بررسی رابطه ی بین فضای شهری و جرم:مورد مطالعه، منطقه یازده مشهد

محورهای موضوعی : در این فصلنامه موضوعات جامعه شناختی در اولویت چاپ هستند و موضوعات نزدیک به جامعه شناسی در اولویتهای بعد قرار می گیرند

رضا علی محسنی ¹ (دانشیار گروه جامعه شناسی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران(نویسنده مسئول[e-mail]()
آذر ذوقدار مقدم ² (کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1399/03/13 تاریخ پذیرش : 1399/03/13 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده این پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و عوامل مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد. سؤال اصلی تحقیق این است که میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی است که به صورت پیمایشی انجام پذیرفته و ابزار غالب گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد. جامعه ی آماری تحقیق برابر با 222000 نفر و حجم نمونه ی تحقیق برابر با 383 نفر بوده است.یافته های تحقیق نشان داده است که در منطقه ی مورد مطالعه میزان جرایم، پایین تر از حد متوسط بوده و همچنین نشان داده است که عوامل طراحی محیطی، فقر محیطی، تنوع قومی، تراکم جمعیت و افزایش ناکامی منزلتی، رابطه ی معناداری با افزایش میزان جرایم در این منطقه دارد. همچنین، عواملی چون کنترل اجتماعی، افزایش ارزش ها و هنجارهای اخلاقی نیز از عوامل کاهش دهنده ی جرم محسوب می باشند. در این تحقیق همچنین مشخص شده است که مجاورت منطقه 11 شهر مشهد با مناطق جرم خیز، حاشیه ای بودن منطقه، روشنایی ضعیف معابر، نزدیکی به شهرک های حومه، مهاجرین، تراکم جمعیت و آپارتمان به عنوان عوامل مستعدکننده جرایم در منطقه مورد مطالعه می باشد .در نتایج رگرسیونی متغیر کنترل اجتماعی و سرخوردگی و ناکامی منزلتی به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر میزان جرم در منطقه 11 شهر مشهد شناخته شده است.

منابع و مأخذ:

منابع

1)      احمدی، حبیب(1384).جامعه‌شناسی انحرافات. چ اول. تهران:انتشارات سمت.

2)      افروغ، عماد(1381).فضا و نابرابری‌های اجتماعی، ارائه الگویی برای جدایی گزینی و پیامدهای آن. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.

3)      ابن خلدون،عبدالرحمن(1366).مقدمه ابن خلدون. ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران:انتشارات علمی و فرهنگی.

4)      انصاری، عبدالمعبود(1355).نظریه انسان حاشیه نشین در جامعه شناسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

5)      انصاری، عبدالمعبود(1369).ایرانیان مهاجر در ایالات متحده- پژوهشی در حاشیه‌نشینی دوگانه. ترجمه دکتر ابوالقاسم سری، تهران: انتشارات آگاه.

6)      باتی، مور، تی بی(1354).جامعه شناسی. ترجمه سید حسن حسینی کلجانی و سید حسن منصور، تهران:انتشارات خوارزمی.

7)      پارک، رابرت(1358).نظراتی درباره بررسی شهر، رفتار انسانی در محیط شهری: ، ترجمه گیتی اعتماد، تهران: انتشارات ایران.

8)      پارک، رابرت(1358).نظراتی درباره بررسی شهر، رفتار انسانی و محیط شهری. ترجمه ی فرخ حسامیان، تهران، انتشارات گروه مطالعات شهری و منطقه‌ای.

9)      تنهایی، ابوالحسن و نکهت، محمد جواد(1391). شیوۀ پایان نامه نویسی با تأکید بر روش‌شناسی کیفی: ابوالحسن تنهایی و محمدجواد نکهت، تهران: انتشارات بهمن برنا.

10)  توکلی، مهدی(1384). شناسایی و تحلیل کانون‌های جرم خیز شهر زنجان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، پایان نامه ارشد، تهران:دانشگاه علوم انتظامی دانشکده فرماندهی و ستاد تهران.

11)  خاکی،غلامرضا(1386).روش تحقیق با رویکرد پایان‌نامه نویسی. تهران: انتشارات بازتاب.

12)  دانش تاج، زمان(1364).جرم‌شناسی چیست: زمان دانش‌تاج،تهران:انتشارات کیان.

13)  رمی، ژان(1358).تاریخچه مختصری از جامعه شناسی شهری مکتب شیکاگو.ترجمه مینا مخبری، تهران: انتشارات ایران.

14)  زیمل،گئورگ(1372).کلانشر و حیات ذهنی. ترجمه ی یوسف اباذری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

15)  ستوده، هدایت الله(1382).آسیب شناسی اجتماعی.تهران : انتشارات آوای نور.

16)  سخاوت، جعفر(1374).جامعه شناسی انحرافات. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

17)  شکویی، حسین (1378)دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری.تهران: انتشارات سمت.

18)  شکویی حسین(1385). اکولوژی اجتماعی شهری. تهران: انتشارات دفترمرکزی جهاد دانشگاهی.

19)  صدیق سروستانی، رحمت الله(1387). آسیب شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات سمت.

20)  صدیق سروستانی، رحمت الله(1369).انسان وشهرنشینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

21)  صدیق سروستانی، رحمت الله)(1376).جامعه شناسی شهری( مقالات درسی): رحمت الله صدیق سروستانی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، شاخه علوم اجتماعی.

22)  عبداللهی، محمد و موسوی، میر طاهر(1386).سرمایه اجتماعی در ایران.فصلنامه ی علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره25،

23)  عزتی، تهران(1376). روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران، مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس.

24)  عباسی ورکی، الهام(1387). شناسایی و تحلیل فضایی کانون‌های جرم‌خیز شهر قزوین با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایGIS. دانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان.

25)  قورچی‌بیگی، مجید(1386).راهبردهای کاربردیCPTEDبرای پیشگیری از جرم در مناطق مسکونی.فصلنامه حقوقی اسلامی، چاپ چهارم، شماره15.

26)  کلانتری، محسن و توکلی، مهدی(1386).شناسایی و تحلیل کانون‌های جرم خیز شهری. ماهانه ی اصلاح و تربیت، سال ششم، شماره67.

27)  کلانتری، محسن و توکلی، مهدی(1386). شناسایی کانون‌های جرم خیز شهری. فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم،نشریه پلیس پیشگیری نیروی انتظامی، سال دوم، چاپ دوم.

28)  کلانتری، محسن(1385).بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران..پایان نامه دکترا، تهران: دانشگاه تهران.

29)  کلانتری، محسن(1385).بررسی جغرافیایی جرم و جنایت در مناطق شهر تهران. فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، شماره دوم، سال دوم.

30)  کلانتری، محسن(1388). اطلس جرائم سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر.جلد نخست، استان خراسان جنوبی. سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور(منتشر نشده).

31)  کلانتری، محسن و قزلباش، سمیه(1389).محیط کالبدی و بزهکاری: محسن کلانتری و سمیه قزلباش، زنجان، انتشارات آذر کلک.

32)  کلرینجز،فرد(1374). مبانی پژوهش در علوم رفتاری.  ترجمه جعفر نجفی زند. تهران: جلد اول، انتشارات آوای نور.

33)  کوزر، لوئس(1371).زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی: لوئس کوزر؛ ترجمه ی محسن ثلاثی، تهران:انتشارات کلمه.

34)  کوئن، بروس(1370).درآمدی بر جامعه شناسی. ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر.

35)  گاگلر، ژوزف(1375).شهر، فقر و توسعه. ترجمه ی پرویز کریمی، تهران: انتشارات شهرداری تهران.

36)  گیدنز،آنتونی(1383)..جامعه شناسی: آنتونی گیدنز، مترجم منوچهر محسنی، تهران: انتشارات نی.

37)  لیدی، پل(1380).تحقیق کاربری برنامه‌ریزی و طراحیترجمه دکتر علی یاران، تهران، انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.

38)  ممتاز، فریده(1381).انحرافات اجتماعی- نظریه‌ها و دیدگاه‌ها: فریده ممتاز، تهران: شرکت سهامی.

39)  محسنی تبریزی، علیرضا(1373). ملاحظاتی درباب نظریۀ خودکشی دورکیم. تهران، مجله نامه علوم اجتماعی، شمار7، دوره جدید، جلد3.

40)  مشکاتی، زهرا سادات و رضوی سید منصور(1387). جامع بهداشت عمومی: زهراسادات مشکاتی و سید منصور رضوی، تهران،وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، جلد2.

41)  نادری و دیگران(1375).روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی. تهران: انتشارات بدر.

42)  نجفی، توانا(1377) جرم‌شناسی . تهران: انتشارات خیام.

43)  نجفی ابرند آبادی، علی حسین(1383).تعامل جرم‌شناسی و حقوق کیفری ، چ اول. تهران:  انتشارات دادگستر.

44)  ویرث، لوئس(1358).شهرگرایی، شیوه‌ای از زندگی. ترجمه ی گیتی اعتماد، تهران: انتشارات گروه مطالعات شهری و منطقه‌ای.

 

45)  Anselin, L.; Cohen, J.; Cook, D.; Gorr, W. & Tita, G. (2000), Spatial analysis of crime in D. Duffee; D. Mcdowwall; L. Mazerolle & S. Mastrofski, Measurement and A nalysis of Crime Gustice. Washington, DC, national institute of gustice.

46)  Cohen, Albert K. (1955), Delinquent Boys: The Culture of the Gang, NewYork: FreePress.

47)  Clark, D.(1982), Cromm Helm, Lodon publisher.

48)  Ellin, N.(1997),The Architeeture of Fear, London, Princeton Architectural Press.

49)  Felson, M.; Clarke, R.V(1998). Opportunity Makes the Thief Practical Theory for Crime Prevention. Police Research Series Paper 98. Home Office Policing and Reducing Crim Unit, london.

50)  Haralambos M. & Holborn M. (1990), Sociology: Themes and Perspective, Broadwick, london.

51)  Ley, D. (1983), A Social Georaphy of the City, Harper & Row: New York.

52)  Merton, Robert K. (1968), sociah theory and sociah structure,Enlarged            Edition, NewYork: FreePress.

53)  Merton, Robert K.(1957), Sociah Theory and Sociah Structure Ghencoe: Free press.

54)  Newman, O. (1973), Defensible Space: People and Design in the Viojent City, london, Architectural Press.

55)  Pfohl, S.J.(1985), Images of deviance and Social Control, New York: Mcgraw, Hill, Inc.

56)  Petrella, Laura(2004), Urban Space and  Security Politics: Between Inclusion and Revitalization, UN Habitat; WUF, Barcelona, Spain.

57)  Sanders, P. (1993), Social Theory and The Urban Questions, London: Routlefge

58)  Wilson J.Q. &Killing, G. (1982), Broken Windows, Altantic Monthly,210.

59)  Wirth, L. (1983), Urbanism as a way of life, ( In American Journal of Sociology), Chicago: Chicago university Press.

60)  Walmsley, D.(1987), The indivitual in the city, Logman, John Wiley U.S

61)  Wilson, J. Q; Knelling, George L.(1982). Broken Windows: The Polic and Neighborhood Safety. Atlantic Monthly, Vol. 29.