الگوی جامعه شناختی ارتقا سلامت، صلح و سازش بین زوجین در خانواده
محورهای موضوعی : فصلنامه علوم اجتماعیحسن رئیسی زاده 1 , سیدحسام الدین حسینی 2 * , فرج اله براتی 3
1 - دانشجوی دکتری فقه و حقوق، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - دانشجوی دکتری فقه و حقوق، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - عضوگروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ايران
کلید واژه: الگو, جامعه شناختی, سلامت, صلح, سازش, زوجین, خانواده,
چکیده مقاله :
خانواده یکی از مهم ترین ارکان جامعه است و نقش مهمی در سلامت افراد ایفا می کند. فرزندانی سالم در یک خانواده مستحکم رشد پیدا می کنند و به موفقیت های بزرگی می رسند. اهمیت خانواده به اندازه ای است که در همه ادیان و جوامع به آن پرداخته شده است بنابراین جامعهای از سلامت برخوردار است که از خانوادههای سالم برخوردار باشد. هدف پژوهش حاضر الگوی جامعه شناختی ارتقا سلامت، صلح و سازش بین زوجین در خانواده می‌باشد. روش پژوهش کیفی با رویکرد اکتشافی است. جامعه آماری متشکل از خبرگانی است که در زمینه پژوهش تخصص علمی، اجرایی و یا هر دو را دارند. برای این منظور 16 نفر از خبرگان به‌صورت هدفمند و براساس استراتژی گلوله برفی برای مصاحبه‌های عمیق بدون ساختار انتخاب شدند و داده‌ها به‌صورت هم‌زمان با استفاده از مجموعه‌ای از کدگذاری‌های باز، انتخابی و نظری، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که حاکمیت ارزش های دینی و اخلاقی در خانواده، ارتقای ارتباطات مؤثر سالم بین طرفین، آموزش و یادگیری مهارتهای زندگی مشترک، تقویت حمایت اجتماعی، توسعه فردی و ترویج سبک زندگی سالم، رضایت زناشویی در زندگی، تعهد و وفاداری زوجین، اختیار عمل و آزادی در همسرگزینی، وضعیت اقتصادی مناسب، احترام متقابل، صمیمیت و محبت از مهمترین مقولههای ارتقا سلامت، صلح و سازش در خانواده هستند. بر اساس این الگو توصیه می‌شود که نقش مقولههای مختلف در ارتقا سلامت، صلح و سازش در خانواده، مورد نظر قرار گیرد. توجه ویژه به بسترها و عوامل ارتقا دهنده سلامت در خانواده می‌تواند انگیزه های سلامت، صلح، سازش و تحکیم در خانواده را ارتقا داده و از فروپاشی خانوادهها پیشگیری نماید. خانواده، کانون شکل گیری خصوصیات شخصیتی فرزندان است و ارزش ها در خانواده شکل و پرورش می یابند. والدین می توانند محیط خانه و خانواده را به بهترین شکل، برای رشد روانی و جسمی فرزندان تأمین نمایند
Family is one of the most important pillars of society and plays an important role in the health of individuals. Healthy children grow up in a strong family and achieve great success. The importance of family is so great that it has been addressed in all religions and societies, therefore, a society is healthy if it has healthy families. The aim of the present study is to develop a sociological model for promoting health, peace, and reconciliation between couples in the family. The research method is qualitative with an exploratory approach. The statistical population consists of experts who have scientific, executive, or both expertise in the field of research. For this purpose, 16 experts were purposefully selected based on a snowball strategy for in-depth unstructured interviews, and the data were analyzed simultaneously using a set of open, selective, and theoretical coding. The results showed that the rule of religious and moral values in the family, the promotion of healthy effective communication between the parties, the education and learning of life skills, the strengthening of social support, personal development and the promotion of a healthy lifestyle, marital satisfaction in life, commitment and loyalty of couples, the freedom to act and choose a spouse, appropriate economic status, mutual respect, intimacy and affection are among the most important categories for promoting health, peace and reconciliation in the family. Based on this model, it is recommended that the role of different categories in promoting health, peace and reconciliation in the family be considered. Special attention to the contexts and factors that promote health in the family can promote the motivations for health, peace, reconciliation and consolidation in the family and prevent the collapse of families. The family is the center of the formation of children's personality traits and values .
1- ابراهیمی لویه عادل، ذوالقدر علی, صحبتی ها علی و اوجاقلو روح اله. (2014). بررسی عوامل موثر بر اختلافات خانوادگی در استان زنجان. پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری، دوره 5، شماره 18، اسفند 1392، صفحه 26-9.
2- احمدی, شریعتی, میرخانی، عزت السادات. (1399). ظرفیت اصول حاکم بر خانواده در حل تعارضات خانوادگی. مطالعات زن و خانواده, 9(3), 102-128.
