فهرس المقالات اکولوژی سیمای سرزمین

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - تبیین روشی جهت سنجش و افزایش میزان تاب‌آوری شهری به تغییرات اقلیمی بر پایه اصول اکولوژی سیمای سرزمین در مقیاس محله شهری (مطالعه موردی: محله یوسف‌آباد تهران)
  المیرا شیرگیر مصطفی بهزادفر رضا خیرالدین
  10.30495/hoviatshahr.2021.17026
  تاب‌آوری اقلیمی، به تاب‌آوری شهرها به تغییرات اقلیمی گویند. نقش زیرساخت‌های سبز شهری به‌عنوان یکی از عوامل ایجاد سازگاری با تغییرات اقلیمی برای بهبود تاب‌آوری اقلیمی در شهرها محرز شده است. این سؤال مطرح است که چگونه و بر اساس کدام ویژگی‌های زیرساخت‌های سبز می‌توان وضعیت أکثر

  تاب‌آوری اقلیمی، به تاب‌آوری شهرها به تغییرات اقلیمی گویند. نقش زیرساخت‌های سبز شهری به‌عنوان یکی از عوامل ایجاد سازگاری با تغییرات اقلیمی برای بهبود تاب‌آوری اقلیمی در شهرها محرز شده است. این سؤال مطرح است که چگونه و بر اساس کدام ویژگی‌های زیرساخت‌های سبز می‌توان وضعیت تاب‌آوری اقلیمی را در یک شهر مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد؟. درنتیجه، از اصول و تئوری‌های اکولوژی سیمای سرزمین و برقراری ارتباط بین این اصول با زیرساخت‌های سبز در شهرها، استفاده شد. ارتباط برقرارشده در محله یوسف‌آباد شهر تهران با استفاده از عکس هوایی، بازدید میدانی و تهیه نقشه‌های پایه و تحلیلی با نرم‌افزار GIS، به‌صورت کیفی مورد آزمایش قرار گرفتند و فاکتورهای مؤثر در سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری اقلیمی در شهرها با استفاده از زیرساخت‌های سبز شهری و بر پایه علم اکولوژی منظر به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - تحلیل تغییرات فضای سبز شهر گرگان با استفاده از متریک‌های سیمای سرزمین
  بی بی سارا داز عطا غفاری گیلانده علی عزیزی
  10.22034/jest.2021.30713.3921
  زمینه و هدف: شهرنشینی سریع به همراه تغییرات زیاد در پوشش اراضی، باعث اختلال در ساختار و عملکردهای زیست محیطی مرتبط با فضاهای سبز شهری شده است. شناسایی و درک این تغییرات برای بهبود وضعیت در هر مکانی امری لازم و اجتناب ناپذیرمی باشد. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی ت أکثر

  زمینه و هدف: شهرنشینی سریع به همراه تغییرات زیاد در پوشش اراضی، باعث اختلال در ساختار و عملکردهای زیست محیطی مرتبط با فضاهای سبز شهری شده است. شناسایی و درک این تغییرات برای بهبود وضعیت در هر مکانی امری لازم و اجتناب ناپذیرمی باشد. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فضای سبز شهر گرگان با استفاده از متریک های سیمای سرزمین و به کارگیری تکنیک های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش جهت تهیه نقشه های کاربری/پوشش اراضی شهر گرگان از تصاویر سنجنده های ماهواره های لندست متعلق به سال های 1987، 2001 و 2014 استفاده شده است. به طوری که پس از انجام عملیات پیش پردازش، طبقه بندی تصاویر به روش طبقه بندی نظارت شده با به کارگیری الگوریتم حداکثر احتمال انجام گرفت و نقشه های مورد نظر در سه کلاس اراضی ساخته شده، فضای سبز و سایر کاربری ها تهیه گردید. سپس جهت بررسی روند تغییرات لکه های سبز شهری از متریک های مساحت طبقه، تعداد لکه، میانگین اندازه لکه، میانگین شکل لکه و تراکم حاشیه استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی تغییرات زمانی فضای سبز شهر گرگان نشان داد که بین سال های 1987 تا 2014 مقدار زیادی از اراضی سبز به ویژه اراضی کشاورزی و جنگلی کاهش یافته و بر میزان اراضی ساخته شده اضافه شده است. به طوری که طی این 27 سال اراضی ساخته شده با میزان 86/15 کیلومترمربع روند افزایشی و در مقابل فضای سبز با مقدار 53/6 کیلومتر مربع روند کاهشی را داشته اند. همچنین بررسی و تحلیل متریک های سیمای سرزمین نیز حاکی از کاهش تعداد و اندازه لکه های سبز همراه با تکه تکه شدن و از هم گسیختگی آن ها می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات پوشش اراضی طی 27 سال نشان داد که فضاهای سبز به میزان قابل توجهی همراه با تکه تکه شدن، روند کاهشی را داشته است. بنابراین به کارگیری رویکردهای جدید اکولوژیک در کنار سایر روش های مطالعات فضاهای سبز در برنامه ریزی های شهری ضروری می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - ارزیابی و پایش تخریب کاربری اراضی پیرامون رود دره های شهری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: روده دره قشلاق)
  مرتضی قبادی علیرضا سپه وند معصومه احمدی پری
  10.30495/jest.2019.41952.4549
  زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامو أکثر

  زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامون رود دره قشلاق به انجام رسیده است.روش بررسی: ارزیابی و پایش بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین و برای پنج معیار برگشت پذیری شامل قابلیت برگشت پذیری، سرعت برگشت پذیری، حداکثر برگشت پذیری، میزان برگشت پذیری و امکان برگشت پذیری انجام شده است. روش مشاهده و ثبت خصوصیات کمی سیمای سرزمین به کمک پنجره متحرک در محیط نرم افزاری Fragstat در طی دو بازه زمانی 2000 و 2018 می باشد.نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مقدار آسیب پذیری پهنه های پیرامون رود دره قشلاق به ترتیب عبارت است از پهنه A، D، C و B با 33% ، 25%، 23 % و 20%. همچنین نتایج برگشت پذیری پهنه ها نیز نشان داد که پهنه های A و D در برابر تغییرات و نیرو های وارده قابلیت برگشت پذیری ندارند و میزان برگشت پذیری پهنه B از همه پهنه ها بیشتر است.بحث و نتیجه گیری: بررسی خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین، شناخت مناسبی از میزان آسیب پذیری کاربری اراضی ایجاد می کند و کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای ارزیابی و پایش سرزمین مناسب است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - بررسی تغییرات ساختار اکولوژیک چهار تپه در سنندج به کمک روش شیء‌گرا و شاخص‌های پیوستگی و پیچیدگی
  میلاد زندسلیمی بختیار بهرامی
  10.22034/jest.2021.59586.5330
  زمینه وهدف: تپه‌ها به عنوان یکی از اجزای اصلی ساختار اکولوژیکی در یک شهر تپه ماهوری, متاثر از کنش‌های انسانی و موثر بر آن‌ها هستند. رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین با هدف بررسی اکوسیستم‌های متنوع در مقیاس‌های مختلف، سعی در برقراری تعادل بین کنش‌های انسان و فرایند‌های طبیعی أکثر

