آبادان نشان داد. در بررسی هیستولوژی کبد بروز خونریزی، هایپرمیای خفیف و همچنین تغییراتی در سلول های هپاتوسیت مشاهده شد. مساحت هسته در ناحیه ورید مرکزی و مساحت هپاتوسیت در ناحیه ی باب و ورید مرکزی تغییرات معنی داری را نشان داد. همچنین تعداد سلول های کوپفر در منطقه باب کبد گروه های اهواز، آبادان و اندیمشک در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشتند. به نظر می رسد که وجود ترکیب متفاوت از نظر فلزات سنگین در ریزگردها تأثیرات متفاوتی بر پارامترهای فعالیت آنزیمی و کبدی دارند که این آثار بسته به مقدار و مدت مواجهه نمونه ها با ریزگردها متغیر می باشد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات ریزگردها

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية