تأثیر باکتری های محرک رشد وکود نیتروژن بر صفات های کمی و کیفی آفتابگردان رقم آذرگل

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

رامتین محمدورزی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)
داوود حبیبی ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه زراعت و اصلاح نباتات، کرج، ایران)
سعید وزان ³ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه زراعت و اصلاح نباتات، کرج، ایران)
علیرضا پازکی ⁴ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، شهر ری، ایران)
توحید نورالوندی ⁵ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه زراعت و اصلاح نباتات، کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/09/05 تاریخ پذیرش : 1394/09/05 تاریخ انتشار : 1390/03/01

کلید واژه: آفتابگردان, باکتری های محرک رشد, عملکرد دانه و نیتروژن,

چکیده مقاله :

این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1388 به اجرا در آمد. عوامل مورد آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن صفر، 54، 108 و 161 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و باکتری های محرک رشد در چهار سطح شاهد بدون مصرف، نیتروکسین (حاوی باکتری های محرک رشد ازوتوباکتر و آزوسپیریلوم)، بیوفسفر (حاوی باکتری های محرک رشد باسیلوس و سودوموناس)و کود تلفیقی (نیتروکسین+بیوفسفر) بود. نتایج نشان داد کاربرد باکتری های محرک رشد منجر به افزایش عملکرد دانه، عملکرد زیستی، ارتفاع بوته نسبت به تیمار شاهد شد و در میان باکتری های محرک رشد، تیمار باکتری محرک رشد تلفیقی (نیتروکسین+بیوفسفر) بیشترین تأثیر را در افزایش صفات های مورد مطالعه داشت. بیشترین عملکرد دانه به معادل 2516 کیلوگرم در هکتار از اثر متقابل نیتروکسین و بیوفسفر حاصل شد که نسبت به شاهد با عملکردی معادل 1850 کیلوگرم دانه در هکتار، 68/26 % افزایش نشان داد. همچنین کاربرد سطوح کود نیتروژن بر روی درصد پروتئین دانه دارای تأثیر معنی دار بود و باعث افزایش پروتئین دانه نسبت به تیمار شاهد شد. برهمکنش باکتری های محرک رشد و کود نیتروژن بر روی درصد روغن دانه دارای تأثیر معنی داری بود. به طور کلی کاربرد باکتری های محرک رشد نقش مفید و مؤثری در بهبود ویژگی های رشد، عملکرد اندام هوایی و خصوصیت های کیفی گیاه آفتابگردان دارد.

چکیده انگلیسی:

     In order to study the effect of plants growth promoting rhizobacteria and nitrogen chemical fertilizer on quantitative and qualitative characters of sunflower (Helianthus annus L.) an experiment was conducted in Islamic Azad University-Karaj Branch in2009. Experiment performed factorial based on CRBD with three replications. Experiment in clouding of four levels of nitrogen fertilizers (0, 54, 108 and 161 Kg.N/ha) and four level of plant growth promoting rhizobacteria including control, Nitroxin (Azotobacter, Azospirillum), Biophosphorus (Bacillus, Pseudomonas) and also combined fertilizers (Nitroxin+Biophosphorus). Results showed that application of plant growth promoting rhizobacteria increased seed yield, biologic yield, and plant height in compare with control.  Combined biological fertilizers increased higher under studied traits. Maximum seed yield (26.68% increased) obtained in combined biological fertilizer (Nitroxin+Biophosphorus) treatment with 2516 kg/ha in compare with control (1850 kg/ha). Nitrogen chemical fertilizers treatments showed significant effect on protein percent. Interaction of treatments showed significant effect on oil percent. Results showed application of PGPR agriculture has important role in improvement of growth and yield of sunflower.     

منابع و مأخذ:

منابع                                                                                                                                        1- آستارایی، ع. و کوچکی، ع. 1375. کاربرد کودهای زیستی در کشاورزی پایدار. انتشارات چهاد دانشگاهی مشهد.

2- راثی پور، ل. و علی اصغرزاده، ن. 1386. برهمکنش باکتری های حل کننده فسفات و Bradyrhizobium بر    شاخص های رشد، غده بندی و جذب برخی از عناصر غذایی در سویا. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طیعی. 40:53-65.

3- رخزادی، الف. 1387. بررسی اثرات مایه های تلقیح آزوسپیریلوم، ازتوباکتر، پسودوموناس و مزوریزوبیوم بر رشد و عملکرد نخود (Cicer arietium L.). رساله دکتری رشته زراعت- فیزیولوژی گیاهان زراعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

4- درزی، م. ت.، قلاوند، ا.، رجالی، ف. وسفیدکن، ف. 1385. بررسی کاربرد کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgar Mill) تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 22(4): 276-292.

5- عرشی، ی. و جعفری، م. 1376. گزارش پژوهش آفتابگردان. انتشارات مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات دانه های روغنی، کرج.

