• فهرس المقالات خلیج گرگان

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مدل‌سازی اثرات احتمالی لایروبی کانال خزینی بر زمان تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان، جنوب شرق دریای کاسپی
        سعید شربتی سورنا نسیمی
        زمینه و هدف: زمان تجدیدپذیری آب از شاخص های مهم جهت برآورد میزان سلامتی بوم سازگان های دریایی محسوب می گردد. کانال خزینی دومین راه ارتباطی خلیج گرگان با دریای کاسپی بوده است که در سال های اخیر با کاهش سطح تراز آب دریا و رژیم رسوب گذاری مسدود گردیده است. در این پژوهش جهت أکثر
        زمینه و هدف: زمان تجدیدپذیری آب از شاخص های مهم جهت برآورد میزان سلامتی بوم سازگان های دریایی محسوب می گردد. کانال خزینی دومین راه ارتباطی خلیج گرگان با دریای کاسپی بوده است که در سال های اخیر با کاهش سطح تراز آب دریا و رژیم رسوب گذاری مسدود گردیده است. در این پژوهش جهت مدل سازی اثرات احتمالی لایروبی کانال خزینی بر زمان تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان نسبت به اجرای به هنگام دو ماژول هیدرودینامیکی و انتقال-پخش مدل دو بعدی مایک21 اف ام اقدام گردیده است. روش بررسی: مدل سازی ها بر روی دو شبکه بی ساختار مثلثی، تحت دو شرایط مرزی باز مختلف و با در نظر گرفتن تنش باد، نوسان آب در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی، ورودی رودخانه ها، بارش و تبخیر در طی دوره شاخص اجرا گردید. به منظور تعیین میزان ضریب پخش در خلیج گرگان نسبت به مدل سازی شوری با استفاده از ماژول انتقال -پخش مدل مایک 21 اف ام اقدام گردید. یافته ها: نتایج مدل سازی دو بعدی شوری نشان داد که بهترین ضرایب پخش در خلیج گرگان معادل 350 متر مربع بر ثانیه می باشد. نتایج محاسبه میزان تجدیدپذیری کل آب در خلیج تحت شرایط انسداد کانال خزینی معادل 54 روز و لایروبی کانالی به عرض 170 متر معادل 41 روز بود. بحث و نتیجه گیری: مناسب ترین زمان برای مدل سازی زمان تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان، آغاز روند رو به افزایش درون سالیانه سطح آب در دریای کاسپی می باشد. مقادیر تجدیدپذیری به رژیم هیدرودینامیک و ضریب پخش شوری در خلیج گرگان وابسته می باشد. با توجه به الگوی پادساعت گرد گردش عمومی آب در خلیج گرگان لایروبی کانال خزینی می تواند زمان تجدیدپذیری کل را تا 13 روز کاهش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - پیش‌یابی تاثیر روند طولانی مدت کاهش سطح آب دریای کاسپی بر حیات خلیج گرگان
        سعید شربتی عبدالعظیم قانقرمه
        زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلی أکثر
        زمینه و هدف: خلیج گرگان حوضه آبی نیمه بسته ای است که در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشورآده- بندرترکمن با دریای کاسپی در ارتباط دایمی می باشد. روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی در طی 19 سال گذشته سبب به وجود آمدن اثرات نامطلوب از طریق خشکی زایی در سواحل کم عمق خلیج گرگان گردیده است و بیم آن می رود تا در سال های نه چندان دور ارتباط محدود خلیج با دریای کاسپی به طور کلی قطع گردد. روش بررسی: در مقاله حاضر اثرات روند رو به کاهش تراز سطح آب دریای کاسپی بر وضعیت ارتباطی خلیج گرگان تحت دو مجموعه سناریوی کاهش میانگین تراز سطح آب دریای کاسپی مورد مدل سازی واقع گردیده است. در مجموعه سناریوهای اول از میانگین 2/5 سانتی متری و در مجموعه سناریوهای دوم از میانگین 5/10 سانتی متری کاهش تراز سطح آب در دریای کاسپی جهت مدل سازی