ارزیابی اثر بخشی شاخصهای بازآفرینی بر ارتقای تاب‌آوری بافت فرسوده شهری مورد مطالعه شهر سنندج
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سیروان صیدی
1
,
مهدی مدیری
2
,
پروانه زیویار
3
1 - دانشگاه آزاد علوم تحقیقات تهران
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیای برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)
کلید واژه: بازافرینی شهری, تاب آوری شهری, بافت های فرسوده, شهر سنندج,
چکیده مقاله :
گسترش فرسودگی بافت فیزیکی شهرها منجر به افزایش آسیب‌پذیری آن شده است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، هدف این تحقیق، ارزیابی اثر شاخص های بازآفرینی پایدار در تاب آوری بافت های شهر سنندج است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، نوع تحقیق توصیفی تحلیلی است. داده ها و اطلاعات به صورت اسنادی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. یافته‌ها پژوهش نشان داد که تحلیل همبستگی تایید کننده اثر بخشی شاخص های بازآفرینی در تاب آوری شهری است به طوری که با شدت همبستگی 326/0 و مقدار R آن برابر 0.10، سطح معناداری 000/0 فرضیه تایید می‌شود و اثر بخشی ابعاد بازآفرینی در تاب آوری شهری تایید می‌شود در واقعا، بازآفرینی شهری با تمام ابعاد تاب آوری شهری به صورت مستقیم اثر بخش می باشند. تحلیل واسپاس نیز گویای اثر بخشی بیشتر شاخص های کالبدی بازآفرینی در تاب آوری شهری سنندج نسبت به ابعاد دیگر است به طوری که با شاخص های کیفیت و استحکام بنا با امتیاز 541/0 ، کیفیت دسترسی ها با امتیاز 674/0 ، خوانایی شهری با امتیاز 472/0، سرانه های خدماتی با امتیاز 333/0، دسترسی به آتش نشانی با امتیاز 311/0 اثر بخشی زیادی در تاب اوری شهری دارد. نتایج تحلیل test-t نشان میدهد از نظر پهنه مکانی نیز در شهر سنندج ، بیشترین اثر بخشی شاخص های بازآفرینی در پهنه تاریخی و فرسوده است به طوری که وضعیت شاخصهای بازآفرینی در تاب آوری شهری در پهنه های تاریخی (251/31) و فرسوده (152/18) نسبت به پهنه های حاشیه ای و روستایی اثر بخشی زیادی در تاب آوری دارد.
The expansion of the wear and tear of the physical fabric of cities has led to an increase in its vulnerability. Therefore, considering the importance of the subject, the aim of this research is to evaluate the effect of sustainable regeneration indicators on the resilience of Sanandaj city tissues. According to the nature of the topic and research objectives, the type of research is descriptive-analytical. Data and information were collected in the form of documents and surveys using a researcher-made questionnaire. The findings of the research showed that the correlation analysis confirms the effectiveness of regeneration indicators in urban resilience, so with the correlation intensity of 0.326 and its R-value equal to 0.10, the significance level of the hypothesis is confirmed at 0.000 and the effectiveness The dimensions of regeneration in urban resilience are confirmed. In fact, urban regeneration is directly effective with all dimensions of urban resilience. Vaspas's analysis also shows the effectiveness of physical indicators of regeneration in Sanandaj's urban resilience compared to other dimensions, such that with indicators of building quality and strength with a score of 0.541, access quality with a score of 0.674, urban legibility with a score of 0.472, service per capita with a score of 0.333, access to fire department with a score of 0.311 has a great effect on urban resilience. The results of the t-test analysis show that in terms of the spatial area in Sanandaj city, the most effective regeneration indicators are in the historical and dilapidated areas, so the status of the regeneration indicators in urban resilience in the historical (251.31) and dilapidated areas ( 18/152) has a great effect on resilience compared to marginal and rural areas.
اکبری, نیوشا, طغیانی, عندلیب, محمدی, محمود. (1399). سنجش اولویت ابعاد تاب‌آوری در قوانین بازآفرینی بافت‌های فرسوده (مورد مطالعه: محله سیروس، تهران). فصلنامه علوم محیطی, 18 (2), 111-130. doi: 10.29252/envs.18.2.111
ایزدی، محمد سعید. (1389). پروژه‌های محرک توسعه، راهکاری برای تحقق برنامه‌های بازآفرینی محلات و مراکز شهری. فصلنامه جستارهای معماری و شهرسازی، (32) ، 25- 26.
