بررسی اثر تاریخ و عمق کاشت بر شدت بیماری پژمردگی فوزاریومی ارقام نخود در استان لرستان

محورهای موضوعی : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی

شاهپور محمدپور ^{1 *} , خشنود نوراللهی ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
2 - استادیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/11/12 تاریخ پذیرش : 1394/11/12 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه: تاریخ کاشت, بیماری فوزاریوم, عمق کاشت, نخود,

چکیده مقاله :

"این مقاله بنا به اعتراف نگارنده‌ی اول اصالت ندارد و از درجه اعتبارساقط است" 
به منظور بررسی اثرات تاریخ و عمق کاشت بر میزان بیماری و در نهایت عملکرد در ارقام پاییزه نخود پژوهشی در استان لرستان، شهرستان کوهدشت در سال زراعی 1393-1392 به اجرا درآمد. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح تاریخ کاشت به عنوان فاکتورهای اصلی ( نیمه آبانماه، نیمه آذر ماه و نیمه اسفند ماه)، 3 عمق کاشت مختلف به عنوان فاکتورهای فرعی ( 5، 9 و13 سانتی متری سطح خاک) و 3 رقم نخود به عنوان فاکتورهای فرعی- فرعی (ارقام عادل، هاشم و آرمان) بود. فاصله ردیف‏ها 30 سانتی‏متر و فاصله بذور 10 سانتی‏متر از یکدیگر در نظر گرفته شد. میزان بیماری بر اساس درصد و شدت علایم به فاصله 10-7 روز ثبت گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‏ها نشان داد که اثر ارقام، اثر تاریخ کاشت در مورد کلیه شاخص‏های مذکور معنی‏دار بوده است. همچنین اثر عمق کاشت و اثرات متقابل تاریخ کاشت در ارقام در مورد شاخص عملکرد معنی‏دار بودند. تاریخ کاشت اول بیشترین عملکرد و کمترین میزان آلودگی و تاریخ کاشت سوم کمترین عملکرد و بیشترین میزان آلودگی را نشان داد. تغییر تاریخ کاشت از نیمه اسفند ماه به نیمه آذرماه میزان محصول نخود را حدود دو برابر افزایش داد و میزان آلودگی را حدود 41 درصد کاهش داد. عمق‏های مختلف کاشت در مجموع تفاوتی را از نظر عملکرد، میزان آلودگی و وزن صد دانه از نظر آماری نشان ندادند. اما مقایسه میانگین‏های اثرات متقابل عمق‏های کاشت در ارقام نشان داد بیشترین میزان عملکرد در عمق کاشت سوم در رقم عادل حاصل شده است.

چکیده انگلیسی:

Effects of date and depth of sowing on incidence of chickpea wilt incited by Fusarium oxysporum f. sp. ciceri and crop yield were evaluated on three chickpea cultivars in Lorestan, Kohdasht during 2014, using a factorial experiment based on RCBD design with four replications. Sowing date with three levels of early November, early December and early March were used as main plots. Planting depth including 5, 9 and 13 cm depth were used as sub plots and three chickpea cultivars including Adell, Hashem and Arman were used as sub sub plots. Rows were 30 cm apart and distance between seeds in a row was 10 cm. The rate and severity of disease symptoms were recorded every 7 to 10 days. The results showed that the effect of planting date on all the indicators, yield & disease severity was significant. Statistical analysis showed that sowing in March resulted in highest infection and lowest yield compared with the earlier sowing dates. Advancing the sowing date from early March to early October doubled the crop yield and decreased disease by 41 percent. Different depths of sowing did not show significant differences in yield nor disease incidence. Interaction of sowing depth × cultivars, however, revealed that highest yield was obtained in the third sowing depth in Adell cultivar.

منابع و مأخذ:

1. Afshari Azad H. 1998. Identification of fungi that producing yellowing in the pea plants in Iran. Paper presented at: 13^th Iranian Plant Protection Congress; 23-27August; Karaj, Iran.


2. Askarian M. 1988. Food legumes in Iran. Paper presented at: Winter Cereals and Food Legumes in Mountainous Areas; 12-15 September; Aleppo, Syria


3. Dahiya SS, Sharma S and Faroda AS. 1988. Effect of depth and date of sowing on the incidence of chickpea wilt in Haryana, India. International Chickpea Newsletter 18: 24-25.


