تحلیل تعادل فضایی در توزیع جمعیت روستایی در شهرهای کوچک استان گلستان (مطالعه‌موردی: شهرکلاله)
محورهای موضوعی : فصلنامه آینده پژوهی شهری
فضل اله اسمعیلی
1
(گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری, واحد تهران, دانشگاه پیام نور, تهران، ایران)
کلید واژه: توزیع فضایی, شهرهای کوچک, جمعیت روستایی, نظام سکونتگاهی, شهرستان کلاله,
چکیده مقاله :
امروزه موضوع نابرابری و عدم تعادلهای فضایی میان سکونتگاه‌های شهری و روستایی از مباحث مهم اقتصاددانان و برنامه‌ریزان منطقه‌ای می‌باشد. وجود دوگانگی اقتصادی، قطب‌های رشد و پراکندگی نقاط روستایی از آثار این پدیده است. از این رو به‌منظور دستیابی به توسعه‌ی متوازن و یکپارچه در فضای منطقه‌ای، ایجاد سلسله مراتب متعادل و نظام یافته‌ی سکونتگاه‌ها از نیازهای اساسی به شمار می‌آید که در این میان توجه به شهرهای کوچک یکی از راهکارهای تعادل‌بخشی به این وضعیت می‌باشد. این مطالعه با هدف شناخت وضعیت الگوی استقرار سکونتگاه‌ها، نحوه‌ی تمرکز و روند توزیع جمعیت در فضای منطقه‌ای شهرستان‌کلاله صورت گرفته است. در این راستا به‌عنوان نمونه 11 روستا در نظر گرفته شده و ابتدا از مدل‌های آنتروپی جهت سنجش میزان تمرکز جمعیت در شبکه‌ی سکونتگاه‌ها استفاده شده است یافته‌های به دست آمده از ضریب آنتروپی نشان دهنده عدم تعادل جمعیت در منطقه شهری کلاله با ضریب (0/572) می‌باشد. در واقع در منطقه شهری کلاله عدم تعادل فضایی حاکم است.
Today, the issue of inequality and spatial imbalances between urban and rural settlements is an important issue for economists and regional planners. Existence of economic duality, growth poles and dispersion of rural areas are among the effects of this phenomenon. Therefore, in order to achieve balanced and integrated development in the regional space, creating a balanced and systematic hierarchy of settlements is one of the basic needs, among which attention to small towns is one of Balancing solutions to this situation. The aim of this study was to identify the status of settlement pattern, how to concentrate and the process of population distribution in the regional space of Kalaleh. In this regard, 11 villages have been considered as a sample and first entropy models have been used to measure the concentration of population in the network of settlements. Findings obtained from the entropy coefficient show the population imbalance in Kalaleh urban area has a coefficient of (0.572). In fact, spatial imbalance prevails in the urban area of Kalaleh.
_||_