تحلیل تقابل گفتمان های حاکم بر نقاشی دیواری پسا انقلاب در شهر تهران(1397-1357)

محورهای موضوعی : علوم اجتماعی

علی مباشرزادگان ¹ , زهرا قاسمی ² , ملیحه شیانی ³

1 - دانشجوی دکتری.گروه جامعه شناسی سیاسی.واحد تهران مرکز ی
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
3 - گروه برنامه ریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/07/03 تاریخ پذیرش : 1400/02/21 تاریخ انتشار : 1400/03/15

کلید واژه: "گفتمان", "نقاشی های دیواری", "رسمی و غیر رسمی", "سیاست هنر", "انقلاب اسلامی ایران",

چکیده مقاله :

بدون اغراق، پدیده ی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه ی زیستی جامعه ایرانی بوده است. نقاشی دیواری به عنوان نقطه ی جوش امر سیاسی با سپهرعمومی در بزنگاه انقلاب رشد و گسترش یافت. این دوران همچون نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران است که شناخت آن می تواند کلید فهم چگونگی شکل گیری جریان های معاصر سیاسی و اجتماعی باشد. پژوهشگر، به جهت مناسبت موضوع و قابلیت فوق العاده ی نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه در تحلیل امور و پدیده های سیاسی – اجتماعی این نظریه را به عنوان چارچوب نظری و روشی خود برگزیده است و نوآوری چنین پژوهشی نیز همین است که با بهره جستن از این نظریه و با مبنا قرار دادن آثار نقاشی دیواری در درون بستر و زمینه ی ظهورشان به مثابه متن هایی که محصولاتی گفتمانی اند، درصدد پاسخگویی به این مسأله بوده است که چگونه گفتمان های سیاسی انقلاب به گفتمان تثبیت گر جنگ متحول و سپس بنا بر هر دوره ی زمامداری دال های گوناگونی به دال مرکزی انقلاب افزوده یا از آن کاسته شده است.در این راستا چگونگی نمود تحولات سیاسی - اجتماعی دوران انقلاب و پسا انقلاب در نقاشی های دیواری دست مایه ی این پژوهش قرار گرفته است. با بررسی و تحلیل دال های مرکزی در چهل سال استقرار جمهوری اسلامی این موضوع آشکار شد که گفتمان انقلاب در طی گذار به گفتمان جنگ و سپس انتقال به دوران تثبیت تحت تأثیر عوامل سیاسی- اجتماعی و جابجایی روابط قدرت با تحولات بنیادینی در شیوه ی بازنمایاندن جهان مواجه بوده است.تاثیر قدرت به عنوان کانون روند تقابل و تعاملات سیاسی منجر به شکل گیری دو حوزه نقاشی دیواری گوناگون شد که بر اساس قطب سازی و غیریت اصول گفتمانی خود را شکل و توسعه دادند.

چکیده انگلیسی:

Without exaggeration, the phenomenon of the Islamic Revolution in 1978 has been one of the most important factors affecting the biological field of Iranian society. Mural painting grew and expanded as a boiling point of politics with the public sphere at the time of the revolution. This period is like a turning point in the political history of Iran, the recognition of which can be the key to understanding how contemporary political and social currents are formed. Due to the relevance of the subject and the extraordinary ability of Laclau and Mouffe's theory of discourse in the analysis of socio-political affairs and phenomena, the researcher has chosen this theory as his theoretical and methodological framework, and the innovation of such research is that by using This theory, by basing the murals in the context of their emergence as texts that are the products of discourse, has sought to answer the question of how the political discourses of the revolution evolved into the stabilizing discourse of war and then according to each The period of rule of various signs has been added or reduced to the central sign of the revolution. In this regard, how the socio-political developments of the revolution and post-revolution in the murals have been the subject of this research. Examining and analyzing the central signs in the forty years of the establishment of the Islamic Republic, it became clear that the discourse of the revolution during the transition to the discourse of war and then the transition to the period of stabilization under the influence of sociology-political factors and shifting power relations with fundamental changes in world representation.