  زمینه وهدف: تپه‌ها به عنوان یکی از اجزای اصلی ساختار اکولوژیکی در یک شهر تپه ماهوری, متاثر از کنش‌های انسانی و موثر بر آن‌ها هستند. رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین با هدف بررسی اکوسیستم‌های متنوع در مقیاس‌های مختلف، سعی در برقراری تعادل بین کنش‌های انسان و فرایند‌های طبیعی دارد. دراین مطالعه تغییرات ساختار اکولوژیکی چهار تپه مهم در سنندج (توس‌نوذر، نیشتمان، ملت و دیدگاه) با استفاده از تصاویر گوگل‌ارث و دوشاخص اکولوژیک در بازه 16 ساله (2020-2004) بررسی شدند. روش بررسی: ساختار اکولوژیکی این تپه‌ها به روش شی‌گرا در شش دسته طبقه‌بندی و تغییرات آن‌ها بررسی شد. همچنین با استفاده از نرم‌افزار FRAGSTATS4,2وضعیت دو شاخص اکولوژیکی FRAC و CONTIGH در تپه‌ها تا مورخ 20/6/1399محاسبه و بررسی شد. یافته‌ها: عناصر انسان ساز درکل تپه‌ها مخصوصا در تپه نیشتمان افزایش (19 درصد) داشته‌اند. همچنین پوشش مراتع مخصوصا در تپه‌های توس‌نوذر و دیدگاه کاهش یافته است (32 درصد). میزان پیچیدگی لکه‌های منظر در همه تپه‌ها به‌جز توس‌نوذر افزایش و بازهم پیوستگی درهمه تپه‌ها به‌جز توس نوذر کاهش یافته است. بحث و نتیجه‌گیری: حذف مراتع و گونه‌های بوته‌ای، افزایش آتش‌سوزی و خشکسالی‌های اخیر و همچنین افزایش مداخلات انسانی مانند ساخت و ساز و معابر ماشین‌رو, انسجام و جریان‌های اکولوژیک این تپه‌ها را با تهدید جدی مواجه ساخته است. ساده‌تر شدن درعین همگنی اجزای منظر در تپه توس نوذر بیانگر فاصله اجزای منظر از حالت طبیعی خود دارد. علاوه بر آن، کاهش پیوستگی در سه تپه ملت، دیدگاه و نیشتمان بیانگر افزایش تکه تکه شدگی و انقطاع در مناظر طبیعی این تپه‌ها است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - حفاظت از باغ‌ها حاشیه شهر از منظر اکولوژی سیمای سرزمین مطالعه موردی: سراب قنبر-کرمانشاه
  سجاد شمشیری
  زمینه و هدف: رشد گسترده افقی شهرها دارای پیامدهای زیست‌محیطی است، این فرآیند منجر به تخریب منظر و باغ‌ها حاشیه شهرها می‌گردد. باغ‌ها سراب‌قنبر در جنوب شهر کرمانشاه نیز به دلیل رشد گسترده شهری در معرض تخریب گسترده‌ای قرار دارد.روش بررسی: با استفاده از سنجه‌های اکولوژی سی أکثر

  زمینه و هدف: رشد گسترده افقی شهرها دارای پیامدهای زیست‌محیطی است، این فرآیند منجر به تخریب منظر و باغ‌ها حاشیه شهرها می‌گردد. باغ‌ها سراب‌قنبر در جنوب شهر کرمانشاه نیز به دلیل رشد گسترده شهری در معرض تخریب گسترده‌ای قرار دارد.روش بررسی: با استفاده از سنجه‌های اکولوژی سیمای‌سرزمین تحولات محدوده مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد براساس برداشت میدانی انواع لکه‌ها و کریدورها مشخص شده است.یافته‌ها: با توجه به کارکرد این فضاها از لحاظ عملکرد اکولوژیک، عناصر ساختاری محدوده در چهار گروه از راهبردهای حمایتی، تدافعی، تهاجمی و فرصت‌طلبانه طبقه‌بندی شده‌اند. این طبقات شامل لکه‌ها و کریدورهای طبیعی، اختلالی، مکان و نحوه‌ی قرارگیری آن‌ها بر روی بستر سرزمین می‌باشد. با درنظر گرفتن اهداف طراحی و این طبقات، طرح راهبردی محدود ارائه شد.بحث و نتیجه‌گیری: گسترش بستر شهر منجر به ایجاد لکه‌های اختلالی در سطح محدوده شده و از سوی دیگر لکه‌های طبیعی گرایش به خردشدن پیدا کرده‌اند. کریدورهای طبیعی با چالش‌های جدی مواجه‌اند. در حالی که گسترش کریدورهای اختلالی منجر به تغییر در ساختار سیمای‌سرزمین شده و گسست اکولوژیک را تشدید کرده است. تداوم این روند منجر به نابودی این اراضی خواهد شد و تبعات بسیاری را به دنبال خواهد داشت. طراحی محیطی متناسب می‌تواند چارچوب مناسبی را با استفاده از مبانی پایه اکولوژی ‌سیمای‌سرزمین فراهم ساخته و با تعریف کارکردهای متناسب نیاز شهری، این عرصه‌های طبیعی را حفاظت نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - طراحی و سازماندهی حفاظتی– گردشگری باغات حاشیه شهر (مطالعه موردی: سراب قنبر کرمانشاه)
  سجاد شمشیری حسن دارابی
  اکثر شهرهای ایران در کنار زمین‌های حاصلخیز و مساعد برای باغ و فعالیت‌های کشاورزی استقرار دارند؛ بنابراین در حاشیه شهرها باغ‌ و اراضی کشاورزی فراوانی وجود دارد. با گسترش شهرها این اراضی کیفیت روستایی خود را از دست داده‌اند. تحت این شرایط شکی نیست که برای مناطق با ارزش حا أکثر

