• فهرس المقالات اقتصاد رفتاری

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مروری بر رفتار مصرف‌کنندگان در عصر تکنولوژی از نگاه اقتصاد رفتاری
        فاطمه معصومی سوره محمد رضا ناهیدی امیر خیز علیرضا بافنده زنده سید یوسف حاجی اصغری
        اقتصاد رفتاری به‌ عنوان یکی از شاخه‌های نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک ‌کردن مدل‌های اقتصادی با واقعیت‌های بیرونی شکل ‌گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهت‌گیری‌های سیستماتیک بوده و به ‌شدت به مفاهیم تصمیم‌گیری وابسته می‌ أکثر
        اقتصاد رفتاری به‌ عنوان یکی از شاخه‌های نسبتاً جدید در علم اقتصاد با هدف ارتقای دانش اقتصادی و نزدیک ‌کردن مدل‌های اقتصادی با واقعیت‌های بیرونی شکل ‌گرفته و نشان داده است که تصمیمات افراد اغلب در معرض جهت‌گیری‌های سیستماتیک بوده و به ‌شدت به مفاهیم تصمیم‌گیری وابسته می‌باشد و بسیاری از مدل‌ها و رویکردهای تحقیقاتی در حوزة رفتار مصرفی از تئوری‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله استخراج می‌گردند. براساس نظریه مصرف دوزنبری، تصمیمات مصرفی افراد نه‌ تنها تحت ‌تأثیر الگوی مصرف گذشته خود قرار دارد؛ بلکه از الگوی رفتاری مصرف افراد جامعه نیز تأثیر می‌پذیرد. از این‌رو به علت چالش ‌برانگیز شدن مباحث اقتصاد رفتاری و رفتار مصرف‌کننده، در این مقاله با مروری بر آخرین و معتبرترین تحقیقات انجام شده در سطح دنیا، کاربرد اقتصاد رفتاری در تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان با رویکردی جدید تشریح شده است. برای این منظور، مهم‌ترین مسائل تأثیرگذار در رفتار مصرفی مصرف‌کنندگان در دنیای پیشرفته امروزی، شامل هوش مصنوعی، شبکه‌های اجتماعی، وابستگی فزاینده به استفاده از کارت‌های اعتباری، مصرف روزافزون پلاستیک و بازیافت زباله‌های الکترونیکی و موارد مشابه دیگر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. نتیجه‌گیری مطالعات مذکور نشان از اهمیت سیاست‌گذاری‌های بلندمدت دولت‌ها، تأکید بر اهمیت حفظ محیط‌زیست، برنامه‌ریزی و آموزش‌های اختصاصی برای اقشار مختلف جامعه و موارد مشابه دیگر دارد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی اثر قالب‌بندی بر تغییر نگرش و رفتار نسبت به موضوع تغییرات اقلیمی
        مجتبی پناهی زهرا دهقان شبانی
        زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم‌ترین مشکلات محیط زیست گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است. از دیدگاه روان‎شناسان اجتماعی و اقتصادانان رفتاری، مشکلات محیط زیست بیشتر رفتاری و فرهنگی است تا حاصل رشد تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع باشد. یکی از مهم‌ترین علل مشکلات تغییرات اقلی أکثر
        زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم‌ترین مشکلات محیط زیست گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است. از دیدگاه روان‎شناسان اجتماعی و اقتصادانان رفتاری، مشکلات محیط زیست بیشتر رفتاری و فرهنگی است تا حاصل رشد تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع باشد. یکی از مهم‌ترین علل مشکلات تغییرات اقلیمی وجود خطاهای شناختی، یا عدم همخوانی و هماهنگی بین ارزش‌های افراد، سازمان‌ها و نهادها در رابطه با محیط ‌زیست و رفتارهای واقعی آن‌ها نسبت به محیط ‌زیست