تدوین مدل نقش ورزش در اوقات فراغت بر کاهش آسیب‌های اجتماعی؛ تئوری داده بنیاد

محورهای موضوعی : علوم ورزش

صفدر پورنصرالله ¹ , شهاب بهرامی ² , حسین عیدی ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد کرمانشاه دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه ، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت ورزشی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1400/11/29 تاریخ پذیرش : 1400/11/29 تاریخ انتشار : 1400/11/01

کلید واژه: فرهنگ, اوقات فراغت, ورزش, تئوری داده بنیاد, آسیب‌های اجتماعی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش شناسایی و مدل‌سازی مهم‌ترین ابعاد فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر اوقات فراغت ورزشی در کاهش آسیب‌های اجتماعی با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوة گردآوری داده‌ها از نوع پژوهش‌های میدانی بود. با عنایت به هدف اصلی، روش انجام پژوهش روش کیفی (نظریة داده بنیاد) بود. جامعة آماری در این پژوهش شامل اساتید برجسته حوزة مدیریت ورزشی متخصص در حوزة ورزش مدارس و اوقات فراغت، اساتید حوزة جامعه‌شناسی و همچنین معلمان ورزش و مدیران مدارس نخبه کرمانشاه بودند. با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، آگاهی‌دهنده‌گان کلیدی (13 نفر) برای شناسایی چارچوب مدل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر اوقات فراغت ورزشی در کاهش آسیب‌های اجتماعی انتخاب‌شده‌اند و با آن‌ها مصاحبه نیمه ساختارمند) با گروه‌های کانونی(به عمل آمد و مؤلفه‌ها و عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر اوقات فراغت ورزشی در کاهش آسیب‌های اجتماعی شناسایی شد. سپس الگوسازی ساختاری تفسیری نیز به‌عنوان یکی از روش‌های اجماعی مورداستفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فرهنگ ورزش، سبک زندگی و مشارکت عمومی دارای قدرت نفوذ کم و وابستگی زیاد می‌باشند، عوامل نگرش، فرهنگ‌سازی و ارزش اجتماعی دارای قدرت نفوذ و وابستگی زیاد و عوامل روابط اجتماعی و ترغیب اجتماعی دارای قدرت نفوذ زیاد و وابستگی کم هستند؛ بنابراین چارچوب پیشنهادی عوامل فرهنگی اجتماعی مؤثر بر اوقات فراغت ورزشی در کاهش آسیب‌های اجتماعی، راهنمای مناسبی به‌منظور برنامه‌ریزی برای پررنگ‌تر نمودن این عوامل در اختیار مدیران و متصدیان ورزش و مددکاری اجتماعی قرار می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

 Developing a model for the role of exercise in leisure time to reduce social harmful issues. This research was carried out using semi-structured interviews using the qualitative method (Grounded Theory approach). The sample consisted of 13 sports management lecturers (5 students), sociology lecturers (4 persons), police commanders (2 persons), and offenders (2 persons) who were selected using purposeful sampling. The data collection method was a study of previous research and interviews. To examine the face and content validity, the research findings were presented to the participants, and the study's text was studied, and their point of view was applied. The method used to examine reliability was an intra-subject agreement method. The average agreement within the subject was 0.79. Based on the findings, the causative conditions include the status of culture and social acceptance; ground conditions including socio-cultural, software,hardware; intervening conditions including architectural sites, environmental factors, demographic features; strategies including infrastructure and incentives the internal and implications included economic, behavioral, and cultural-social categories. Therefore, it is suggested to pay attention to identified indicators to reduce social harm through leisure-time exercise. 

منابع و مأخذ:

