ارزیابی تاثیر پرایمینگ بذر بر خصوصیات سرعت جوانه زنی واریته های جدید پنبه در سطوح مختلف تنش خشکی

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

اندیشه ترابی دشتی ¹ , الیاس سلطانی ² , فرزاد پاک نژاد ³

1 - کارشناسی ارشد، علوم و تکنولوژی بذر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2 - استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
3 - دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آز اد اسلامی واحد کرج

تاریخ دریافت : 1394/04/12 تاریخ پذیرش : 1394/12/15 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: تنش خشکی, پرایمینگ, پنبه, جوانه زدن,

چکیده مقاله :

پرایمینگ یکی از تکنیک‌های بهبود بذر است که می‌تواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، سبز شـدن و افـزایش دامنه جوانه‌زدن بذرها در شرایط محیطی تنش زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. در این آزمایش تیمارها شامل ۴ سطح تنش خشکی (۰، 3-، 6- و 9- بار) و دو سطح بذور پرایمینگ شده و شاهد با 4 تکـرار بودنـد. سـطوح مختلـف تنش خشکی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکـول 6000 ایجـاد شـد. بـرای پرایمینـگ از روش هیـدروپرایمینگ استفاده شد و شش رقم بذر پنبه به‌مدت 12 و 16 ساعت در آب و در دمای 25 درجه سانتی‌گراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی مولفه‌های جوانه‌زنی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه کاهش یافت اما میزان این کاهش برای بذرهای پرایمینگ شده کمتر بود. در کلیه سطوح خـشکی بـذرهای پرایمینـگ شده نسبت به شاهد دارای سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچۀ بیشتری بودند. همچنین، درصـد جوانـه‌زنـی در بـذرهای پرایمینگ شده بیشتر از شاهد بود که درصد افزایش آن در سطوح بالاتر خـشکی، بیـشتر بـود. مقـادیر زمـان تـا 10، 50 و 90 درصد خاتمه جوانه‌زنی با تشدید خشکی افزایش یافتند ولی میزان این افزایش برای بذور پرایمینگ شده کمتر بود. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که پرایمینگ باعث بهبود مولفه‌های جوانه‌زنی بذر پنبه در شرایط تنش خشکی شده و مقاومت گیاه را در مقابل تنش خشکی در مرحله جوانه‌زنی افزایش داد.