مطالعه شاخص های رشد میکروسپوروم کنیس و تریکوفیتون منتاگروفیتس در چالش با عصاره های متانولی دارچین و زردچوبه

محورهای موضوعی : قارچ شناسی

ماکان رفاعت ¹ , مهدی منصوری ^{2 *}

1 - دانشجو دکتری رشته دامپزشکی،واحد گرمسار، دانشگاه ازاد اسلامی ، گرمسار، ایران.
2 - استادیار بخش قارچ شناسی،گروه پاتوبیولوژی،واحد گرمسار،دانشگاه آزاد اسلامی،گرمسار،ایران.

تاریخ دریافت : 1400/12/09 تاریخ پذیرش : 1401/02/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: تریکوفیتون منتاگروفیتس, میکروسپوروم کنیس, روش میکرودایلوشن, حداقل غلظت کشندگی قارچ (MFC), دارچین, حداقل غلظت بازدارندگی (MIC), زردچوبه,

چکیده مقاله :

عصاره های گیاهی می توانند روی قارچ ها از جمله درماتوفیت ها اثر ضد قارچی داشته باشند. دارچین و زردچوبه به ترتیب با داشتن سینامیک آلدهید و کورکومین می توانند به عنوان گیاهان مهم ضد قارچی عمل کنند. دو سویه قارچی میکروسپوروم کنیس و تریکوفیتون منتاگروفیتس از جمله مهم ترین عوامل ایجاد کننده بیماری درماتوفیتوزیس هستند. درماتوفیتوزیس یک بیماری زئونوز و خطرناک علیه سلامت انسان و دام می باشد. در ابتدا دو سویه قارچی میکروسپوروم کنیس (۵۰۶۹:PTCC No) و تریکوفیتون منتاگروفیتس (۵۰۵۴:PTCC No) را از مرکز کلکسیون میکروارگانیسم های صنعتی ایران (PTCC) به صورت کشت زنده تهیه کردیم. سپس برای تهیه عصاره های متانولی دارچین و زردچوبه به روش ماسراسیون عمل کردیم و بعد از آن اقدام به تهیه سوسپانسیون قارچی استاندارد نمودیم. برای مواجهه این دو عصاره با این دو سویه قارچی از روش میکرودایلوشن با استفاده از رقیق سازی سریالی آگار در محیط کشت ۱۶۴۰RPMI و سپس یافتن حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MFC)، اقدام نمودیم. غلظت های اولیه عصاره های مورد استفاده برای انجام این آزمایش ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۵۰۰۰ PPM می باشند. بر اساس نتایج بدست آمده، اثر عصاره های دارچین و زردچوبه روی تریکوفیتون منتاگروفیتس در حداقل غلظت بازدارندگی(MIC) به ترتیب ۱۲۵۰ و ۷۵۰ PPM و روی میکروسپوروم کنیس به ترتیب ۱۲۵ و ۲۵۰ PPM می باشند. با همین ترتیب اثر عصاره های دارچین و زردچوبه در حداقل غلظت کشندگی(MFC) به ترتیب روی تریکوفیتون منتاگروفیتس ۲۵۰۰ و ۱۵۰۰ PPM و روی میکروسپوروم کنیس در هر دو غلظت، ۵۰۰ PPM می باشند. به دنبال نتیجه گیری، پی بردیم که دارچین و زردچوبه روی این دو سویه قارچی مؤثر می باشند به طوری که تاثیر این دو عصاره روی سویه قارچی میکروسپوروم کنیس بیشتر از سویه تریکوفیتون منتاگروفیتس است. اما تاثیر کشندگی و بازدارندگی آن ها نسبت به یک داروی شیمیایی ضد قارچی مانند ایتراکونازول به مراتب کمتر می باشد. چون غلظت مؤثر این دو عصاره هم در حداقل غلظت کشندگی و هم در حداقل غلظت بازدارندگی بسیار بیشتر از یک داروی شیمیایی مانند ایتراکونازول می باشد.

منابع و مأخذ:

۱. آزاد احیایی، د.، امامی، م.‌، عدیمی، پ.، امین، غ. (۱۳۸۸). بررسی اثرات ضدقارچی عصاره برگ گیاه مورد رودبار بر روی برخی از قارچ های درماتوفیت و ساپروفیت در شرایط in vitro. فصلنامه دانش میکروب شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، دوره۲، شماره۵، صفحات ۲۷-۳۱.

۲. آلکسوپولوس، م.ب. (۱۳۹۰). اصول قارچ شناسی. ترجمه پژوهند، م.، پیغامی، ا.، صارمی، ح. چاپ پنجم، انتشارات جهاد دانشگاهی(دانشگاه فردوسی مشهد)، مشهد، صفحات 256-259.

۳. آل محمد، م. (۱۳۶۵). میکروب شناسی عملی. چاپ اول، مرکز نشر دانشگاه شیراز، شیراز، صفحات ۲۱۷-۲۲۴.

۴. امیربیگی، د. (۱۳۷9). رهیافت تولیدی و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم، چاپ دوم، انتشارات فکر روز، تهران، صفحات ۷۹-۸۰ و ۹۴-۹۸.

۵. امامی، م. (۱۳۷۴). قارچ شناسی پزشکی. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحات ۱۲۳، ۱۳۴، ۱۵۶.

۶. آیینه چی، ی. (۱۳۶۵). مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحه ۴۵.

۷. ترور، آ.، کاتزونگ، ب. (۱۳۹۸). خلاصه و آزمون های فارماکولوژی کاتزونگ و ترور. ترجمه هادیپور جهرمی، م. چاپ اول، ویرایش ۱۲، انتشارات ابن سینا، تهران، صفحات ۵۵-۱۰۰.

۸. جعفرنیا، س.، خسروشاهی، س.، قاسمی، م. (۱۳۸۸). راهنمای جامع و مصور خواص و کاربرد گیاهان دارویی. چاپ چهارم، انتشارات سخن گستر، صفحات ۱۵و۱۶.

۹. حاجی شریفی، ا. (۱۳۸۳). اسرار گیاهان دارویی. چاپ دوم، انتشارات حافظ نوین، صفحات ۱۰۵-۱۱۰.

۱۰. خرم، ح.، مشهدی رفیعی، س.، بیات، م. (۱۳۸۹). مقایسه­ اثرات درمانی اسانس گیاه مرزنجوش با کرم کتوکونازول ۲٪ در درمان درماتوفیتوزیس تجربی ناشی از میکروسپوروم کنیس در گربه ها. پاتوبیولوژی مقایسه­ ای، علمی-پژوهشی دانشکده دامپزشکی دانشگاه واحد آزاد علوم و تحقیقات تهران، دوره۱۶، شماره۴، صفحات ۲۹۷۳-۲۹۸۰.

11. رامین، خ. (۱۳۸۶). راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران. چاپ اول، انتشارات دیباج، صفحات ۵۲۳ و۵۲۴.


12. زرگری، ع. (۱۳۶۷). گیاهان دارویی. جلد سوم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، صفحات ۲۱۸-۲۲۰.


13. زینی، ف.، مهبد، س. ع.، امامی، م. (۱۳۸۸). قارچ شناسی پزشکی جامع. چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحات ۲۰، ۱۴۹، ۱۵۰، ۱۶۰، ۱۶۱.

۱4. شادزی، ش.‌ (۱۳۶۸). قارچ شناسی پزشکی، روشهای تشخیص آزمایشگاهی و درمان. چاپ چهارم، انتشارات جهاد  دانشگاهی، تهران، صفحات ۱۷۵-۱۷۸.

۱5. صالحی سورمقی، م. (۱۳۸۷). گیاهان دارویی و گیاه درمانی. جلد دوم، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات ۲۰-۳۰.

۱6. عبدالملکی، م.، سالاری، م.، بهرام نژاد، ص.، پنجه که، ن.، عباسی، س. (۱۳۸۷). اثرات ضد قارچی عصاره خام گیاه دارچین (Cinnamomum zeylanicum) روی برخی قارچ های بیماریزای گیاهی (مقاله کوتاه). بیماری های گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل، دوره۴۴، شماره3، ۲۵۵-۲۶۱.

۱7. علی ملایی، م.، اختردانش، ب. (۱۳۹۱). دارونامه جامع دام های کوچک (سگ و گربه). چـاپ اول، دانشگاه شهید باهنر، انتشـارات دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، صفحات ۱۵۰، ۵۳۶، ۵۷۳، ۵۷۸، ۵۸۴.

۱8. فرهمند، س. (۱۳۹۳). بررسی اثر ضد درماتوفیتی عصاره متانولی جفت گیاه بلوط. دومین همایش ملی گیاهان دارویی و کشاورزی پایدار، دانشکده شهید مفتح، همدان، صفحات۱-۹.