است. بنابراین در این مطالعه به بررسی تاثیر خطاهای شناختی اثر قالب بندی که شامل دو قالب سود یا زیان و قالب فاصله است، بر مسائل تغییرات اقلیمی پرداخته شده است. روش بررسی: از روش نیمه آزمایشی برای پاسخ به سوالات استفاده شده و اطلاعات مورد نیاز به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده است. جامعه آماری متشکل از 280 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در سال 1400 بوده که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی و فرمول کوکران، نمونه مورد نظر 160 نفر انتخاب شده است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در رابطه با قالب نتیجه، زمانی که اطلاعات در قالب ضرر در اختیار افراد قرار گرفته، شرکت‌کنندگان نگرانی بیشتری نسبت به مسائل تغییرات اقلیمی از خود نشان می‌دهند، بنابراین تمایل بیشتری به تغییر رفتار خود در جهت بهبود شرایط اقلیمی موجود داشته‌ و در قالب فاصله نیز، شرکت‌کنندگان نسبت به تغییرات اقلیمی قالب محلی نگرانی بیشتری نشان داده‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: طراحی سیاست‌هایی در قالب تلنگر، می‌تواند افراد جامعه را متوجه خطاهای شناختی در حوزه تغییرات اقلیمی نماید و رفتار آن‌ها را در جهت کاهش تغییرات اقلیمی هدایت کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - عوامل موثر بر اشتغال و بیکاری زنان در دوران کرونا با رویکرد سبک زندگی (مطالعه موردی زنان سرپرست خانوار در شهر تهران)
        میترا توسلی عبدالله نعامی
        سبک زندگی با شیوع سرعت ویروس کرونا منجر به انقباض شدید فعالیت اقتصادی شده است زیرا بسیاری از مردم در دوران پسا کرونا قادر به رفتن به محل کار خود نبودند و در مشاغل دیگر نیز نمی توانستند، فعالیت کنند . هدف از این پژوهش عوامل موثر بر اشتغال و بیکاری در دوران پسا کرونا با ر أکثر
        سبک زندگی با شیوع سرعت ویروس کرونا منجر به انقباض شدید فعالیت اقتصادی شده است زیرا بسیاری از مردم در دوران پسا کرونا قادر به رفتن به محل کار خود نبودند و در مشاغل دیگر نیز نمی توانستند، فعالیت کنند . هدف از این پژوهش عوامل موثر بر اشتغال و بیکاری در دوران پسا کرونا با رویکرد سبک زندگی زنان سرپرست خانوار در شهر تهران می باشد.روش اجرای پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی است از لحاظ هدف نیز کاربردی می باشد . جامعه آماری پژوهش حاضر 384 نفر از زنان سرپرست خانوار در شهر تهران می باشند. روش نمونه گیری نیز به شکل سرشماری کامل می باشد و همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده گردید. در سطح توصیفی از میانگین، فراوانی جداول و نمودار و در سطح استنباطی از ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل خوشه ای به کمک نرم افزارSPSS انجام شد. نتایج نشان داد که اشتغال و بیکاری بر سبک زندگی دوران پساکرونا تاثیر مثبت و معناداری دارد. اشتغال و بیکاری در دوران پساکرونا بر متغیرهای اقتصاد رفتاری، خانواده،سرمایه فرهنگی و نگرش زنان سرپرست خانوار تاثیر مثبت و معناداری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی آزمایشگاهی اثر هوش اخلاقی بر سواری رایگان: رهیافت بازی پویا با اطلاعات کامل
        ام البنین جلالی زهرا نصراللهی مجید هاتفی