3- افشار کهن، جواد. بلالی، اسماعیل و صدری، اعظم. (2021). بررسی مکانیسم تأثیر سرمایه‌های فرهنگی-اقتصادی زوجین بر میزان استحکام خانواده. علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد, 18(1), 58-29.
4- پناهی، محمد حسین، زارعان، منصوره(1391).سلامت خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن .فصلنامه علوم اجتماعی19(59)، 40-1.
5- حسن زاده، صالح.(1392) پژوهشنامه مطالعات قرآنی، جلد ۴، شماره ۱۵، صفحات ۴۵-۶۵.
6- حسینی، امین، زهراکار، کیانوش، داورنیا، رضا، شاکرمی، محمد و محمدی، بهناز. (2015). رابطه‌ی تعهد زناشویی با ویژگی‌های شخصیتی. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار, 22(5), 788-796.
7- حکمت‌نیا ، محمود، میرداداشی، مهدی، هدایت‌نیا.، فرج‌الله.(1388)، فلسفه حقوق خانواده مبانی و منابع، جلد 1، ناشر: شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، تهران.
8- رئیسی، پوران. (1996). نقش بهداشت و سلامت بر بهره وری خانواده و کشور. فصلنامه پژوهش در پزشکی، 20(2)،74-86.
9- زارع، اعظم، خادمی، ملوک و یاراحمدیان، نسرین. (2014). نقش مهارتهای زندگی والدین در کارکرد خانواده و عملکرد تحصیلی فرزندان. فصلنامه خانواده و پژوهش, 11(3), 79-96.
10- شادمانی، فرزانه. (2020). پیش بینی رضایت زناشویی براساس رضایت زناشویی والدین و سلامت خانواده پدری. خانواده و پژوهش, 46(17), 145-163.
11- طباطبایی حکیم.(1392). عذرا، خانواده از دیدگاه قرآن، دانشنامه موضوعی قرآن، پرتال جامع معارف و علوم قرآنی.
12- فرجاد، محمد حسین.(1377) بررسی مسائل اجتماعی ایران، فساد اداری، اعتیاد و طلاق، تهران: ۱۳۷۷، انتشارات اساطیر.تهران.
13- فولادی، محمد.(1382)بررسی جامعه‌شناختی شکاف نسلی، ماهنامه معرفت، شماره ۱۳۹.
14- قائمی، علی(1362). خانواده و مسائل همسران جوان، انتشارات امیدی، تهران.
15- کاتوزیان، ناصر. (1394). حقوق خانواده، جلد 1، شرکت سهامی انتشار، تهران.
16- میرخانی عزت سادات. غفوری دره گرگی، صبا و اسدی، لیلا سادات.(1393). ابداع شریعت اسلام در تحقق عدالت در روابط مالی بین زوجین، مجله مطالعات خانواده، 6(23) 121-144.
17- Beckford, J. A. (2019). Religion and advanced industrial society. Routledge.
18- Clements, L., Frazier, S. K., Moser, D. K., Lennie, T. A., & Chung, M. L. (2020). The mediator effects of depressive symptoms on the relationship between family functioning and quality of life in caregivers of patients with heart failure. Heart & Lung, 49(6), 737-744.
19- Fincham, F. D. (2003). Marital conflict: Correlates, structure, and context. Current directions in psychological science, 12(1), 23-27.
20- Lu, C., Yuan, L., Lin, W., Zhou, Y., & Pan, S. (2017). Depression and resilience mediates the effect of family function on quality of life of the elderly. Archives of gerontology and geriatrics, 71, 34-42.
21- Myllyaho, T., Siira, V., Wahlberg, K. E., Hakko, H., Läksy, K., Roisko, R., & Räsänen, S. (2019). Interaction of genetic vulnerability to schizophrenia and family functioning in adopted-away offspring of mothers with schizophrenia. Psychiatry research, 278, 205-212.
22- Mills, S. D. (2000). Men and marital commitment. Purdue University.
23- Piko, B. F., & Kovács, E. (2010). Do parents and school matter? Protective factors for adolescent substance use. Addictive behaviors, 35(1), 53-56.
24- Sprecher, S. (2002). Sexual satisfaction in premarital relationships: Associations with satisfaction, love, commitment, and stability. Journal of sex research, 39(3), 190-196.
25- Zhai, B., Li, D., Jia, J., Liu, Y., Sun, W., & Wang, Y. (2019). Peer victimization and problematic internet use in adolescents: The mediating role of deviant peer affiliation and the moderating role of family functioning. Addictive Behaviors, 96, 43-49.
26- Zhao, S., & Yiyue, G. (2018). The effects of mother's education on college student's depression level: The role of family function. Psychiatry Research, 269, 108-114.