وضعیت توپوگرافی خلیج گرگان استفاده شد. یافته ها: نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای اول نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1411-1410 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. نتایج مدل سازی ها تحت مجموعه سناریوهای دوم نشان داد که ارتباط خلیج گرگان با دریای کاسپی در سال آبی 1403-1402 متاثر از کاهش تراز منفی 6/27 متری به طور دایمی در ناحیه چاپقلی قطع خواهد شد. بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد کلیه طرح ها و برنامه های استراتژیک دولت در تمامی سواحل جنوبی دریای کاسپی من جمله خلیج گرگان بر اساس طرح آمایش سرزمینی با عنایت به رویکرد روند کاهش سطح آب دریای کاسپی و سناریوسازی های محتمل، مهندسی و عملیاتی گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - اثرات بازگشایی کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان در خلیج گرگان (جنوب شرق دریای کاسپی)
        سعید شربتی علی شعبانی
        زمینه و هدف: کانال خزینی دومین راه ارتباط دایمی خلیج گرگان با دریای کاسپی می باشد که در سال های اخیر در اثر کاهش سطح آب و رژیم رسوب گذاری مسدود گردیده است. در تحقیق حاضر نتایج مدل سازی دوبعدی الگوی جریان با استفاده از مدل مایک21 اف ام به منظور بررسی اثرات بازگشایی کانال أکثر
        زمینه و هدف: کانال خزینی دومین راه ارتباط دایمی خلیج گرگان با دریای کاسپی می باشد که در سال های اخیر در اثر کاهش سطح آب و رژیم رسوب گذاری مسدود گردیده است. در تحقیق حاضر نتایج مدل سازی دوبعدی الگوی جریان با استفاده از مدل مایک21 اف ام به منظور بررسی اثرات بازگشایی کانال خزینی بر الگوی عمومی جریان خلیج گرگان تحت 24 سناریوی مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. روش بررسی: مدل سازی ها بر روی دو نوع مش بی ساختار به مدت 5 ساعت و 50 دقیقه و با گام های زمانی30 ثانیه ای اجرا گردید. در تمامی مدل سازی ها از میانگین سالانه بارش، تبخیر و ورودی 13رودخانه به خلیج و اثر باد غالب شرق وزان با 6 سرعت مختلف استفاده شد. اثرات مولفه های تابش امواج ناشی از باد غالب در 6 سناریوی مجزا با اجرای مدل موج مایک21 ان اس دبلیو به مدل هیدرودینامیک مایک21 اف ام اعمال گردید. جهت اعمال شرایط مرزی در مرزهای باز از مقادیر میانگین دبی حداکثری ورودی و خروجی در دهانه آشورآده-بندرترکمن و کانال خزینی استفاده شد. یافته ها: نتایج شبیه سازی بیان گر آن بود که الگوی جریان در خلیج گرگان تحت تاثیر دبی ورودی و خروجی در دهانه آشورآده-بندرترکمن و وزش باد غالب قرار دارد. نتیجه گیری: بازگشایی کانال خزینی هیچ تاثیری بر الگوی عمومی گردش جریان خلیج نداشته و تنها در بخش های بسیار نزدیک به کانال سبب تغییر الگوی جریان محلی به صورت شمالی- جنوبی می گردد. در مواقع طوفانی حداکثر سرعت جریان 23/0 متر بر ثانیه در نواحی نزدیک به کانال مشاهده می گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - مدل سازی دو بعدی نرخ تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان
        سعید شربتی حامد کلنگی میان‌دره
        زمینه و هدف: نرخ تجدیدپذیری از جمله شاخص های مهم در تجزیه و تحلیل وضعیت کیفی احجام آبی محسوب می گردد. در این تحقیق به منظور بررسی نرخ تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان نسبت به جفت نمودن دو ماژول هیدرودینامیکی و انتقال-پخش مدل دو بعدی مایک21 اف ام اقدام گردیده است. روش بررس أکثر