        هدف این مقاله بررسی میزان اثرپذیری سواری رایگان از هوش اخلاقی است. بدین منظور با فراهم کردن یک محیط آزمایشگاهی و یک نمونه 186 نفره از جامعه مورد نظر (دانشجویان دانشگاه‌های یزد و آیت‌الله حائری میبد)، یک بازی تیمی سه‌نفره دومرحله‌ای طراحی شد. نتایج نشان داد هوش اخلاقی تأ أکثر
        هدف این مقاله بررسی میزان اثرپذیری سواری رایگان از هوش اخلاقی است. بدین منظور با فراهم کردن یک محیط آزمایشگاهی و یک نمونه 186 نفره از جامعه مورد نظر (دانشجویان دانشگاه‌های یزد و آیت‌الله حائری میبد)، یک بازی تیمی سه‌نفره دومرحله‌ای طراحی شد. نتایج نشان داد هوش اخلاقی تأثیر معناداری بر سواری رایگان دارد. درواقع، افزایش هوش اخلاقی موجب کاهش سواری رایگان می‌شود. بر اساس نتایج پیشنهاد می‌شود که در جذب نیروی کار در مشاغل دولتی و خصوصی میزان هوش اخلاقی افراد مدنظر قرار گیرد؛ علاوه براین برای ارتقای هوش اخلاقی کارکنان طوری برنامه‌ریزی شود تا از این طریق مشارکت در نیروی کار و در نتیجه بهره‌وری افزایش یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - اثر سرمایه اجتماعی بر مشارکت افراد در فعالیت تیمی (رهیافت آزمایشگاهی مبتنی بر بازی‌های متوالی و همزمان)
        ام البنین جلالی زهرا نصراللهی مجید هاتفی
        هدف این مقاله بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر تصمیمات فردی در چارچوب کار تیمی در محیط آزمایشگاهی با کاربرد نظریه بازی‌ها از نوع اجرای بازی‌های متوالی و همزمان می‌باشد. این هدف بر اساس اهمیت نقش فعالیت‌های تیمی در راهبرد سیاست‌های سازمان‌ها و ارزیابی نقش عوامل تاثیرگذار شناخ أکثر
        هدف این مقاله بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر تصمیمات فردی در چارچوب کار تیمی در محیط آزمایشگاهی با کاربرد نظریه بازی‌ها از نوع اجرای بازی‌های متوالی و همزمان می‌باشد. این هدف بر اساس اهمیت نقش فعالیت‌های تیمی در راهبرد سیاست‌های سازمان‌ها و ارزیابی نقش عوامل تاثیرگذار شناختی چون سرمایه اجتماعی صورت پذیرفته است. به همین منظور، از جامعه مورد بررسی دانشجویان دانشگاه‌های یزد، 182 نمونه انتخاب و در مجموع، 2184 مشاهده جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد افزایش سرمایه اجتماعی بازیکنان یک تیم منجر به افزایش تولید تیمی، درآمد تیمی و سود تیمی می‌شود. همچنین نتایج نشان داد افراد دارای سطح اجتماعی بالا تحت تأثیر پرداخت پاداش‌ها قرار نمی‌گیرند؛ در حالی‌ که تغییر پاداش منجر به تغییر رفتار افراد دارای سطح اجتماعی متوسط و پایین می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
        صمد طالبی انزاب محمدرضا مهربان پور حسین جهانگیرنیا بهمن بنی مهد
        رفتار کارکنان سازمان و روانشناسی شخصیت و اجتماعی آنها به گونهای نامشهود تاثیر شگرفی بر معاملات گوناگون سازمانی و ملی و در گسترهای وسیعتر جهانی گذاشته و بشر امروزی معیارهای اخلاقی متفاوتری نسبت به گذشته برگزیده و رفتارهای ویژه ای برحسب آن از خود بروز می دهد. هدف تحقیق حا أکثر