     منابع

• ابراهیمی، ف.، تجاری، ف.، نیک­بخش، ر. (1394). تحلیل نقش عوامل درونی و بیرونی بر تصمیم­گیری مصرف­کنندگان در زمان اوقات فراغت با رویکرد فعالیت بدنی، رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 3(11): 20-9.
• افراسیابی،ح. ,مداحی،ج. (1395) . بازنمایی و تبیین نقش اوقات فراغت در اعتیاد به سیگار در میان دانشجویان ".برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی ،7(26).216-178
• بخارایی، ا.، آقاپور، س.  م. ،ستاری، ام. (1394). بررسی تاثیر فعالیت های ورزشی بر میزان انحرافات اجتماعی جوانان،  مطالعات راهبردی ورزش و جوانان،  14(28)،  87-67
• پهلوان,م.,برزیگر,س. ف.(1390)."بررسی گرایش به نحوه گذران اوقات فراغت در بین دختران مقطع متوسطه شهرستان آمل".فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان,2(3) , 66 -53
• ترکاشوند، ع. (1386). اسرار تاریخی اوقات فراغت، روزنامه ایران، 3680، 16/4/1386.
• توتونچی ملکی، س. (1388). نظریه مطبقه مرفه: بررسی افکار یک اقتصادادن نهادگرا،    هفته­نامه پنجره، 6: 5-1.
• توسلی،غ.ع.،نورمراد،س.1391). بررسی جامعه شناختی علل گستره آسیب های اجتماعی در بین حاشیه نشین های شهر تهران (مورد مطالعه منطقه چهار خاک سفید) ،مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران  ،4(3) , 79-65
• چمن­پیرا، م.، فراهانی، ا.، جلالی فراهانی، م. (1393). بررسی نحوه گذران اوقات فراغت و فعالیت­های بدنی سالمندان با تأکید بر دستگاه­های بدن­سازی شهرداری شهر تهران در سال 1389، سالمند، 9(3): 188-179.
• رضوی, س. م. ح., رجب زاده, ر., میرزاپور, ع. ا., سجادی, س. ا. (1392). نقش فعالیت بدنی و ورزش در گذران اوقات فراغت معلولان جسمی. پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی, 9(18), 140-129
• روجک، کریس. (1388). نظریه اوقات فراغت(اصول وتجربه­ها) ترجمه عباس مخبر. تهران: انتشارات شهر.
• زنگنه, م .(1394). احساس امنیت شهروندان در پارک های شهری اصفهان. نشریه علمی دانش انتظامی, 4(69), -145-131
• سرایی، م. ح.، روستا، م.، اشنویی، ا. (1391). عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در مناطق شهری ایران، برنامه­ریزی منطقه­ای، 2(7)، 37-25.
• شماعی, ع., شاهی میرزا, م. ع., ملکان, ج. (1391). بررسی عوامل و پدیده های مؤثر بر بروز جرائم و آسیب های اجتماعی در کلانشهرها (با تأکید بر مناطق حاشیه نشین). فصلنامه اطلاعات جغرافیایی « سپهر», 21(83), 50-45
• عابدینی, ص., طالبی, ش. (1396). عوامل اجتماعی ـ فرهنگی مرتبط با میزان گرایش شهروندان به ورزش همگانی در خلخال. جامعه شناسی کاربردی, 28(1), 144-131
• قهفرخی,د., رشیدلمیر, ا. (1396)." طرد اجتماعی، بزهکاری جوانان و مشارکت ورزشی". پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش, 9(4), 16-9
• کتبی، ف.،رضوی،س. م. ح.،نقی زاده،ح.(1393). رابطه گذران اوقات فراغت دانشجویان با گرایش آنها به بزهکاریی با تأکید بر فعالیت های ورزشی،مطالعات راهبردی ورزش و جوانان،13(24) ، 18-7
• کردلو, ح., سجادی, س. ا.,  رضوی, س. م. ح., رمضان زاده , م.(1395). نقش ورزش در پیشگیری از وقوع جرم. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان, 15(32), 74-61
• کریمیان،ج.,فیضی،آ.،جوانی ،و.،شکرچی زاده، پ.،ترکیان. (1390). تعیین الگوی عوامل بازدارنده از مشارکت در فعالیت‌های ورزشی کارکنان بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان بر اساس مدل سلسله مراتبی اوقات فراغت.مجله تحقیقات نظام سلامت،7(4) ،410-401
• کوهی, ک. (1392). جوانان و آسیبهای اجتماعی تبیین جامعه شناختی انحرافات اخلاقی دانش آموزان دبیرستانی در استان آذربایجان شرقی. فصلنامه علمی دانش انتظامی آذربایجان شرقی, 3(10), 47-27
• موسوی راد, س. ط., کشاورز, ل. (1394). ارتباط بین نحوه گذراندن اوقات فراغت و سلامت روانی معلمان ورزشکار و غیر ورزشکار شهر شاهین‌شهر. فصلنامه مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش, 2(2),80 -73
• مهرداد, ح. (1390). چگونگی و آسیب شناسی اوقات فراغت نوجوانان 12 تا 17 ساله استان لرستان. نوآوری های مدیریت آموزشی, 7(1), 138-121
• میرمحمدتبار، س. ا.، نوغانی، م.، مسلمی،. (1394). عوامل مؤثر بر نحوه گذران اوقات فراغت(فراتحلیلی از پژوهش­های موجود)، برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 6(24): 194-165.
• نادری, ا., شهبازی, م., اکبری, ا. (1393). تحلیل انسان‌شناختی ورزش زنان: مطالعه‌ای بر فعالیت‌های ورزشی در پارک‌های بانوان تهران. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران, 4(2), 68-51
• Alexandru, M. A., & Lorand, B. (2015). Sport–a solution to the social integration of children with conduct disorders? Pilot Study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 1297-1303 .
• Brajša-Žganec, A., Merkaš, M., & Šverko, I. (2011). Quality of life and leisure activities: How do leisure activities contribute to subjective well-being? Social Indicators Research, 102(1), 81-91.
• Brosnan, S. (2019). The impact of sports participation on crime in England between 2012 and 2015. Sport in Society, 1-12.
• Gidlow, C., Cerin, E., Sugiyama, T., Adams, M. A., Mitas, J., Akram, M.,  Sallis, J. F. (2019). Objectively measured access to recreational destinations and leisure-time physical activity: Associations and demographic moderators in a six-country study. Health & Place, 59, 102196. doi:10.1016/j.healthplace. 102196
• Lee, W., & Jeong, C. (2018). Effects of pro-environmental destination image and leisure sports mania on motivation and pro-environmental behavior of visitors to Korea’s national parks. Journal of Destination Marketing & Management, 10, 25–35.
• Liu, Y., Zhang, Y., Jin, S. T., & Liu, Y. (2019). Spatial pattern of leisure activities among residents in Beijing, China: exploring the impacts of urban environment. Sustainable Cities and Society, 101806.
• Meekes, J. F., Buda, D. M., & de Roo, G. (2020). Socio-spatial complexity in leisure development. Annals of Tourism Research, 80, 102814.
• Mouratidis, K. (2019). Built environment and leisure satisfaction: The role of commute time, social interaction, and active travel. Journal of Transport Geography, 80, 102491. doi: 10.1016/j.jtrangeo.2019.102491
• Quarmby, T. Sandford, R., & Pickering, K. (2019). Care-experienced youth and positive development: an exploratory study into the value and use of leisure-time activities. Leisure Studies, 38(1), 28-42.
• Trainor, S., Delfabbro, P., Anderson, S., & Winefield, A. (2010). Leisure activities and adolescent psychological well-being. Journal of adolescence, 33(1), 173-186
• Zhang, F. (2018). A Study on the Interactive Effect between Quality of Life and Sports Leisure Mode. 269-273

