بررسی تکامل دنیوی انسان از دیدگاه ملاصدرا
محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"
زینب درویشی
1
,
مرجان عسگری بابادی
2
1 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
کلید واژه: کمال, تکامل, فضیلت, رذیلت, سعادت, نفس,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ گویی و تحلیل سوال "تکامل دنیوی انسان از نظر ملاصدراچکونه است؟" می باشد وآنچه نگارندگان درنتیجه این پژوهش به آن رسیده اند این است که ازدیدگاه صدرا آدمی به مقتضای فطرتش در حال حرکت به سوی کمال است، تکامل انسان در دنیا از همان ابتدای پیدایش و وجود یافتن او تا انتهای وجود جسمانی و وارد شدن او به نشئه برزخی که ابتدای تکامل انسان در برزخ و انتهای تکامل انسان در دنیا است را شامل می¬شود. صدرا انسان را موجودی با مراتب تشکیکی می¬داند و با استفاده از حرکت جوهری تکامل وجودی انسان را نشان می¬دهد، از نظر وی تکامل، حرکت از نقص به سوی کمال می باشد و تکامل در دنیا را پرورش فضایل و ملکات به حساب می¬آورد؛ با پرورش نفس است که انسان می¬تواند به مرتبه قدسیه و عقل مستفاد برسد. ملاصدرا معتقد است سعادت حقیقی انسان در گروه کمال نظری و عملی انسان بوده که بر اثر اعمال و افعال پاک و منزه شدن از بدی¬ها و همچنین به کمک تفکر و تفحص به امورعقلی به سعادت واقعی می¬رسد. مراتب تکامل انسان با حدوث جسمانی آغاز و در ادامه، وجودی مادی مثالی، مثالی و در ادامه تکامل در برزخ ممکن است به موجودی عقلی نیز تبدیل گردد. عواملی که برای تکامل یافتن انسان در دنیا وجود دارد را بر می شمارد و همچنین غایت انسان را سعادت حقیقی می¬داندومعتقداست در برزخ نیز تکامل ادامه دارد.پس درنتیجه عالم برزخ با تفاوت در نشئه استمرار دنیا است.
.The current research, with a descriptive-analytical method, seeks to answer and analyze the question "What is the worldly evolution of man according to Mulla Sadr?" and what the authors have reached as a result of this research is that from Sadra's point of view, man is moving towards perfection according to his nature, the evolution of man in the world from the very beginning of his creation and existence to the end of his physical existence and entering into ecstasy. Purgatory includes the beginning of human evolution in purgatory and the end of human evolution in the world. Sadra considers man to be a creature with degrees of development and shows the evolution of man's existence by using essential movement. According to him, evolution is the movement from imperfection to perfection, and evolution in the world is considered to be the cultivation of virtues and properties. brought; It is by cultivating the soul that a person can reach the status of sanctity and useful intellect. Mulla Sadra believes that the true happiness of man is in the group of theoretical and practical perfection of man, who attains true happiness as a result of pure actions and deeds and purification from evils, as well as with the help of thinking and investigating intellectual matters. The levels of human evolution begin with the physical occurrence and then, an exemplary material existence, and in the continuation of the evolution in purgatory, it may also become an intellectual existence. He enumerates the factors that exist in the world for the evolution of man, and also considers the goal of man to be true happiness. He believes that evolution continues in purgatory. So, as a result, the world of purgatory is the continuation of the world with a difference.
فهرست منابع :
قرآن کریم
1.آشتیانی، سید جلال الدین،1359، شرح بر زاد المسافر ملاصدرا [ بی جا ].
2. ابن سینا، حسین بن عبدالله،1984،الشفاء، النفس، تصحیح سعید زائد، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
3- ابن منظور، محمدبن مکرم ابن علی، 1994،لسان العرب، بیروت، دارالصادر.
4-امام خمینی، سید روح الله موسوی،1371، شرح اربعین حدیث، [ بی جا ]
5-امینی، ابراهیم ،1367، خوسازی و تزکیه نفس، قم: شفق .
6-جوادی آملی، عبدالله،1385 ،رحیق مختوم،قم ،اسراء.
7-جوهری، ابونصر، 1407ق، صحاح تاج اللغه، بیروت، دارالعلم للملایین.
8--خلیلی، مصطفی،1382، اندیشه های کلامی علامه طباطبایی [ بی جا ] دفتر نشر آثارعلامه طباطبایی.
9--خواجوی، محمد،1367،ترجمه و شرح اصول کافی، [ بی جا ] موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
10-راغب اصفهانی،1416 ،حسین بن محمد، بی تا، المفردات، بیروت، دارالقلم.
11-زبیدی، محمد بن محمد ،1889م، تاج العروس فی شرح القاموس، بیروت، دارالهدایه.
12-سجادی، سید جعفر،1340، مصطلحات فلسفی ملاصدرا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13-شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم، الحکمه امتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت : دار احیاء
التراث العربی ، 1410 ه ق
14-ـــــ ،1981، اسرارالآیات، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی.
15- ـــــ ،1354، المبدا و المعاد، با مقدمه و تصحیح آشتیانی، تهران: انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران.
16- ـــــ ، 1403، تفسیر قرآن کریم، سوره حدید با تصحیح محمد خواجوی قم : بیدار .
17- ـــــ ، 1340، رساله سه اصل با تصحیح حسین نصر، تهران: مولی.
18- ـــــ ، 1363، مفاتیح الغیب، با ترجمه محمد خواجوی، تهران: مولی .
19-عمید، حسن ،1357، فرهنگ عمید، تهران : موسسه انتشاراتی امیر کبیر .
20-فیروز آبادی، محمدابن یعقوب،1991، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه.
21-فیومی، احمدبن محمد،1928،المصباح المنیر، قم، دارالهجره.
22-لوئیس ، معلوف ، 1381،منجد فی اللغه ، بیروت : ذوالقربی .
23-مجلسی، محمد باقر ،1401، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء .