واکاوی قواعد مشترک در شیوه‌های نقد حدیث مسلمانان و روش‌های تاریخ‌گذاری روایات خاورشناسان
محورهای موضوعی : تاریخ حدیثمرجان شیری محمدآبادی 1 , نصرت نیل ساز 2
1 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
کلید واژه: سند, متن, خاورشناسان, شیوه‌های نقد احادیث, تاریخ‌گذاری احادیث, عالمان مسلمان,
چکیده مقاله :
از نظر مسلمانان حدیث یکی از مهم‌ترین منابع آموزه‌های دینی و احکام شرع به شمار می‌آید و اعتبار حدیث به‌معنای صحت انتساب آن به قائل اصلی‌اش است. بنابراین، عالمان مسلمان به بررسی صحت احادیث پرداخته‌اند نه تعیین تاریخ پیدایش آنها. با این‌حال صحیح یا جعلی شمردن یک حدیث توسط عالمان، تلویحاً با مسئلۀ تاریخ‌گذاری روایات ارتباط دارد. صحیح شمردن یعنی پذیرش صدور در زمان گویندۀ اصلی سخن؛ اما در حکم به جعلی بودن روایت دو احتمال وجود دارد: ساخته شدن توسط فردی در زمان گویندۀ اصلی؛ جعل در زمانی متأخر؛ اما برای پژوهشگران غربی حدیث صرفاً یک منبع تاریخی است و مسئلۀ مهم برای آنها، تعیین خاستگاه زمانی و مکانی پیدایش احادیث است. از این‌رو، حدیث‌پژوهان غربی شیوه‌هایی را بدین منظور ابداع کرده‌اند که در گذر زمان تحول و تکامل یافته است. در این پژوهش با این نگاه که چه شواهدی از توجه به مسئلۀ زمان و نیز خاستگاه جغرافیایی روایات در روش‌های نقد حدیث مسلمانان می‌توان یافت با واکاوی بخشی از میراث حدیثی این نتیجه به دست آمده که برخی از قواعد و نکات مورد توجه عالمان و محدثان مسلمان با قواعد و نکاتی که خاورشناسان در شیوه‌های گوناگون تاریخ‌گذاری از آن بهره برده‌اند، مشترک است. از جملۀ این موارد می‌توان به بررسی تحریرها و طرق مختلف یک حدیث، توجه به راوی مشترک، روایة الأقران و غیره اشاره کرد.
Hadith is considered by Muslims as one of the most important sources of religious teachings and rules of Sharia, and the validity of the Hadith means that it is correctly attributed to its main speaker, Muslims have examined the authenticity of the Hadiths, not determined the date of their origin. However, correcting or falsifying a Hadith is implicitly related to the issue of time. Counting correctly means accepting the issuance at the time of main speaker, but there are two possibilities in ruling that the narration is fake: being made by a person at the time of the main speaker; Forgery at a later time. Western scholars consider Hadith as a historical source and the important issue for them is to determine the temporal and spatial origin of Hadiths, they have invented methods for this purpose that have evolved over time.This study with the view that what evidence of attention to the issue of time and geographical origin of the narrations in the methods of critique of Muslim Hadith can be found by analyzing a part of the Hadith heritage has concluded that some rules and points considered by scholars and Muslim narrators share the rules and points that orientalists have used in various ways of dating. Among these cases. examining the writings and different methods of a Hadith, paying attention to the common narrator.
_||_