بررسی واکنش برخی از ارقام توتون به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی (Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae)، نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita) و بر همکنش آن-ها*
محورهای موضوعی : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهیسید افشین سجادی 1 , هدی عاصمی 2
1 - مربی پژوهش، بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران
2 - استادیار پژوهش، بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران
کلید واژه: نماتد ریشه گرهی, ارقام توتون, قارچهای بیماریزای خاکزی, مقاومت و حساسیت,
چکیده مقاله :
قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی، از عوامل بیماریزای گیاهی با اهمیت میباشند که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و میتواند موجب خسارت محصول در کشورهای تولید کننده توتون گردد. کنترل این عوامل بیماریزا با استفاده از آفتکشها، تناوب زراعی، ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک، استفاده از عصارههای گیاهی و روغنها و غیره انجام میشود. ارقام مقاوم از نظر اقتصادی برای مدیریت این عوامل بیماری ترجیح دارد، زیرا آفتکشها گران قیمت بوده و مصرف آنها آلودگی محیط زیستی به همراه دارند. هدف از این تحقیق بررسی واکنش برخی از ارقام توتون به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی و اثر متقابل آنها میباشد. به این منظور طرحی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب کاملا˝ تصادفی با دو عامل که عامل اول رقم (13 رقم گرمخانهای و 22 رقم هواخشک) و عامل دوم نوع مایهزنی (نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی و قارچ + نماتد) با چهار تکرار در سال 1391 در گلخانه مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در نظر گرفته شد. بوتههای توتون در زمان انتقال نشا به گلدانهای 5/1 کیلوگرمی با تعداد 3000 تخم و لارو سن دوم زنده و فعال نماتد مایهزنی شده و مایهزنی قارچها 10 تا 15 روز بعد از نشاکاری صورت گرفت. بعد از 70 روز صفات تعداد توده تخم، تعداد تخم در هر توده، نمره گال، ضریب تولید مثل، وزن تر برگ و ریشه محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل نماتد و قارچ در توتون از نوع تشدیدکننده بود. به طوری که ترکیب هم زمان نماتد و قارچ افزایش معنیداری در درجه علایم و شدت نکروز ریشه داشت. تحلیل نتایج حاصل از اجرای طرح نشان داد ارقام مورد بررسی از نظر واکنش به نماتد ریشهگرهی و قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی در صفت مورد ارزیابی دارای اختلاف معنیداری در سطح آماری یک درصد بودند و برخی از ارقام نسبت به سایر ین مقاومت بالاتری داشتند. ارقام Bel 61-10، NC 100، بارلی ارومیه 3 و HB4105P به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی مقاوم بودند. همچنین برخی ارقام مانند Speight G-28، Ergo و بارلی 21 حساسیت بسیار بالایی نسبت به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی داشتند.
Fungal fusarium wilt and root knot nematodes are distributed in all tobacco-producing regions of the world and can result in yield losses in almost all tobacco-growing areas. Fungal soilborne pathogens can attack tobacco at any growth stage causing seedling death in both seedbeds and fields. Control of fungal soil-borne pathogens and root knot nematodes are accomplished through the use of pesticides, crop rotation and resistant cultivars. The use of resistant cultivars is preferable economic management because pesticides are expensive and may pollute the environment. According to these reasons this research was done with two aims; observation on the reaction of different flue-cured and air-dried tobacco varieties against fungal soil-borne pathogens and root knot-nematode, Meloidogyne incognita and identification of resistant cultivars to these pathogens. Therefore, this study evaluated reaction of 35 flue-cured and air-dried tobacco varieties to Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae, and M. incognita in a factorial experiment with two factors including: tobacco type (flue-cured and air-dried tobacco varieties) and inoculum type (1-fungus alone, 2-Nematode alone and 3- fungus and Nematode) based on Completely Randomized Design with 6 replications in greenhouse at 25+3oC in Tirtash Research and Education Center in 2012. Each tobacco seedling was inoculated with 3000 eggs and second stage juveniles (J2) at transplanting into 1.5 Kg pot and inoculated with the fungus 10-15 days later. After 70 days, number of egg masses, number of eggs per mass, reproductive factor, weight of leaves and roots were determined. The results showed a synergistic interaction between nematode and fungus on tobacco. Simultaneous inocoulation of nematode and fungus had greatly increased ratings of the symptoms and root necrosis severity. Results of variance analysis showed that there were significant differences among these cultivars and they had different reactions to fungal fusarium wilt and root knot nematode and that not all tobacco cultivars were resistant to pathogens. Based on ratings of the symptoms, varieties Bel 61-10, NC 100, Burley orumieh3 and HB4105P, showed resistance. Speight G-28, Ergo and Burley 21 were very susceptible.
_||_