واکاوی عقلی کرامت انسانی در شیوه تأدیب بزهکار از دیدگاه افلاطون

محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"

نغمه فرهود ¹ , سید باسم موالی زاده ² , مریم سلیمانی ³

1 - گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اندیمشک، ایران
2 - استادیار، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/09 تاریخ پذیرش : 1402/10/10 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: بزهکار, عقلی, افلاطون, کرامت انسانی, شیوه تأدیب,

چکیده مقاله :

چکیده:در این مقاله که به بررسی عقلی کرامت انسانی در شیوه تأدیب بزهکار از دیدگاه افلاطون می‌پردازد، تلاش می‌شود تا زمینه‌های فکری و فلسفی شیوه‌ی تأدیب بزهکار و نقش کرامت انسانی در آن را از دیدگاه افلاطون، که به اعتراف بسیاری از صاحب‌نظران، بزرگ‌ترین فیلسوف تاریخ بشر بوده است، موردبررسی و بحث قرار دهیم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ‌به‌زعم ‌افلاطون ‌در ‌معنایی ‌که ‌عقل ‌عرفی ‌از ‌مجازات و تأدیب ‌مراد‌ می‌کند، ‌موضوع‌ مجازات ‌در‌ دیالکتیک ‌به‌سوی ‌حقیقت ‌تعالی‌ می‌یابد. پس دیالکتیک ‌افلاطونی ‌در ‌مورد ‌این ‌موضوع ‌با ‌حذف ‌کین خواهی و ‌انتساب‌ اعمال ‌به ‌خدایان، ‌این ‌جزء ‌درست ‌به‌زعم ‌خود ‌را ‌برمی‌گزیند ‌که ‌بزهکار ‌از ‌سر ‌جهل ‌خود ‌و‌ نه‌ خواست ‌ظالمانه‌ی خود ‌مرتکب ‌جرم ‌شده ‌است. ‌و‌ به‌نوعی از ‌مجرم مسئولیت ستانی ‌می‌کند ‌و‌ این‌ آموزه‌ی بنیادین را‌ خاطرنشان می‌سازد ‌که ‌هیچ‌کس‌ اگر‌ بداند ‌به اختیار ‌بدی ‌نمی‌کند ‌و ‌اگر ‌کسی ‌خوب ‌و‌ بد ‌را ‌بداند، ‌بدی ‌را ‌انتخاب ‌نمی‌کند. بنابراین می‌توان نقش و تاثیرکرامت انسانی را در این مسئله آشکارا مشاهده نمود. ‌از همین رو ازنظر ‌فیلسوفان ‌معرفت ‌برای ‌فضیلت ‌بس ‌است.

چکیده انگلیسی:

Abstract: In this article, which deals with the intellectual examination of human dignity in the method of punishing criminals from Plato's point of view, an attempt is made to examine the intellectual and philosophical grounds of the method of punishing criminals and the role of human dignity in it from Plato's point of view, who, according to many experts, is the greatest philosopher in history. It has been human, to examine and discuss. The findings of the research indicate that according to Plato, in the sense that common sense refers to punishments and discipline, the topic of punishment in dialectic is elevated to the truth. So, the Platonic dialectic on this matter, by removing malice and attributing actions to the gods, they choose this correct part according to their opinion that the criminal commits the crime because of his ignorance and not his cruel will. has been And in a way, he holds the criminal responsible and points out the fundamental teaching that no one does evil by choice if he knows, and if someone knows good and bad, he does not choose evil. Therefore, the role and effect of human dignity can be clearly seen in this issue. Therefore, according to philosophers, knowledge is enough for virtue.

منابع و مأخذ:

 قرآن کریم

 ابن منظور، محمد بن مکرم (1408). لسان العرب، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی.

 ابن عربي، محمد بن علي (محي الدين). (1422). فتوحات، مترجم: محمد خواجوي، تهران: انتشارات مولی

 اثیمی، حمیدرضا (1396). ماهیت جرم و توجیه مجازات در فلسفه افلاطون، تهران: بنیاد حقوقی میزان.