_||_

References

• Abedini, P., Talebi, Sh. (2018). Socio-cultural factors related to the tendency of citizens to public sports in Khalkhal. Applied Sociology, 28 (1), 144-131.
• Afrasiabi, H. ,Madahi, J. (2017). Representation and explanation of the role of leisure time in smoking among students. Welfare Planning and Social Development, 7 (26). 216-178.
• Alexandru, M. A., & Lorand, B. (2015). Sport–a solution to the social integration of children with conduct disorders? Pilot Study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 1297-1303 .
• Brajša-Žganec, A., Merkaš, M., & Šverko, I. (2011). Quality of life and leisure activities: How do leisure activities contribute to subjective well-being? Social Indicators Research, 102(1), 81-91.
• Brosnan, S. (2019). The impact of sports participation on crime in England between 2012 and 2015. Sport in Society, 1-12.
•  Bukharaee, A., Aghapour, S.M., Satari, M. (2016). Investigating the effect of sports activities on the rate of social deviations of youth, Strategic Studies of Sports and Youth, 14 (28), 87-67
• Chamanpira, M., Farahani, A., Jalali Farahani, M. (2015). A study of leisure time and physical activities of the elderly with emphasis on the bodybuilding equipment of Tehran Municipality in 1389, Elderly, 9 (3): 188-179.
• Ebrahimi, F., Commercial, F., Nikbakhsh, R. (2016). Analysis of the role of internal and external factors on consumer decision-making in leisure time with the approach of physical activity, new approaches in sports management, 3 (11): 9-20.
• Ghahfarokhi, D., Rashid lamir, A. (2018). Social exclusion, youth delinquency and sports participation. Physiology and Management Research in Sport, 9 (4), 16-9.
• Gidlow, C., Cerin, E., Sugiyama, T., Adams, M. A., Mitas, J., Akram, M.,  Sallis, J. F. (2019). Objectively measured access to recreational destinations and leisure-time physical activity: Associations and demographic moderators in a six-country study. Health & Place, 59, 102196. doi:10.1016/j.healthplace. 102196
• Kotobi, F., Razavi, S. م. H., Naghizadeh, H. (2015). Relationship between students' leisure time and their tendency to delinquency with emphasis on sports activities, Strategic Studies of Sports and Youth, 13 (24), 7-18.
• Kordloo, H., Sajadi, S., ARazavi, S. M. H., Ramezanzadeh, M. (2015). The role of exercise in crime prevention. Strategic Studies in Sport and Youth, 15 (32), 74-61.
• Karimian, J., Faizi, A., Javani, V., Shokrchizadeh, P., Turkian. (2012). Determining the pattern of factors preventing participation in sports activities of the staff of Isfahan teaching hospitals based on a hierarchical model of leisure time. Journal of Health System Research, 7 (4), 410-401.
• Koohi, K. (2014). Youth and social harms Sociological explanation of moral deviations of high school students in East Azerbaijan province. East Azarbaijan Law Enforcement Science Quarterly, 3 (10), 47-27.
• Lee, W., & Jeong, C. (2018). Effects of pro-environmental destination image and leisure sports mania on motivation and pro-environmental behavior of visitors to Korea’s national parks. Journal of Destination Marketing & Management, 10, 25–35.
• Liu, Y., Zhang, Y., Jin, S. T., & Liu, Y. (2019). Spatial pattern of leisure activities among residents in Beijing, China: exploring the impacts of urban environment. Sustainable Cities and Society, 101806.
•  Mehrdad, H. (2012). How and pathology of leisure adolescents 12 to 17 years old in Lorestan province. Educational Management Innovations, 7 (1), 138-121.