19. کیوانی، س.، سلامت، ف.، امامی، م. (۱۳۸۵). بررسی اثر عصاره پوسته تازه پسته در جلوگیری از رشد قارچ های درماتوفیت و ساپروفیت در شرایط آزمایشگاهی. علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دوره۱۶، شماره3(پی در پی 45)، ۱۳۵-۱۴۰.


20. کیهانی، م. (۱۳۸۲). قارچ شناسی پزشکی و روشهای آزمایشگاهی درماتوفیت های بیماری زا. چاپ اول، انتشارات کمال دانش، تهران، صفحات ۴۵-۷۸.


21. محمدی، ر.، شکوه امیری، م.، موسوی، م.، سپهوند، ا.، شمس قهفرخی، م.، یادگاری، م.، رودبار محمدی، ش.، شادزی، ش. (۱۳۸۹). فعالیت ضد قارچی اسانس Cinnamomum zeylanicum علیه جدایه های بالینی آسپرژیلوس. فصلنامه گیاهان دارویی دانشگاه اصفهان، دوره ۴، شماره ۳۶، صفحات ۶۶-71.


22. مختاری، ع.، سبکبار، آ.، پناهی، پ.، تراب زاده خراسانی، پ. (۱۳۸۸). بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره های آبی، استنی و الکلی گیاه ریش بز روی سویه های استاندارد استاف اورئوس، استرپتوکوکوس پیوژنز، سودوموناس ائروژینوزا و اشرشیاکلای. بیوپاتولوژی مقایسه ای ایران، سال۶، شماره ۴، صفحات ۹۱-۹۸.


23. مختاری، ع.، عنایتی، م.، بیات، م.، محسنی فر، ا.، خوانساری، رضا. (۱۳۹۳). بررسی میزان تاثیر نانواسانس های گیاه زیره سبز و مرزه بر روی گونه های آسپرژیلوس جدا شده از پودر ماهی تولیدی کاخانجات استان مازندران. مجله میکروب شناسی مواد غذایی، سال اول، شماره اول، صفحات ۴۳-۴۸.

‎24. مؤمنی، ت. (۱۳۷۹). عصاره های گیاهی. چاپ اول، انتشارات شهید فرهاد رضا، تهران، صفحات ۱۰-۲۰.

‎25. واحدی نیا، ح. (۱۳۶۶). روش های علمی میکروبیولوژی عمومی و کاربرد آن در علم پزشکی. چاپ اول، انتشارات کلمه، تهران، صفحات ۱۴۰-۱۷۰.

26. هاربون، ج ب. (۱۳۵۸). روش های نوین تجزیه شیمیایی گیاهان. ترجمه اینه چی، ی. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، صفحات ۴۲-۸۱ .


27. Abdolmaleki, M., Bhramynzhad, S., Abbasi, S., Mahmoudi, B. (2010). Inhibitory effect of some plant extracts on mycelial growth of Rhizoctonia solani and Phytophthora drechsleri, sugar beet root rot agents. Journal of Sugar Beet, 25: 193-205.


28. Alizadeh Behbahani, B., Tabatabaei Yazdi, F., Shahidi, F., Mohebbi, M. (2013). The antifungal effect of aqueous and methanol extracts of leaves of mangrove (Avicennia marina) on Alternaria and Penicillium Sytrynvm Ltrnata. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 12: 1015-1024.


29. Apisariyakul, A., Vanittanakom, N., Buddhasukh, D. (1995). Antifungal activity of turmeric oil extracted from Curcuma longa (Zingiberaceae). Journal Ethnopharmacology, 49: 163-169.


30. Besharat, M., Rahimian, M., Gaemi, E., Besharat, S. (2009). Effect of etthanolic extract of Adiantum capillus-veneris in comparison with Gentamicin on 3 pathogenic bacteria in vitro. Pharmaceutical Sciences, 15: 49-52.


31. Brasch, J., Freitag-Wolf, S., Beck-Jenderoschek, V., Huber, M. (2017). Inhibition of dermatophytes by photodynamic treatment with curcumin. Medical Mycology, 55: 754–762.


32. Dassanayke, RS., Ellepola, AN., Samaranayke, YH., Samaranayake, LP. (2002). Molecular heterogenesity of fluconazole resistance and susceptible oral Candida albicans isolates within a single geographic locale. Acta pathologica, Microbiologica, et Immunologica Scandinavica (APMIS), 110: 315-324.


