طراحی مدل پیش‌بینی خودناتوانمندسازی تحصیلی بر اساس باورهای فراشناختی با نقش میانجی تنظیم هیجان شناختی دانشجویان
محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتیهدیه مغاری 1 , محمدرضا متینی صدر 2 , احمد باصری 3
1 - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران
3 - استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران
کلید واژه: خودناتوانمندسازی تحصیلی, باورهای فراشناختی, تنظیم هیجان شناختی, دانشجویان,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پیش‌بینی خودناتوانمندسازی تحصیلی بر اساس باورهای فراشناختی با نقش میانجی تنظیم هیجان شناختی دانشجویان انجام شد. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در سال تحصیلی 1403-1402 بود که از بین آنها تعداد 235 نفر به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای خودناتوانسازی (SHQ) میگدلی و همکاران، 2001)، باورهای فراشناختی (MBQ) ولز و کاتر-هایتن (2004) و تنظیم هیجان شناختی (CERQ) گارانفسکی و همکاران، 2001) استفاده شد. دادهها با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که باورهای فراشناختی بر خودناتوانمندسازی تحصیلی دانشجویان اثر مستقیم داشت (001/0p˂). همچنین باورهای فراشناختی بر خودناتوانمندسازی تحصیلی دانشجویان اثر غیرمستقیم داشت (001/0p˂). یافتههای مطالعه حاضر نشان داد که باورهای فراشناختی با نقش میانجی تنظیم هیجان شناختی پیشبین مناسبی برای خودناتوانمندسازی تحصیلی در دانشجویان است.
This research study was conducted with the aim of designing a model for predicting academic self-disability based on metacognitive beliefs with the mediating role of students' cognitive emotional regulation. The type of research was descriptive-correlation. The statistical population included all psychology students of the Islamic Azad University, North Tehran branch in the academic year 2023-2024, from which 235 people were selected by stratified random sampling. To collect data from self-handicapping questionnaires (SHQ) Migdeli and et al, 2001), metacognitive beliefs (MBQ) Wells and Cater-Heighten (2004) and cognitive emotion regulation (CERQ) Garanevsky and et al, 2001) was used The data were analyzed using Pearson's correlation and structural equations statistical tests. The results showed that metacognitive beliefs had a direct effect on students' academic self-disability (p˂0.001). Also, metacognitive beliefs had an indirect effect on students' academic self-disability (p<0.001). The findings of the present study showed that metacognitive beliefs with the mediating role of cognitive emotion regulation are suitable predictors for academic self-disability in students.
حسینی ابریشمی م.، هاشمی، ز. و عبداللهی، ع. (1400). رابطه طرحواره‌های ناسازگار اولیه با سرزندگی تحصیلی: نقش میانجی‌گری تنظیم شناختی هیجان. مجله سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 5(4)، 350-338. https://www.sid.ir/paper/985076/fa
دهقانی، ی. و حکمتیان¬فرد، ص. (1399). بررسی نقش خوش¬بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی و تنظیم شناختی هیجان در پیش¬بینی خودناتوان¬سازی دانش¬آموزان با اختلال یادگیری ویژه. مجله روانشناسی افراد استثنایی، 10(37)، 159-135.
https://jpe.atu.ac.ir/article_11543.html
زارعی، ل. و خشوعی، م.س. (1401). رابطه اهمالکاری تحصیلی با باورهای فراشناختی، تنظیم هیجان و تحمل ابهام در دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه¬ریزی در آموزش عالی، 22(3)، 130-113.
https://journal.irphe.ac.ir/article_702906.html
عسکرنجار، ز.، یعقوبی، ح. و حسن¬آبادی، ح.ر. (1401). پیش¬بینی اهمال¬کاری تحصیلی طرحواره¬های ناسازگار اولیه با میانجی¬گری انعطاف¬پذیری شناختی و باورهای فراشناختی. مجله روانشناسی بالینی، 14(1)، 48-37.