حاتمی, احمد, پرویزی, سمیه, اکبری منفرد, بهاره. (1401). ارزیابی ابعاد و شاخصهای تاب‌آوری شهری در بافت فرسوده شهر بروجرد. پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی, 3 (9), 39-58. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27173747.1401.3.9.2.3
داداش پور‌هاشم ، عادلی زینب (1394) سنجش ظرفیت‌های تاب‌آوری در مجموعه ی شهری قزوین، نشریه مدیریت بحران، سال چهارم شماره ۲ (پیاپی ۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۴) صفحات: ۷۳ -۸۴
رضائی میرقائد، معصومه؛ ( 1397) ارائه راهبردهای افزایش تاب‌آوری جوامع روستایی در برابر سیلاب مورد مطالعه: دهستان حتی، شهرستان لالی. پایان نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما: مصطفی محمدی ده چشمه. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
رضايی، محمدرضا (1389 )، تبیین تاب‌آوری اجتماعات شهری به‌منظور کاهش اررات سوانح طبیعی (زلزله)؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران. رساله دکتری جغرافیا و برنامه ريزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
رفیعیان، مجتبی، رضایی، محمدرضا، عسگری، علی، پرهیزکار، اکبر، و شایان، سیاوش. (1390). تبیین مفهومی تاب‌آوری و شاخص سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور (CBDM). برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، 15 (4 (پیاپی 72))، 19-41
رنجبر, زینت, شکری فیروزجاه, پری, جانبازقبادی. (2023). تحلیل فضایی تاب‌آوری کالبدی با تأکید بر بازآفرینی شهری؛ مطالعه موردی: شهرهای ساحلی استان مازندران. فصلنامه علمی پژوهش‌های بوم شناسی شهری13 (شماره 4 (پیاپی 29)), 19-36. 10.30473/GRUP.2022.56544.2575
روستا, مجید, سلیمانی مهرجانی, محمد, صرافی, مظفر, رفیعیان, مجتبی. (1400). تحلیل مقیاس طرح‌های بازآفرینی شهری و اثرات آن بر کیفیت زندگی ساکنان با تأکید بر تجربه ایران. فصلنامه مطالعات شهری, 11 (41), 99-112 https://doi.org/10.34785/J011.2022.404
سجادی ژیلا ، اردلانی روناک ، ماندگار رضوان ، جمالی عین الله حاجی حسن سفلی ، رسولی کمال (1398) بازتعریف شاخصهای مکانی ارتقاء دهنده ی پایداری اجتماعی با رویکرد راهبرد بازآفرینی شهری در بافت تاریخی شهر سنندج، نشریه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه ای، پیاپی ۹ (تابستان ۱۳۹۸)، صفحات: ۱۴۷ -۱۷۹
صادقی علی (1399). "ارزیابی احساس امنیت شهری با رویکرد پایدار ملی (موردمطالعه: استان کردستان)." پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی 13(1): 140-159.
عبدالهی ولی ، بیگ بابایی بشیر ، عزت پناه بختیار (1399) بازشناسی قابلیت‌های بازآفرینی در بافت‌های ناکارآمد (مطالعه موردی: منطقه چهار شهرداری کلانشهر تبریز)، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه ای)، سال دهم شماره ۴ (پیاپی ۴۰، پاییز ۱۳۹۹)، صفحات: ۱۳۷ -۱۵۱
علی حسینی، رحمان (1398) تحلیل نقش بازآفرینی پایدار شهری در تاب‌آوری محلات قدیم محدوده مرکزی شهر تبریز، رساله دکتری، استاد راهنما: علی شماعی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم جغرافیایی.
عندلیب علیرضا (1398) فرایند نوسازی بافت فرسوده شهرتهران، سازمان نوسازی شهر تهران، تهران.
قناد فاطمه ، صرافی مظفر (1398) به تحلیل برنامه‌ریزی راهبردی توسعه محله آخوند شهر قزوین با رویکرد بازآفرینی اجتماع-محور.فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، سال هفتم شماره ۲ (تابستان ۱۳۹۸) صفحات: ۲۱۱ -۲۳۸. https://doi.org/10.22059/jurbangeo.2019.277470.1071
نوریان, فرشاد, آریانا, اندیشه. (1391). تحلیل چگونگی حمایت قانون از مشارکت عمومی در بازآفرینی شهری مطالعه موردی: میدان امام علی (عتیق) اصفهان. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی, 17 (2), 15-28 https://doi.org/10.22059/jfaup.2012.30156
ویسی فرزاد ، مرادی اسکندر ، دیوانی آرمان (1399) مقایسه ظرفیت بازآفرینی شهری پایدار در محله‌هایی با بافت فرسوده و غیررسمی شهری (مطالعه موردی: شهر مریوان)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، سال هشتم شماره ۱ (بهار ۱۳۹۹) صفحات: ۴۵ -۷۱
Bhandari, R. B., Okada, N., Yokomatsu, M., & Ikeo, H. (2010, October). Analyzing urban rituals with reference to development of social capital for disaster resilience. In 2010 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics (pp. 3477-3482). IEEE. https://doi.org/10.1109/ICSMC.2010.5642437
Carpenter, S.R., et al., 2001. „From metaphor to measurement: resilience of what to what”? Ecosystems 4, 765– 781 https://doi.org/10.1007/s10021-001-0045-9
Chen, C., Xu, L., Zhao, D., Xu, T., & Lei, P. (2020). A new model for describing the urban resilience considering adaptability, resistance and recovery. Safety science, 128, 104756. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104756
Davis, I., Izadkhah, Y.O. (2006). Building resilient urban communities, Special Issue on South Asian Tsunami, Open House International Journal, 31 (1):11-21. doi.org/10.1108/OHI-01-2006-B0002
Dianat, H., Wilkinson, S., Williams, P., & Khatibi, H. (2022). Choosing a holistic urban resilience assessment tool. International Journal of Disaster Risk Reduction, 71, 102789. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.102789
Eraydin, A., & Taşan-Kok, T. (2018). Instituting resilience in the making of the Istanbul metropolis. In The Routledge Handbook of Institutions and Planning in Action (pp. 347-363). Routledge.