 اسدی پور، سیدرضا، مسعود راعی و هرمز اسدی کوه باد (1400). کرامت انسانی به عنوان مبنای برخورداری از حقوق شهروندی با رویکردی بر نظریه فقهای معاصر و ایمانوئل کانت، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای فقه، دوره 1، شماره 4 (4).

 ارسطو،‌ (1392). خطابه،‌ ترجمه: ‌اسماعیل‌ سعادت،‌ تهران: انتشارات ‌هرمس

 الزیات، احمد (1387). المعجم الوسیط، قم، نشر صادق.

 الفراهیدی، خلیل بن احمد (1410)، العین، قم، نشر هجرت.

 افلاطون (1381). جمهور، ترجمه فواد روحانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد اول

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد دوم

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد سوم

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد چهارم

 افلاطون (1401). کتاب چهار رساله (منون، فدروس، ته تتوس، هیپیاس بزرگ)، ترجمه: محمود صناعی، تهران: انتشارات هرمس.

 حافظ برسی، رجب بن محمد (1422). مشارق الانوار اليقين في اسرار امير المؤمنين (ع)، ترجمه: محمد صادق بن علي رضا يزدي، قم، انتشارات صاحب الزمان.

 حسنی فر، عبدالرسول (1394). عقل و قانون در رساله قوانين افلاطون، مجله علمی و پژوهشی متافیزیک، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، سال هفتم، شماره 19. صص 26-13

 حر عاملی، محمد بن حسن، (1380). وسائل الشیعة، قم: موسسه آل البیت، چاپ اول

 رابرت ال ‌هولمز (1391). مبانی ‌فلسفه‌ اخلاق، ترجمه مسعود ‌علیا، تهران: انتشارات ققنوس

 رحیمی نژاد، اسماعیل، (1390). نگرش اسلامی به کرامت انسانی، نشریۀ معرفت حقوقی، سال اول، شمارة دوم.

 سبزواري، ملاهادي (1383). حواشي بر شواهد الربوبي، تهران: انتشارات بوستان کتاب

 سهروردي، (1375). مجموعة مصنّفات شيخ اشراق چاپ شده در انجمن شاهنشاهي فلسفة ايران، تهران

 سنایی غزنوی (1383). سیر العباد الی المعاد، مصحح: سعید نفیسی، ناشر: مجله نسیم صبا، چاپ اول

 صدرالمتألهین (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، (1354). العرشیه، تصحیح و ترجمه فارسی به قلم غلامحسین آهنی، اصفهان، بی‌نا.

 طباطبایی، محمد حسین (1383). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دارالکتب الاسلامیه، جلد اول.

 طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصرخسرو.

   فرهنگ اصفهانی میترا، گلستانی سیدهاشم، واعظی سیدحسین، یوسفی علیرضا (1397) بررسی تطبیقی کرامت انسانی در اندیشه کانت و شهید مطهری، نشریه معرفت فلسفی، دوره 16، 1 (61).

 فخر رازی، محمد بن عمر (1420). التفسير الكبير، انتشارات مکتب تحقیق دار احیاء التراث العربی

 قشیری، ابوالقاسم، (1981). رسالۀ قشیریه، ترجمۀ ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، تصحیحات بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

 کمالی گوکی، محمد، حجت زمانی راد و ابوالفضل شکوری (1395). ملاک کرامت‌مندی انسان در اندیشه سیاسی کانت و علامه جعفری در قالب سه نظریه انسان گرایانه، افزوده و انسانیت بالقوه، علوم سیاسی (باقرالعلوم)، سال نوزدهم، شماره 74.

 مصطفوی، حسن (1386). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.

 معین، محمد، (1379). فرهنگ فارسی، نشر امیرکبیر، چاپ پانزدهم.

 E.R. Dodd’s, Gorgias,Oxford , Clarendon Press, 1959

 Mary Margaret Mackenzie, Platos on Punishment, university of Cambridge, 1981

 Michael J. whithe, Stoicism and Punishment, in The Philosophy of Punishment and the History of Political Thought Edited by Peter Kare Koritansky, University of Missouri Press, 2011

 White, Michael J. 2011, Stoicism and Punishment: Social Practices and Human Attitudes, in The Philosophy of Punishment and the History of Political Thought, edited by Peter Karl Koritansky, Columbia: University of Missouri Press, 33-53.