بررسی تأثیر مکتب تفسیری آندلس بر جریان¬های تفسیری و علمی مغرب میانه در دوره میانه اسلامی
محورهای موضوعی : تاریخ مطالعات قرآن و حدیث در بومهای مختلفمجتبی قربانیان قهفرخی 1 , مصطفی شریفی اذرخوارانی 2
1 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم اصفهان،ایران.
2 - کارشناسی ارشد علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن اصفهان،ایران.
کلید واژه: اندلس, جنبش تفسیر, مغرب میانه, تلمسان, بجایه.,
چکیده مقاله :
مهاجرت بزرگان آندلس به مغرب¬میانه از ابتدای قرن هفتم هجری و استقرار آنان در دو منطقه تلمسان و بجایه و استقبال پادشاهان مناطق مذکور از ایشان، چهره¬ی متفاوتی از تفسیر در این منطقه بوجود آورد و در شکوفایی علمی این مکتب تفسیری و مفسران آن نقش موثری ایفا کرد. اهل مغرب با تعلیم و تقلید از آندلسیان، تفسیر را از روشی که محدود به بیان معانی آیات با روایات بود به موضوعاتی از احکام، قرائات، لطائف و اشارات توسعه بخشیدند. همچنین بزرگان آندلس به ترویج روش¬های خاص خود در تعلیم و حتی گسترش خط خود در مغرب¬میانه همت گماردند. بزرگان الجزائر نیز، ضمن مشارکت با اعلام آندلس درخشش قابل توجهی داشتند. این مشارکت¬ها شکل¬های متنوعی مانند نقل مشهورترین آثار تفسیری اندلسی و نیز شرح و تدریس آن¬ها دارد. از این رو طلاب مغرب میانه، از تألیفات اندلسیان آگاه شده و به این مکتب تفسیر متصل شدند. این پژوهش با روش کتابخانه¬ای و تحلیلی انجام خواهد شد و نویسنده سعی دارد ضمن بررسی مهمترین اعلام تفسیری آندلس در مغرب¬میانه و نیز معرفی تالیفات ایشان به بررسی میزان تاثیر دیدگاه¬های اندیشمندان آندلسی در مغرب میانه در موضوع تفسیر بپردازد و آثار و نتایج این تاثیر را تبیین نماید. از رهگذر این پژوهش روشن گردید مهمترین عرصه-های تاثیرگذاری عبارت از مباحث بلاغی، علم قرائات، مباحث فقهی و مباحث عرفانی است که نتیجه آن تقویت مکتب تفسیری مغرب¬میانه می¬باشد.
The migration of Andalusia's elders to the Middle Maghreb's from beginning of seventh century and their establishment in areas Tlemsan and Bejaieh, welcoming the kings these areas, created a different figure of interpretation, in the scientific prosperity of this interpretive school and its commentators. The wall played an effective role. By teaching the Andalusians, the Maghreb expanded the interpretation of way that was limited to the meanings of verses with traditions to topics of sentences, subordinates, and gestures. Andalusian also sought to promote their specific methods in teaching in the Middle Maghreb's. Algerian elders participated in a significant brilliance with the announcement of Andalus. These partnerships have a variety of forms such as the most famous Andalusian interpretive works, as well as their teaching. Therefore, the Middle Maghreb's scholars were easily aware of Andalusian interpretive writings and thus connected to school of commentary. This research will be conducted by library and analytical method, and the will try to examine the most important interpretation of Andalusian interpretation in the Middle Maghreb and to introduce their compilations to examine the impact of Andalusian scholars' views in the Middle Maghreb on the subject of interpretation and the effects and results of Explain this effect. it became clear that the most important areas of influence are rhetorical topics, science, jurisprudential and mystical topics, the result of which reinforces the Middle¬ Maghreb's interpretive school.