بررسی ساختار شعری مجموعة «تولّدی دیگر» بر مبنای استعارة شناختی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

محمدباقر شهرامی ¹ , سید علی هاشمی عرقطو ²

1 - استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران. (نویسنده مسؤول)
2 - استادیار دانشگاه دارالفنون قزوین، قزوین، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/10/04 تاریخ پذیرش : 1396/10/04 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: Forough Farrokhzad, استعاره&rlm, های مفهومی, تولدی دیگر, استعار&rlm, شناختی, نظریه کووچش, the cognitive metaphors, Zolt&aacute, n K&ouml, vecses, the cognitive impressionism,

چکیده مقاله :

نظریه معاصر استعاره، از اوایل دهه 80 با نظریات زبان‌شناسان شناختی مطرح شد و تا امروز هم به عنوان جریانی غالب و مورد توجه در بررسی‌های زبان‌شناسانه و متون ادبی در سراسر دنیا مطرح است. در ایران نیز نزدیک به یک دهه است که این مبحث، طرفداران بسیاری پیدا کرده و پژوهشگران با توجه به نظریه معاصر استعاره و استعاره های مفهومی، به بررسی متون ادب فارسی پرداخته اند. از آنجا که مبحث استعاره های مفهومی، موضوعی پیچیده و مشکل است در این مقاله ابتدا به تبیین نظریه معاصر استعاره و استعاره های مفهومی پرداخته شده و برای بهتر درک کردن این نوع استعاره، به بررسی انواع استعاره های مفهومی در دفتر تولدی دیگر فروغ فرخزاد می پردازیم. در این تحقیق، با توجه به آرای کووچش که یکی از بزرگترین پژوهشگران استعاره است، به ویژه نظریة گفتمان موضوع و گوینده و نظریة استعاره های قراردادی پایه و تکامل آن در یک موضوع واحد سعی کردیم که الگویی مناسب برای بررسی اشعار فروغ فرخزاد از منظر استعاره های مفهومی استخراج کنیم.

چکیده انگلیسی:

The contemporary metaphor theory has been started from 1980 decade with the cognitive linguistics theories and is considered as a predominant and important subject in the linguistic investigations and literary works in the whole world. One of the biggest theoreticians of this domain is Zoltán Kövecsesthat many his works is about metaphor and perhaps no one in the world have focused on it like him. He completed the lakoff, Johnson, turner ̕s view about the contemporary metaphor theory. He is the first person who has learned the cognitive metaphors approaches in interpretation of verse to the readers. He also had considered the cognitive metaphors approaches in the impressionism school and named this literary genre: the cognitive impressionism. One of the most important poetic subjects in forough farrokhzad we can find the mixture of impressionism characters and the cognitive metaphors approaches. So in this essay we are going to consider these type of forough poems on based on the Kövecses cognitive impressionism theory.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1ـ افراشی، آزیتا و سالاس، بئاتریس، «بررسی تطبیقی استعاره‏های مفهومی جهتی در زبان‏های اسپانیایی و فارسی، جستارهای زبان»، شماره 12، 1391، صص 1ـ 24.

2ـ دانسی، مارسل. نشانه‏شناسی رسانه‏ها. ترجمه گودرز میزانی و بهزاد دوران. تهران: فرهنگان، 1387.

3ـ صادقی، لیلا، «طرح‏واره‏های متنی در ساخت جدیدی از رمان در داستان با رویکرد شعر‏شناسی شناختی»، جستارهای ادبی، شماره 183، 1392، صص 26ـ43.

4ـ صدری، نیره، «بررسی استعاره در ادبیات فارسی از دیدگاه زبان شناختی»، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 1385.

5ـ عرب، فائزه و فرضی، منیره، «بازتاب فناوری و ماشینیزم در استعاره‏های فارسی محاوره ای از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی»، جستارهای زبانی، شماره 5، 1390، صص 103ـ120.

6ـ فرخزاد، فروغ. مجموعه سروده‏ها، تهران: شادان، 1383.

7ـ کرد زعفرانلو، عالیه، «استعاره‏های جهتی قرآن با رویکرد شناختی»، نقد ادبی، شماره 9، 1389، صص 115ـ139.

8ـ کرد زعفرانلو، عالیه و گلفام، ارسلان، «استعاره زمان در شعر فروغ فرخزاد از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی»، نقد ادبی، سال 2، شماره 7، 1388، صص 121ـ138.

9ـ گندمکار، راحله، «نگاهی تازه به چگونگی درک استعاره در زبان فارسی»، ادب­پزژهی، شماره 19، 1391، صص 151ـ167.

10ـ محمدی آسیابادی، علی و طاهری، معصومه، «طرح‏واره حجمی و کاربرد آن در بیان تجارب عرفانی»، پژوهش‏های ادب عرفانی، شماره 22، 1391، صص 141ـ162.

11ـ هوشنگی، حسین و سیفی، محمود، «استعاره‏های مفهومی در قرآن از منظر زبان‌شناسی شناختی»، علوم قرآن و حدیث، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن، شماره 3، 1388، صص 9ـ34.

12- Evans, vyvyan & M green. Cognitive linguistics: an introduction. Edinburgh university press, 2006.

13- Kovecses, zoltan. Metaphor. oxford university press, 2010.

14ـ -----------, --------. Metaphor and emotion. Cambridge university press, 2000.

15- -----------, --------. Metaphor and poetic creativity, acta universitatis sapientiae. 2009; 2: 181ـ196.

16-----------, --------. Metaphor in culture, universality and variation. Cambridge university press, 2005.

Lakoff, George & Johnson, mark. Metaphors we live by. Chicago: Chicago university press, 1980.

Lakoff, George. The contemporary theory of metaphor. 1993, from www. jehat. com.

Porings, ralf & driven, rene. Metaphor and metonymy in comparison and contrast. berlin, new york: mouton de gruyter, 2003.

Picken, jonathan. Literature, metaphore and foreign language. new york, mac millan, 2007.

Stern, josef. Metaphor in context. London: Cambridge, Bradford, 2006.

Yu, ning. The contemporary theory of metaphor. Netherlands: Amsterdam: john benjamins, B.V. 1998.