بررسی اثر جیبرلیک اسید و آبسیزیک اسید بر شاخص های جوانه زنی در شرایط تنش شوری (Securigera securidaca L) گیاه دارویی عدس الملک

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

حجت عطایی سماق ¹ , حشمت امیدی ² , مهدی عقیقی شاهوردی ³ , مهدی محبعلی ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
2 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
3 - دانشجوی دکتری، فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

تاریخ دریافت : 1394/06/10 تاریخ پذیرش : 1394/12/10 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: درصد جوانه زنی, سرعت جوانه زنی, پیش تیمار, جیبرلیک اسید,

چکیده مقاله :

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر پیش ‌تیمار و تنش شوری بر جوانه ‌زنی بذر عدس الملک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در چهار سطح (2/5، 5، 7/5، 10‌ دسی زیمنس بر متر)، پیش تیمار با جیبرلیک ‌اسید در سه سطح (صفر، 250، 500 پی‌پی‌ام به مدت 24 ساعت) و آبسیزیک اسید در دو سطح (صفر و 0/3 میکرو مول به مدت 24 ساعت) بود. با توجه به نتایج تجزیه واریانس اثر پیش تیمارهای جیبرلیک ‌اسید و آبسیزیک اسید و همچنین شوری برای اکثر صفات معنی‌ دار شد. به طوری که بیشترین میانگین طول گیاهچه (6/75سانتی‌متر) و طول ساقه ‌چه (4/94 سانتی‌متر) در سطح 500 پی‌پی‌ام جیبرلیک اسید حاصل شد و با کاهش غلظت جیبرلیک اسید، میانگین این صفات نیز کاهش پیدا کرد. با افزایش سطوح پیش تیمارهای جیبرلیک اسید و آبسیزیک اسید درصد جوانه‌ زنی و سرعت جوانه‌ زنی افزایش یافت، ولی برعکس میانگین مدت جوانه‌ زنی و یکنواختی جوانه ‌زنی کاهش پیدا کرد. با غلظت افزایش جیبرلیک ‌اسید و کاهش آبسیزیک اسید و شوری، وزن خشک گیاهچه را افزایش داد. بیشترین میانگین نسبت وزن خشک ریشه‌ چه به ساقه‌ چه در سطح شاهد آبسیزیک اسید، 500 پی پی ام جیبرلیک اسید در شوری 2/5 دسی‌ زیمنس حاصل شد. افزایش شوری اثر منفی بر روی طول گیاهچه، طول ساقه‌چه و سرعت جوانه ‌زنی داشت و باعث شد بذرها در مدت زمان بیشتری جوانه‌ بزنند. برش‌دهی اثر متقابل جیبرلیک اسید در آبسیزیک اسید نیز نشان داد سطح500 پی پی ام جیبرلیک اسید برای میانگین زمان لازم برای جوانه ‌زنی و سرعت جوانه‌ زنی، سطوح 250 و 500 پی‌پی‌ام برای یکنواختی جوانه‌زنی، سطح شاهد جیبرلیک اسید برای وزن خشک گیاهچه و سطح 250 پی‌ پی ‌ام این پیش ‌تیمار برای نسبت وزن خشک ریشه‌ چه به ساقه‌ چه در هر یک از سطوح آبسیزیک اسید معنی‌ دار شد. به طور کلی با توجه به نتایج آزمایش، اعمال پیش ‌تیمار با جیبرلیک اسید باعث تعدیل نمودن اثر شوری و آبسیزیک اسید و حصول بالاترین ویژگی‌های جوانه ‌زنی گردید.