6- معلم، ا. ح. و عشقی زاده، ح. ر. 1386. کاربرد کودهای زیستی: مزیت­ها و محدودیت­ها. خلاصه مقالات دومین همایش ملی بوم شناسی ایران. گرگان ص 47.

7- Anjum, M. A ., Sajjad, M. R ., Akhtar, N., Qureshi, M. A., jami, A. R. and Hasan, M. 2007. Response of Cotton to plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) inoculation under different levels of nitrogen. journal of Agriculture Research, 45(2): 135-143.

8-Bauer, A. and Black, A. L. 1994. Quantification of the effect of soil organic matter content on soil productivity. Soil Science of society of american Jornal, 58: 185-193.

9- Basu, M., Bhadoria, P. B. S. and Mahapatra, S. C. 2008. Growth, nitrogen fixation, yield and kernel quality of peanut in response to lim, organic and inorganic fertilizer levels. Bioresource Technology. 99: 4675-4683.

10- Balnik, S. and Dey, B. K. 1982. Available phosphate content of and alluvial soil as influenced by inoculation of some isolated phosphate . Solubilizing Microorganisms. Plant Soil69: 353-364.

11- Blamey, F. P. C. and Chapman, J. 1980. Protein, oil and energy yield of sunflower as affected by N and P fertilization. Agron. j. 73: 583-587.

12- Boddy, R. M. and Dobereiner, J. 1994.Biological nitrogen fixation associated whith graminaceous plants. Pp. 119-135 in:Azospirillum /plant association.Ee., Okon, Y., CRC

13- Bohlool, B. B., Ladha, J. K., Garrity, D. P. and Georg, T. 1992. Biological nitrogen fixation for sustainable agriculture: a perspective. Plant Soil 141: 1-11.

14- Chandrasekar, B. R., Ambrose, G. and Jayabalan, N. 2005. Influence of biofertilizers and nitrogen source level on the growth and yield of Echinochloa frumentacea (Roxb) Link. Journal of Agricultural Technology. 1: 2.223-234.

15- Chang, S. F. and Zubriski, J. S. 1978. Effects of nitrogen fertilizer of produttion of irrigated Sunflower .plant uptak of nitrogen, and on water use. Proc. 8^th Int. Sunflower conf., Minneapolis: 400-409.

16- Debaeke, P., Cabelgenn, M., Hilaire, A. and Raffaillac, D. 1998. Crop management system for rainfed and irrigated sunflower (Helianthus annuus) in south-western France. J. Agric. Sci., Camb.131: 171-185..

17- Gagnon, B., Simard, R. R., Robitaille, R., Goulet, M.  and Rioux, R. 1997. Effect of compost and inorganic fertilizer on spring wheat growth and N uptake. Canadian Journal of soil Science, 77: 1369-1384

18- Hiremath, B. R., Biradar, D. P. and Hunshal, C. S. 1991. Effect of nitrogen and phosphorus on oil and protein content of sunflower seeds. Orissa. J. Agric. Research. 4: 214-215.

19- Kader, M. A. 2002. Effects of Azotobacter inoculants on the yield nitrogen uptake by wheat. Journal of Biological Sciences. 2: 259-261.

20- Khan, M . S. and Zaidi, A. 2007. Synergistic Effects of the Inoculation with Plant Growth-Promoting Rhizobacteria and an Arbuscular Mycorrhizal Fungs on the performance of Wheat. Turkish Journal of Agriculture and. 31: 35-362.

21- Mandel, A., Patra, A. K., Singh, D., Swarup, A. and Ebhin Masto, R. 2007. Effect of long-term application of manure and fertilizer on biological and biochemical activities in soil during crops development stages. Bioresource Technology. 98: 3585-3592.

22- Malavia, D. D., Dudhatara, M. G., Vyas, M. N. and Mathukia, R. K. 1998. Direct and residual effect on farm yard manure, irrigation and fertilizer on rating season groundnut (Arachis hypogaea) summer pearl millet (pennnisetum glaucoma) cropping sequence. Indian Journal of Agricultural Science, 68, 117- 118.

23- Mikhailouskaya, N. 2006. The effect of flax seed inoculation by Azospirillum brasilense on flax yield and its quality. Plant and Soil Enviroment, 52 (9): 402-406.

24- Montti, M. 1975. Effect of application of increasing rates of nitrogen, phosphorus and potassium. Annali della Facolta di Agraria, Universita Degli Studi di Perugia. pp. 341-354.

25- Munir, M. A., Malik, M. A. and Saleem, M. F. 2007. Impact of integration of crop maturing and nitrogen application on growth, yield and quality of spring planted sunflower (Helianthua annuus L.). Pakistan Journal of Botany. 39: 2. 441-449.

26-Morrison, J. M., Voldenge, H. D. and Cober, E. R. 1999. Physiological changes from 58  years of genetic improvement of short-season soybean cultivares in Canada. Agronomy Journal. 91:658-689.

