تاثیر امر و نهی قرآنی در گفتمان زاهدانه¬های عصر عباسی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنیحسین ایمانیان 1 , زهره نادری 2
1 - عضو هیات علمی دانشگاه کاشان
2 - دانش اموخته ارشد دانشگاه کاشان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
چکیده نویسندگان این جستار، بر این باورند که اسلوب "امر و نهی" و سخن گفتن از بالا که مهم‌ترین سبک رایج در سروده‌های زهد به شمار می‌آید، تا اندازه زیادی متاثر از خود محیط عرب‌زبان و متون دینی آن به ویژه کتاب آسمانی قرآن بوده که پیش از ظهور در شعر زهد، در گفتار واعظان و خطیبان سده نخستین اسلامی، نمود یافته است. این تاثیر را هم در رو‌ساخت سروده‌های زهدی می‌بینیم و هم در ژرف‌ساخت آن. به نظر می‌رسد نوع گفتمان حاکم در جامعه عباسی که مورد مطالعه ما در این جستار است، بیش‌ترین تاثیر را در شکل‌گیری چنین شیوه گفتمانی (امر و نهی از بالا و کوچک‌پنداشتن مخاطب) در متون زهدی آن عصر داشته است. به دیگر سخن سبک گفتمان چنین متونی، شخصیت، نگرش و ذهنیت و خرد مردمان آن عصر را آینگی می‌کند. خود‌شیفتگی و خود‌کامگی گوینده و هیچ‌انگاری مخاطب، چکیده "امر و نهی" های موجود در متون زهدی است.
Abstract The authors of this article believe that the style of "Commands and Prohibitions" is largely influenced by Arabic environment, and religious texts, especially the holy book the Qur'an. This effect is observed on the surface and in the infrastructure of the ascetic songs. It seems that the kind of discourse in the Abbasids society that is studied in this paper has the most influence in forming such a discursive practice in the literature of the age of that era. In other words, the discourse style of these texts shows personality, attitude, mentality and the wisdom of the people of that age. The speaker’s self-fascination and egoism and inattention towards the audience, are the abstract of the commands and prohibitions in the ascetic texts.