        رفتار کارکنان سازمان و روانشناسی شخصیت و اجتماعی آنها به گونهای نامشهود تاثیر شگرفی بر معاملات گوناگون سازمانی و ملی و در گسترهای وسیعتر جهانی گذاشته و بشر امروزی معیارهای اخلاقی متفاوتری نسبت به گذشته برگزیده و رفتارهای ویژه ای برحسب آن از خود بروز می دهد. هدف تحقیق حاضر تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. این تحقیق به روش آمیخته (کمی-کیفی) می باشد. لذا بخش کمی پژوهش، با توزیع پرسشنامه میان جامعه آماری که شامل 225 نفر اعضای هیات مدیره، خبرگان حسابداری ، مدیران وکارشناسان مالی شرکت بوده اند، انجام شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات براساس روشهای آماری توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSSنسخه 23، نرم افزار ایموس است که در قسمت کیفی نیز تکنیک تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفت.با توجه به نتایج حاصل از مصاحبه با 15 نفر خبرگان می توان گفت 210 عامل در تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت ها موثر بوده که هر یک در قالب عوامل مختلف در گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت ها تاثیرگذار می باشد.نتایج نشان می‌دهد که روانشناسی شخصیت و اجتماعی در قالب اقتصاد رفتاری هر دو بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارند و گزارشگری مسئولیت اجتماعی یک مدیریت استراتژیک است که سازمانها را تشویق به برنامه ریزی دراز مدت جهت تغییر در جامعه، حفظ و مراقبت آن انجام وظیفه کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - طراحی نظام تورش های رفتاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد فراترکیب
        فاطمه باقرنیائی سعدآبادی علی فرهادیان
        افراد در زمان سرمایه‌گذاری تمامی جنبه‌های تصمیم خود را از نظر می‌گذرانند و در پی اتخاذ تصمیمی هستند که عقلانی‌تر است و نتایج مطلوب از آن حاصل می‌شود. امّا در برخی مواقع ناکارایی بازارهای مالی و عوامل مختلف دیگر فرد را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز رفتاری غیرعقلایی و ن أکثر
        افراد در زمان سرمایه‌گذاری تمامی جنبه‌های تصمیم خود را از نظر می‌گذرانند و در پی اتخاذ تصمیمی هستند که عقلانی‌تر است و نتایج مطلوب از آن حاصل می‌شود. امّا در برخی مواقع ناکارایی بازارهای مالی و عوامل مختلف دیگر فرد را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز رفتاری غیرعقلایی و نهایتاٌ منجر به اتخاذ تصمیمی غیرمنطقی می‌شود. این الگوهای رفتاری که آن را تورش‌های رفتاری یا خطاهای شناختی می‌نامیم. طی دهه‌ها مورد مطالعه قرار گرفته و شناسایی شده‌اند. شناخت این تورش‌ها باعث می‌شود هم سرمایه‌گذاران و هم افراد و سازمان‌ها در مقام ناظر، بر فرآیند تصمیم‌گیری مشارکت‌کنندگان در بورس آگاهی داشته باشند. این شناخت از نحوه تصمیم‌گیری، ذی‌نفعان را بر اشراف از فرایند تصمیم‌گیری خود یاری نموده تا بیش از پیش از هرگونه تصمیم غیرعقلایی و مضر بپرهیزند. هدف از پژوهش حاضر، فرامطالعه‌ای از کلیه تورش‌های شناسایی شده در زمینه سرمایه گذاری است تا در نهایت به مدلی جامع و طبقه‌بندی شده در این زمینه دست یابیم. به دلیل کیفی بودن ماهیت موضوع و همچنین داده‌های کیفی آن، از ابزار فراترکیب و الگوی باروسو و ساندولوسکی استفاده کرده‌ایم و تمامی تورش‌های مطرح شده در مطالعات پیشین شامل 67 تورش مالی-رفتاری شناسایی، استخراج و به 5 مقوله : شناختی، عاطفی، اجتماعی، فرهنگی و طبیعی دسته‌بندی نموده‌ایم. با توجه به اهمیت تاثیرات تورش‌های رفتاری بر تصمیمات مالی هم در سطح خرد و هم کلان توصیه می‌شود هم سرمایه‌گذاران و هم متولیان امر در سطح کلان به‌طور کامل از این تورش‌ها آگاه بوده و در مواقع ضروری از آن‌ها دوری جویند. تفاصيل المقالة