33. Gharanjic, I., Gerey, N., Arekhi, Z., Seyedghasemi, N., Abbasinejad, Z., Gheleshli, H., Niknejad, F., Nademi, S. (2015). Antifungal Activity of Kiwi Alcoholic Extract on Saprophytes and Dermatophytes Fungi. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences (JRUMS), 14:151-160.


34. Inouye, S., Uchida, K., Abe, S. (2006). Vapor activity of 72 essential oils against a Trichophyton mentagrophytes. Journal of Infection and Chemotherapy, 12: 210-216.


35. Jahanshiri, Z., Shams-Ghahfarokhi, M., Allameh, A., Razzaghi Abyaneh, M. (2012). Effect of curcumin on Aspergillus parasiticus growth and expression major gene involved in the early and stages of Aflatoxin biosynthesis. Iranian Journal Public Health, 41: 72-79.


36. Khosravi, A., Shokri, H., Mokhtari, A. (2015). Efficacy of Cuminum cyminum essential oil on FUM1 gene expression of fumonisin producing Fusarium verticillioides strains. Avicenna Journal of Phytomedicine (AJP), 5: 34-42.


37. Kumar, P., W.Ramteke, P., C Pandey, A., Pandey, H. (2019). Evaluation of antifungal activity of blended cinnamon oil and usnic acid nanoemulsion using candidiasis and dermatophytosis models. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 18: 101062.


38. Mashhady Rafie, S., Baradaran Alizadeh, S., Bayat, M. (2013). Comparison of the Therapeutic effects of Nano-essence of Medical herb Artemisia sieberi with the ointment of Ketoconazole in guinea pig infected by Microsporum canis. International Research Journal of Biological Sciences, 2: 5-10.


39. Minooeian Haghighi, M., Khosravi, A. (2010). The Effects of the Herbal Essences on the Two Important Species of Aspergillus. Horizon Medical Sciences, 15: 5-15.


40. Morshhauser, J. (2002). The genetic basis of fluconazole resistance development in Candida albicans. Biochemica, Biophisica Acta, 1587: 240-248.


41. Mugnaini, L., Nardoni, S., Pistelli, L., Mancianti, F., N Benvenuti, M., Gioliotti, L., Pisseri, F., Leonardi, M. (2013). A herbal antifungal formulation of Thymus serpillum, Origanum vulgare and Rosmarinus officinalis for treating ovine dermatophytosis due to Trichophyton mentagrophytes. Journal de Mycologie medicale, 56: 333-337.


42. Nadábia Almeida, B.S., Oliveira Lima, E., Nunes Guedes, D., Oliveira Pereira, F., Souza, E.L., Sousa, F.B. (2010). Efficacy of Origanum essential oils for inhibition of potentially pathogenic fungi. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 46: 499-508.


43. Neves, I.J., Guerra, J., Gamble, W. (2002). Histopathologic and mycologic aspects of experimental infection of guinea pigs with Microsporum canis. Brazilian Journal of Veterinary Research and Animal Science, 39:238-242.


44. Pyun, MS., Shin, S. (2006). Antifungal effects of the volatile oils from Alliume plants against Trichophyton species and synergism of the oils with ketoconazole. Journal Phytomedicine, 13: 394-400.


45. Rakhshandeh, H., Boroushaki, M., Sadeghian, A., Parsaee, H. (2004). Antimicrobial effect of different extracts of Nerium oleander L on standard and clinically isolated microorganism. Koomesh-Journal of Semnan University of Medical Sciences, 6: 37-42.


46. Rochette, F., Engelen, M., Vanden Bosche, H. (2003). Antifungal agents of use in animal health-practical applications. Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics, 26: 31-53.


47. Roudbary, M., Roudbar Mohammadi, Sh., Hajimoradi, M., Taghizadeh, A., Ghasemi Sakha, F., Vahidi, M. (2009). Evaluation of antifungal activity of acohlic extract and safranol of Crocus sativum on Candida albicans and Candida dubliniensis growth in vitro. Journal of Jahrom University of Medical Seiences, 7: 6.

48. Spanakis, E.K., Aperis, G., Mylonakis, E. (2006). New agents for the treatment 48. Spanakis, E.K., Aperis, G., Mylonakis, E. (2006). New agents for the treatment of fungal infection: clinical efficacy and gaps in coverage. Clinical Infections Diseases, 43: 1060-1068.
49. Weinstine R.A. (2001). Controlling antimicrobial resistance in hospitals: Infection control and use of antibiotics. Emergency Infections Diseases, 7: 188-192.