4. Gerlach W and Ershad D. 1970. Beitrg zur kenntins der Fusarium  und Cylindrocarpon Arten in Iran. Nova Hedvigia 20: 725-784.


5. Haware MP, Nene YL, Pundir RP and Rao N. 1992 . Screening of world chickpea germplasm for resistance to fusarium wilt. Field Crop Research 30:147-154.


6. Hawitn GC and Singh KB. 1984. Prospectial of winter sowing of chickpeas in Mediterranean region. pp. 7-16 In MC saxena and KB Singh (eds), Ascochyta blight and winter sowing of chickpeas. Martinus Nijhoff / Dr. W. Junk Publishers: The Hague, Netherlands.


7. Horsfall JG and Barratt RW. 1945. An improved grading system for measuring plant disease. Phytopathology 35:655 (Abstr.).


8. Jimenez-Diaz RM, Trapero-Casas AT and Cubero JI. 1992. Importance of chickpea soil-born diseases in the Mediterranean basin in disease resistance breeding in chickpea. Paper presented at: Consultative Meeting on Breeding for Disease Resistance in Kabuli Chickpea; 18-22 September; Aleppo, Syria.


9. Kumar J and Haware MP. 1982. Inheritance of resistance to Fusarium wilt in chickpea. Phytopathology 72: 1035-1036.


10. Landa BB, Navas-cortes JA and Jimenez-Diaz RM. 2004. Integrated management of Fusarium wilt of chickpea with sowing date, host resistance, and biological control. Phytopathology 94: 946-960.


11. Leukel RW. 1953. Treating seeds to prevent disease. pp. 134-145 RW Leukel In Plant Diseases, The Yearbook of Agriculture. United States Department of Agriculture: Washington DC.


12. Manuchehri A and Mesri A. 1966. Fusarium wilt of chickpea. Iranian Journal of Plant Pathology 3(3):1-11.


13. Navas-cortes JA, Hau B and Jimenez-Diaz RM. 1998. Effect of sowing date, host cultivar, and race of Fusarium oxysporum f. sp. ciceri on development of Fusarium wilt of chickpea. Phytopathology 88: 1338-1346.


14. Nelson PE, Tousoun TA and Marasas WFO. 1983. Fusarium species, An illustrated manual for Identification. The Pennsylvania State University Press: Pennsylvania. 193 p.


15. Pezeshkpoor P, Ahmadi A and Daneshvar M. 2005. The effect of sowing date on yield, yield components, leaf chlorophyll content and light penetration rate in the pea canopy. The 1^st Iranian Pulse Crops Symposium; 20-21 November; Mashad, Iran.


16. Saxena MC and Singh KB. 1987. The Chickpea. ICARDA: Aleppo, Syria. 409 p.


17. Shahriari D. 1990. The fungal diseases of pulse crops in Kermanshah province. Final reports of Kermanshah Research Centre. Kermanshah Research Centre Publishing. 12 p.


18. Singh SD. 2003. Soilborn diseases of chickpea. Patancheru, Andrapradesh, India: ICRICAT.


19. Stephens PA, Nickell CD, Moots CK and Lim SM. 1993. Relationship between field and greenhouse reactions of soybean to Fusarim solani . Plant Disease 77(2): 163-165.


20. Sugha SK, Kapoor SK and Singh BM. 1994. Factors influencing Fusarium wilt of chickpea (Cicer arietinum L.). Indian Journal of Mycology and Plant Pathology 24(2): 97-102.


21. Trapero-Casas A and Jimenz-Diaz RM. 1985. Fungal wilt and root rot of chickpea in southern Spain. Phytopathology 75: 146-1151.


22. Westerlund FV, Campbeii RN and Kimble KA. 1973. Fungal root rots and wilt of chickpea in California. Phytopatology 64: 432-436.


23.  Younosi H. 2004. Determination of Fusarium oxysporum f. sp. ciceri in several provinces in west of Iran. Paper presented at: 16^th Iranian Plant Protection Congress; 28 August-1 September; Tabriz, Iran.