https://jcp.semnan.ac.ir/article_6125.html
غفارزاده، ن.، ساکن¬آذری، ر.، عبدالله‌پور، م.آ. و محب، ن. (1401). پیش‌بینی خودناتوانسازی تحصیلی بر اساس ترس از ارزیابی منفی، باورهای فراشناختی، کمال‌گرایی با توجه به نقش واسطه‌ای جهت‌گیری هدف در دانش‌آموزان: ارائه مدل ساختاری. مجله تازه¬های علوم شناختی، 24(2)، 43-56. https://icssjournal.ir/article-1-1322-fa.html
قدم¬پور، ع.ا.، یوسف¬وند، م. و رجبی، ه. (1397). نقش خوشبینیتحصیلی، باورهای فراشناختی، تنظیم شناختی هیجان در پیش‌بینی خودناتوانسازی تحصیلی دانشجویان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 15(30)، 240-207. https://jeps.usb.ac.ir/article_3621.html
معراجی، م. (1399). پیش¬بینی خودناتوان¬سازی تحصیلی بر اساس ترس از ارزیابی منفی و باورهای فراشناختی با توجه به نقش واسطه¬ای تنظیم شناختی هیجان. هفتمین کنفرانس بین¬المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. https://civilica.com/doc/1193935
موتابی، س. و علیزاده¬اصلی، ا. (1401). نقش واسطه¬گری چشم¬انداز زمان در رابطه بین آگاهی فراشناختی و خودناتوان¬سازی تحصیلی. مجله سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 6(4)، 691-686. https://islamiclifej.com/cgi-sys/suspendedpage.cgi
Bae, J., Yoo, H.S., Lee, J. (2022). Identifying latent classes of self-esteem level, self-esteem stability, and internalized shame among Korean college students: Relations to self-handicapping behaviors. Personality and Individual Differences, 194, 111634. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.111634
Choi, J.A., Yang, J.Y. (2024). The intrapsychic process of academic procrastination: How should-thinking aggravates self-regulatory failure. Learning and Individual Differences, 109, 102397. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2023.102397
Fergus, T.A., Spada, M.M. (2018). Moving toward a metacognitive conceptualization of cyberchondria: Examining the contribution of metacognitive beliefs, beliefs about rituals, and stop signals. Journal of Anxiety Disorders, 60, 11-19.
https://doi: 10.1016/j.janxdis.2018.09.003
Hamonniere, T., Varescon, I. (2018). Metacognitive beliefs in addictive behaviours: A systematic review. Addictive Behaviors, 85, 51-63.
https://doi: 10.1016/j.addbeh.2018.05.018
Horvath, D., Kovacs-Toth, B., Olah, B., Fekete, Z. (2024). Trends in the dose-response relationship between adverse childhood experiences and maladaptive metacognitive beliefs: A cross-sectional study. Comprehensive Psychiatry, 132, 152489. https://doi: 10.1016/j.comppsych.2024.152489
Lenzo, V., Sardella, A., Martino, G., Quattropani, M.C. (2020). A systematic review of metacognitive beliefs in chronic medical conditions. Frontiers in Psychology, 10, 287-305. https://doi: 10.3389/fpsyg.2019.02875
Lo. M.T. (2024). Understanding momentary engagement in university students: Exploring the interaction between competence and value beliefs on emotions and cognitive engagement – A multilevel investigation. Learning and Individual Differences, 11, 102435. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2024.102435
Ma, Y. (2024). The impact of academic self-efficacy and academic motivation on Chinese EFL students’ academic burnout. Learning and Motivation, 85, 101959. https://doi.org/10.1016/j.lmot.2024.101959
Mansueto, G., Marino, C., Palmieri, S., Offredi, A., Sarracino, D., Sassaroli, S. et al. (2022). Difficulties in emotion regulation: The role of repetitive negative thinking and metacognitive beliefs. Journal of Affective Disorders, 308, 473-483. https://doi.org/10.1016/j.jad.2022.04.086
Mingo, S.R. (2023). Understanding pre-entry baccalaureate nursing students' academic failure: Applying Kübler-Ross's stages of grief. Teaching and Learning in Nursing, 18(1), 228-231. https://doi.org/10.1016/j.teln.2022.10.003
Nordahl, H., Wells, A. (2020). Social anxiety and work status: the role of negative metacognitive beliefs, symptom severity and cognitive-behavioral factors. Journal of Mental Health, 29(6), 665-669.
https://doi: 10.1080/09638237.2017.1340622
O'Connor, Y., Mahony, C. (2023). Exploring the impact of augmented reality on student academic self-efficacy in higher education. Computers in Human Behavior, 149, 107963. https://doi.org/10.1016/j.chb.2023.107963
Ongor, M., Uslusoy, E.C. (2023 ). The effect of multimedia-based education in e-learning on nursing students’ academic success and motivation: A randomised controlled study. Nurse Education in Practice, 71, 103686.
https://doi.org/10.1016/j.nepr.2023.103686
Papaleontiou-Louca, E. (2019). Do children know what they know? Metacognitive awareness in preschool children. New Ideas in Psychology, 54, 56-62. https://doi.org/10.1016/j.newideapsych.2019.01.005
Sundag, J., Zens, C., Ascone, L., Thome, S., Lincoln, T.M. (2018). Are schemas passed on? A study on the associationbetween early maladaptive schemas in parents and their offspring and the putative translating mechanisms. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 46(6), 738-753. https://doi: 10.1017/S1352465818000073
Torrence, B.S., Connelly, S. (2019). Emotion Regulation Tendencies and Leadership Performance: An Examination of Cognitive and Behavioral Regulation Strategies. Frontiers in Psychology, 10, 1-11.
https://doi: 10.3389/fpsyg.2019.01486
Yu, J., Mclellan, R. (2019). Beyond academic achievement goals: The importance of social achievement goals in explaining gender differences in self-handicapping. Learning and Individual Differences, 69, 33-44.
https://doi.org/10.1016/j.lindif.2018.11.010