Giné, X., Townsend, R., & Vickery, J. (2007). Statistical analysis of rainfall insurance payouts in Southern India. American Journal of Agricultural Economics, 89 (5), 1248-1254. https://doi.org/10.1111/j.1467-8276.2007.01092.x
Govindarajulu, D. (2020)Strengthening institutional and financial mechanisms for building urban resilience in India. International Journal of Disaster Risk Reduction, 47, 101549. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101549
Izadi, M.S (2006) Astudy on citycenter Regenertion: A comparative analysis of two different approaches to the revitalization of historic city centers in Iran. Newcastle university
Khaliji, M.A., Jafarpour Ghalehteimouri, K. (2024). Urban security challenges in major cities, with a specific emphasis on privacy management in the metropolises. Discov Environ 2, 74
Kirbyshire, A., Wilkinson, E., Le Masson, V., & Batra, P. (2017). Mass displacement and the challenge for urban resilience. London: Overseas Development Institute.
Lang, T. (2005). Insights in the British debate about urban decline and urban regeneration (No. 32). Working paper
Litchfield, J. B (1992). Moisture diffusivity in pasta during drying. Journal of Food Engineering, 17 (2), 117-142. https://doi.org/10.1016/0260-8774 (92)90056-C
Manganelli, B., Tataranna, S., & Pontrandolfi, P. (2020). A model to support the decision-making in urban regeneration. Land Use Policy, 99, 104865.https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.104865
Meerow, S., Newell, J. P., & Stults, M. (2016). Defining urban resilience: A review. Landscape and urban planning, 147, 38-49.
Meerow, S., Newell, J. P., & Stults, M. (2016). Defining urban resilience: A review. Landscape and urban planning, 147, 38-49.https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.11.011
Mitchell, D. (2003). Cultural landscapes: just landscapes or landscapes of justice?. Progress in Human Geography, 27 (6), 787-796.
Noon, D., Smith-Canham, J.,; Eagland, M. (2000). Economic regeneration and funding. Urban regeneration: A handbook, 61-85
Pogges,s (2009) private-Public Partnership for Urban Regeneration the case of the urban Transformation Companies
Satterthwaite, T. D., Elliott, M. A., Gerraty, R. T., Ruparel, K., Loughead, J., Calkins, M. E., & Wolf, D. H. (2013). An improved framework for confound regression and filtering for control of motion artifact in the preprocessing of resting-state functional connectivity data. Neuroimage, 64, 240-256.
Setiadi, R., & Nalau, J. (2015). Can urban regeneration improve health resilience?. Asian Cities Climate Resilience Working Paper Series, 23. ID: 195782545
Sykes, H., & Roberts, P. W. (Eds. (2000).Urban regeneration: a handbook. Sage.
Tallon, A. (2013). Urban Regeneration in the UK. Routledge .doi.org/10.4324/9780203802847
UN Habitat (2016) stats of the worlds cities Bridging the urban divide. Earthscan james. Report of un habitat
Y., Luo, Y., Su, Z., Wang, J., & Liu, T. (2021). Evaluating the dynamic sustainability and resilience of a hybrid urban system: case of Chengdu, China. Journal of Cleaner Production, 291, 125719. doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.125719
Zheng, H. W., Shen, G., Q. & Wang, H. (2014). A review of recent studies on sustainable urban renewal”, Hong Kong: Habitat International, 41, 272-279 https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2013.08.006
Ziakhah, S .,2004. Applying Urban Renewal Approach. In proceedings 1th Conference on the Urban Desing Issues in Iran. 20th -24th June, Shiraz University of Art and Architecture, Iran .P. 487-496.