• Meekes, J. F., Buda, D. M., & de Roo, G. (2020). Socio-spatial complexity in leisure development. Annals of Tourism Research, 80, 102814.
• Mirmohammad Tabar, S. A., Noghani, M., Muslimi,. (2016). Factors affecting the way of spending leisure time (meta-analysis of existing research), Welfare Planning and Social Development, 6 (24): 194-165.
• Mouratidis, K. (2019). Built environment and leisure satisfaction: The role of commute time, social interaction, and active travel. Journal of Transport Geography, 80, 102491. doi:10.1016/j.jtrangeo.2019.102491
• Mousavi Rad, S.T. ، Keshavarz, L. (2016). The relationship between leisure time and mental health of athletic and non-athletic teachers in Shahinshahr. Quarterly Journal of Organizational Behavior Management Studies in Sport, 2 (2), 80 -73.
• Naderi, A., Shahbazi, M., Akbari, A. (2015). Anthropological analysis of women's sports: a study on sports activities in Tehran's women's parks. Iranian Anthropological Research, 4 (2), 68-51
• Pahlavan, M., Barzigar, S. F. (2011). Study of the tendency to spend leisure time among high school girls in Amol city. Journal of Sociology of Youth Studies, 2 (3), 66-53.
• Quarmby, T. Sandford, R., & Pickering, K. (2019). Care-experienced youth and positive development: an exploratory study into the value and use of leisure-time activities. Leisure Studies, 38(1), 28-42.
• Razavi, S. م. H., Rajabzadeh, R., Mirzapour, A., Sajadi, S. (2014). The role of physical activity and exercise in the leisure of the physically disabled. Journal of Sport Management and Motor Behavior, 9 (18), 140-129
•  Rujak, Chris. (2012). Leisure theory (principles and experiences) Translated by Abbas Mokhber. Tehran: Shahr Publications.
• Sarai, M. H., village, M., Ashnovi, A. (2018). Factors Affecting Leisure Time in Urban Areas of Iran, Regional Planning, 2 (7), 37-25.
• Shamai, A., Shahi Mirza, M., J., Malekan, A. (2013). Investigating the factors and phenomena affecting the incidence of crimes and social harms in metropolises (with emphasis on suburban areas). Sepehr Geographical Information Quarterly, 21 (83), 50-45.
• Tavassoli, G.A., Noormorad, S. (2013). Sociological study of the causes of social harms among the suburbs of Tehran (case study of Chahar Khak-e-Sefid region), Iranian Journal of Social Development Studies, 4 (3), 79-65
•  Turkashvand, A. (2008). Historical secrets of leisure, Iran newspaper, 3680, 4/16/1386.
•  Tutunchi Maleki, s. (2009). Prosperous Theory: A Study of the Thoughts of an Institutionalist Economist, Window Weekly, 6: 5-1.
• Trainor, S., Delfabbro, P., Anderson, S., & Winefield, A. (2010). Leisure activities and adolescent psychological well-being. Journal of adolescence, 33(1), 173-186
• Written, F., Razavi, S. م. H., Naghizadeh, H. (2015). Relationship between students' leisure time and their tendency to delinquency with emphasis on sports activities, Strategic Studies of Sports and Youth, 13 (24), 7-18.
• Zanganeh, M. (2016). Citizens feel safe in Isfahan city parks. Scientific Journal of Law Enforcement Science, 4 (69), -145-131
• Zhang, F. (2018). A Study on the Interactive Effect between Quality of Life and Sports Leisure Mode. 269-273