        زمینه و هدف: نرخ تجدیدپذیری از جمله شاخص های مهم در تجزیه و تحلیل وضعیت کیفی احجام آبی محسوب می گردد. در این تحقیق به منظور بررسی نرخ تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان نسبت به جفت نمودن دو ماژول هیدرودینامیکی و انتقال-پخش مدل دو بعدی مایک21 اف ام اقدام گردیده است. روش بررسی: مدل سازی تحت 4 رویداد فرضی مختلف با در نظر گرفتن عوامل وزش باد، ورودی رودخانه ها، بارش، تبخیر و نوسان آب در دهانه آشورآده-بندرترکمن اجرا گردید. یافته‌ها: نتایج مدل سازی بیان گر آن بود که خلیج گرگان دارای نرخ تجدیدپذیری کل به میزان 0181/0 بر روز می باشد. تغییرات به وجود آمده در میزان نرخ تجدیدپذیری به شدت تحت تاثیر رژیم هیدرودینامیک حاکم بر خلیج گرگان قرار داشت. نرخ تجدیدپذیری در فاصله 1 کیلومتر از دهانه ورودی کم تر از یک بر روز بود. نرخ این شاخص زمانی با حرکت در امتداد محور طولی خلیج از شرق به غرب کاهش یافت. نرخ تجدیدپذیری در نواحی شمال شرقی نسبت به نواحی متناظر در جنوب شرق بیشتر بوده است. در نواحی غربی خلیج تفاوت چندانی در میزان این شاخص زمانی در بخش های شمالی و جنوبی وجود نداشت. نتایج مدل سازی در چهار فصل سال بیان گر آن بود که میزان تجدیدپذیری کل در فصل زمستان و بهار بیشتر از تابستان و پاییز می باشد که به ترتیب با روندهای افزایش و کاهش درون سالیانه سطح آب در دریای کاسپی منطبق می باشند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به کم بودن نرخ تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان می توان به صراحت گفت که سیستم تعویض آب در این پیکره آبی با سرعت آهسته ای انجام شده و هرگونه استفاده از آن باید با مطالعات و تمهیدات بیشتر صورت پذیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - وضعیت شکوفایی پلانکتونی خلیج گرگان در زمینه مرگ پرندگان میانکاله بهمن 1399
        طاهر پورصوفی
        چکیدهنمونه‌برداری موردی در زمستان سال 1399 در منطقه شرقی خلیج گرگان در سه منطقه ساحلی و میانی به منظور بررسی علل وقوع حادثه مرگ پرندگان انجام گردید. بدین منظور از جوامع جلبکی (ماکرو و میکرو)، زئوپلانکتونی و آب نمونه برداری صورت گرفت نتایج حاصله نشان داد. مجموعا 44 گونه أکثر
        چکیدهنمونه‌برداری موردی در زمستان سال 1399 در منطقه شرقی خلیج گرگان در سه منطقه ساحلی و میانی به منظور بررسی علل وقوع حادثه مرگ پرندگان انجام گردید. بدین منظور از جوامع جلبکی (ماکرو و میکرو)، زئوپلانکتونی و آب نمونه برداری صورت گرفت نتایج حاصله نشان داد. مجموعا 44 گونه فیتوپلانکتون مورد شناسایی قرار گرفت که شاخـــه Bacillariophyta با 19گونه برابر 52 درصد از کل بیشترین تعداد را تشکیل داد و شاخه Chlorophyta با 9 گونه برابر5/14درصد و شاخه Pyrophyta با 9 گونه برابر 3/13 درصد و شاخه Cyanophyta با 4گونه برابر 5/12 درصد و شاخه Euglenophytaدارای کمترین تعداد با 2 گونه برابر 7/7 درصد از کل‌ها گونه را تشکیل دادند. بیشترین تلفات مشاهده شده از گونه چنگر بوده و تعداد کمی فلامینگو نیز مشاهده گردید. در زمان نمونه‌برداری هیچ گونه بلوم و شکوفایی جلبکی مشاهده نشد. تراکم سیانوفیت ها کمترین مقدار را داشت. بنابراین علت مرگ میر پرندگان نمی‌تواند تراکم و یا ترشحات پلانکتونی باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - پراکنش، فراوانی و توده زنده ماکروبنتوزهای خلیج گرگان وجنوب شرقی دریای مازندران، استان گلستان
        محمود سقلی رئوف باقراف رحمان پاتیمار سیدعباس حسینی نورمحمد مختومی