  اکثر شهرهای ایران در کنار زمین‌های حاصلخیز و مساعد برای باغ و فعالیت‌های کشاورزی استقرار دارند؛ بنابراین در حاشیه شهرها باغ‌ و اراضی کشاورزی فراوانی وجود دارد. با گسترش شهرها این اراضی کیفیت روستایی خود را از دست داده‌اند. تحت این شرایط شکی نیست که برای مناطق با ارزش حاشیه شهرها باید مسئولیت بیشتری احساس شود. از سوی دیگر با افزایش جمعیت شهرها از جمله کرمانشاه و نیاز ساکنین به فضای باز و ‌‌سبز جهت گذراندن اوقات فراغت و تعاملات اجتماعی، نیاز به توسعه مکان‌های جدید در زمینه گذران اوقات فراغت در محدوده شهرها به شدت احساس می‌شود. نقشی که باغات و اراضی کشاورزی از نظر تفرجی و زیبایی‌شناسی دارند، می‌توانند از ساخت و ساز در این مناطق جلوگیری کند. در این پژوهش ابتدا به بررسی وضعیت موجود باغهای سراب قنبر، با استفاده از دیدگاه اکولوژی منظر، مکان های استقرار فعالیت‌ها و کاربری های جدید در باغات مشخص شده است. سپس منطقه از لحاظ بصری پهنه‌بندی می‌شود. شناسایی این پهنه ها به منظور اعمال راهکارهای اجرایی در جهت بهبود شرایط کل منطقه و همچنین شامل ویژگی‌ها، پتانسیل‌ها و مسایل هر پهنه می‌باشد. در نهایت این مطالعات همراه با تدوین اهداف طراحی و سازماندهی، به صورت طرح راهبردی انجام گرفته است تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - پایش مکانی – زمانی شبکه سبز اکولوژیک شهر کرج از منظر اکولوژی سیمای سرزمین
  یحیی چهرآذر حمید رضا جعقری فائزه چهرآذر
  افزایش بی رویه جمعیت در شهر کرج به خصوص در سه دهه اخیر موجب گسترش سریع مناطق انسان ساخت و تخریب سیمای سرزمین و الگوی ساختاری اکوسیستم های طبیعی و غیرطبیعی گردیده است. کرج که در سال های دور به عنوان باغشهر مطرح بوده، اکنون کلان شهری است که بقایای اندکی از فضای سبز شهری آ أکثر

  افزایش بی رویه جمعیت در شهر کرج به خصوص در سه دهه اخیر موجب گسترش سریع مناطق انسان ساخت و تخریب سیمای سرزمین و الگوی ساختاری اکوسیستم های طبیعی و غیرطبیعی گردیده است. کرج که در سال های دور به عنوان باغشهر مطرح بوده، اکنون کلان شهری است که بقایای اندکی از فضای سبز شهری آن باقی مانده است. بنابراین داشتن اطلاعات لازم در مورد این تغییرات برای مدیریت و برقراری نظم طبیعی پایدار اکوسیستم‌ها ضروری است، متریک های سیمای سرزمین ابزارهای کمی ساز وضعیت سیمای سرزمین هستند،که تنوع و گوناگونی آنها موجب کاربرد وسیع آنها در . این متریک‌ها قادرند در مدت زمان کوتاهی اطلاعات زیادی در مورد ساختار و تغییرات اجزای تشکیل دهندة سیمای سرزمین به ما بدهند.این تحقیق با هدف اصلی مطالعه روند الگوی تغییرات ز مانی - مکانی فضای سبز شهری با رویکرد منظر اکولوژی سیمای سرزمین انجام شد. بر این اساس پایش تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست در سال های 2000 و 2015 میلادی با شیوه مقایسه پس از طبقه بندی با استفاده از متریک های سیمای سرزمین و با روش سینوپتیک انجام شد. نتایج حاکی از آن است که به طور کلی سیمای سرزمین کل شهر کرج تکه تکه تر شده است. تغییرات سیمای سرزمین در مقیاس کلان طبقه فضای سبز با کاهش مساحت و میانگین اندازه لکه ها وافزایش تراکم حاشیه لکه ها و بی نظمی بیشتر در شکل و خرد شدن و از بین رفتن لکه های فضای سبز را نشان می دهد. تفاصيل المقالة