تحلیل مکانی خطر وقوع زلزله در استان تهران و پهنه بندی آن با بهره گیری از تلفیق روش های فازی و AHP
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری
1 - گروه مهندسی عمران و نقشه برداری، دانشکده مهندسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - رئیس گروه نقشه و اطلاعات مکانی، معاونت آمار و اطلاعات، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران، ایران
کلید واژه: تصمیم‌گیری چند معیاره, فازی, سیستم اطلاعات مکانی, AHP, پهنه بندی خطر زلزله,
چکیده مقاله :
زلزله یکی از بحران‌های طبیعی است که بروز آن آسیب‌های زیادی به جای می‌گذارد. یکی از اقدامات برای کاهش این آسیب‌ها، تحلیل مکانی و پهنه‌بندی خطر وقوع زلزله است تا براساس نتایج آن بتوان در راستای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کاراتر اقدام نمود. اهمیت این موضوع به خصوص در استان تهران به دلیل دربرداشتن پایتخت کشور و انباشت سرمایه بیشتر احساس می‌شود. لذا در این تحقیق، استان تهران به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شد. برای دستیابی به این هدف نقشه معیارهای فاصله از گسل، تراکم گسل، شدت زلزله‌های پیشین، فاصله از مراکز زلزله‌های پیشین، عمق آن‌ها و وضعیت توپوگرافی(شیب منطقه) تهیه و درجه عضویت فازی به آن‌ها تعلق گرفت و پس از تعیین وزن هر معیار با استفاده از روش AHP، با بهره‌گیری از عملگر جمع فازی با یکدیگر همپوشانی داده شدند. محدوده استان به پهنه‌های با خطر نسبی کم، متوسط و زیاد تقسیم‌بندی و برای هر شهرستان میزان درصد مساحت هر پهنه مشخص گردید. نتیجه نهایی حاکی از آن است که حدود 70 درصد از مساحت شهرستان شمیرانات و حدود 50 درصد از مساحت شهرستان‌های تهران، فیروزکوه و دماوند در پهنه با خطر بالای زلزله واقع می‌شوند.
Earthquake is a natural disaster which causes many problems. One action can be taken to reduce these problems is to use spatial analysis for the purpose of zoning its hazard and based on its results, planning and decision making can be done efficiently and effectively. The importance of this issue is more in Tehran province because of containing the capital of our country and the accumulation of assets. Therefore, in this research, Tehran province was considered as the case study. In the next step, some criteria maps such as distance to fault lines, their density, the magnificence and depth of previous earthquakes, distance to them and topographic situation of our study area were produced. Then a linear fuzzy membership function was applied for each criterion. The AHP method was used to determine weight of them and finally they were overlaid with the help of the fuzzy sum method. Tehran province was classified into three classes of law, moderate and high hazard and for each county, the percentage area of each category was determined. It shows that 70 percent of Shemirant and about 50 percent of Tehran, Firozkoh and Damavand counties were located in areas with high hazard.
_||_