        در تحقیق حاضر، توده زنده و فراوانی بزرگ بی مهرگان کف زی (ماکرو بنتوز) در خلیج گرگان در 8 ایستگاه مطالعاتی در چهار فصل سال 1388 و وضعیت پراکنش آنها مورد ارزیابی قرارگرفت. نمونه برداری بوسیله دستگاه گراب ون وین با سه برداشت از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 13 خانواده از أکثر
        در تحقیق حاضر، توده زنده و فراوانی بزرگ بی مهرگان کف زی (ماکرو بنتوز) در خلیج گرگان در 8 ایستگاه مطالعاتی در چهار فصل سال 1388 و وضعیت پراکنش آنها مورد ارزیابی قرارگرفت. نمونه برداری بوسیله دستگاه گراب ون وین با سه برداشت از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 13 خانواده از موجودات ماکرو بنتوز جداسازی و شناسایی گردید. بیشترین فراوانی مربوط به خانواده Amphartidae از پلی کت ها با 76درصد نسبت به کل جمعیت موجودات ماکرو بنتوز بود.  بیشترین فراوانی در خانواده Balanidae با 10درصد ، Cardiidaeبا 6درصد و  Nereidae با 4درصد در مراتب بعدی مشاهده شد. به لحاظ میزان توده زنده بیشترین درصد موجودات بنتوز به ترتیب شامل خانواده های Cardiidae با بیش از 45درصد و Balanidae با 78/44درصد ، Nereidae با 8/5درصد ، Tubificidae با 27/5 درصد بود. بیشترین تراکم بنتوزها در فصل بهار و معادل4110 عدد در مترمربع و کمترین تراکم در فصل زمستان و برابر 25/29 عدد در مترمربع بود. بیشترین توده زنده بنتوزها در فصل بهار با 568/33گرم در مترمربع و کمترین آن در فصل زمستان برابر 080/0 گرم در مترمربع بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی صید شگ ماهی( Alosa sp )در خلیج گرگان ومقایسه روند 12 ساله صید آن در استان گلستان ( 1390 - 1379 )
        کامران عقیلی عباسعلی آقایی مقدم علی رضایی شیرازی
        به منظور بررسی روند تغییرات صید خانواده شگ ماهی ). Alosa sp ( در خلیج گرگان، نمونه برداری از این ماهی از اول شهریور79 بمدت یک سال توسط دام های تحقیقاتی مستقر در خلیج گر گان انجام گردید. میزان کل صید در واحد تلاش ) یک رشته دامروز( 2/ 1 کیلوگرم و صید گونه شگ ماهی). 5/6 )A أکثر
        به منظور بررسی روند تغییرات صید خانواده شگ ماهی ). Alosa sp ( در خلیج گرگان، نمونه برداری از این ماهی از اول شهریور79 بمدت یک سال توسط دام های تحقیقاتی مستقر در خلیج گر گان انجام گردید. میزان کل صید در واحد تلاش ) یک رشته دامروز( 2/ 1 کیلوگرم و صید گونه شگ ماهی). 5/6 )Alosa sp درصد ازکل میران صیدرا شامل گردید. بیشترین میزان صید در واحدتلاش )یک رشته دام روز ( برای شگ ماهی 07 / 0 کیلو گرم و میانگین سنی شگ ماهی ). 3+ )Alosa sp بود. دامنه سنی شگ ماهیصیدشده از 2 تا 9 سال و بیشترین فراوانی در گروه سنی 3 سال با 56 درصدبود که از نظر میانگین وزنی 6/ 4 ± 103 گرم و میانگینطولی 3/ 3± 1/ 22 سانتی متربودند. حداکثر فراوانی طولی شگ ماهی در کلاسه طولی ) 22 – 21 ( سانت یمتری بود که فراوانی آن حدود62 درصد از صید شگ ماهی را شامل گردید. دامنه تغییرات وزنی شگ ماهی صید شده در خلیج گرگان بین 200 1 - 100 گرم وبیشترین فراوانی وزنی دردامنه ) 200 – 100 ( گرم قرار داشته که نزد کی به 90 درصد از فراوانی وزنی را شامل گردیده بود. بیشترینمیزان صید در ماه های اردیبهشت و خرداد بوده که 95 درصد از صید را شامل گردید. بیشترین صید در 12 سال صید در استان گلستاندر سال 1388 به میزان 5% کل صید ماهیان استخوانی ) 50432 کیلوگرم( و کمترین میزان صید مربوط به سال 1390 به میزان 3%کل صید استخوانی) 13889 کیلوگرم( محاسبه گردید. میزان صید شگ ماهی برای خلیج گرگان 9314 کیلوگرم برآورد گردیدکه%5/6 کل صید ماهیان استخوانی بود. تفاصيل المقالة