27- Njafvand, S., Alemzadeh, N. and Ansari, F. 2008. Effect of different level of nitrogen fertilizer with two types of bio-fertilizer on growth and yield of two cultivars of tomato (Lycopersicon esculentum Mill). Journal of Plant Science. 7(8): 757-761.

28- Neumann, G., Massoneau, A., Martinoida, E. and Rombeld, V. 1999. Physilogical adoption phosphorus deficientcy during proteoid root development in whith Lupin. Plant 208. 373-382.

29-Parmer, D. K., Sharma, P. K. and Sharma, T. R. 1998. Integerated nutrient suply system for “ DPP 68” vegetable pea (Pisum sativum var arvense) in dry temprate zone of himachal pradesh. Indian Journal Agriculture Science, 68-86.

30-Patra, A. K., Abbadie, L., Clays-Josserand, A., Degrange, V., Grayston, S. J., Loiseau, P., Loiseau, F. and Mohmood, S. 2005. Effect of grazing on microbial functional groups involved in soil N dynamics. Ecological Monographs. 75: 65-80.

31-Rajendran, K. and Devaraj, P. 2004. Biomass and nutrient distribution and their return of Casuarina equisetifolia inoculated whith biofertilizers in farm land. Biomass and Bioenergy. 26: 235-249.

32- Reynders, L. and Vlassak, K. 1982. Use of Azospirillum brasilense as biofertilizers. Plant and Soil. 66:217-223.

33- Rosety, D., Gaur, R. and Juhri, B. N. 2006. Plant growth stage, fertilizer management and bio-inoculation of arbascular mycorrizal fungi and plant growth promoting rhizobacteria affect rhizobacterial community structure in rain-fed wheat field. Soil Biology& Biochemistry. 38: 1111-1120.

34- Shata, S. M., Mahmoud, A. and Siam, S. 2007. Improving calcareous soil productivity by intergrated effect of intercropping and fertilizer. Reacerch Journal Agriculture and Biological Sciences, 3: 6. 733-739.

35- Shehata, M. M. and EL-Khawas, S. A. 2003. Effect of two biofertilizers on growth parameters ,yield character, nitrogenous components, nucleic acids content, minerals, oil content, protein profiles and DNA banding pattern of sunflower yield. Pakistan Journal of Biologic Sciences 6: 14. 1257-1268.

36- Singh, R., Sood, B. K. and Sharma, V. K. 1993. Response of forage maize(Zea mays L.)to Aztobacter inoculation and nitrogen. IndiaJournal of agronomy. 38: 555-558.

37- Selosse, M. A., Baudoin, E. and Vandenkoornhyse, P. 2004. Symbiotic microorganism, a key for ecological success and protection of plant. Competes Rendus Biologies. 327: 639-648.

38-Soleimanzadeh, H., Habibi, D. and Ardakani, M. R. 2010. Response of sunflower (Helianthus annuus L.) to Inoculation with Azotobacter under different nitrogen levels. American-Eurasian J. Agric. Environ. Sic., 7(3): 265-268, 2010

39- Shyalaja, J. and Swarajyalakshmi, G. 2004. Response of sunflower (Helianthus annuus) to conjunctive use of organic and chemical fertilizers on yield quality parameters. Indian J. Dry land Agric. Res. and Dev. 19: 88-90.

40- Tauer, L. W. 1989. Economic impact of future biological nitrogen fixation technology on UnitedState agriculture. Plant and Soil 114: 133-147.

41- Tilak, K. V. B. R., Ranganayaki. N., Pal, K. K., De, R., Saxena, A. K., Shekhar Nautiyal, C., Shilipi Mittal, Tripathi, A.  K. and Johri, B. N. 2005. Diversity of plant growth and soil health supporting bacteria. Current Science. 89: 136-150.

42- Vermani, M. V., Kelkar, S. M. and Kamat, M. Y. 1997. Studies in polysaccharide production and growth of Azotobacter vinelandii MTCC 2459, a Plant Rhizosphere Isolate. Letters in Applied Microbial. 24: 379-384.

43- Vessey, J. K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant Soil. 255: 571-586.

44. Wagh, R. G. S., Thorat, T. and Mane, M. J. 1991. Role of nitrogen fertilization on quality of sunflower. J. Maharashtra Agric. Univ. 16: 136-137.

45- Wilson, S. 1999. Crop yield response to deficit irrigation. Plant Cell Invironment. 19: 75-84.

46- Wu, S. C., Cao, Z. H., Li, Z. G. and Cheung, K. C. 2005. Effect of biofertilizers containing N-fixer, Pand K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125: 155-166.

47- Xiaojin, H., Leming, C. and Rong, Z. 2009. Extraction of seed oil by supercritical co2.Journal of food engineering.2009.92:370-376.

48- Yazdani, M., Bahmanyar, M. A., Pirdashti, H. and Esmaili, M. A. 2009. Effect of Phosphote solubilization Microorganisms (PSM) and plant Growth promoting Rhizobacteria (PGPR)on Yield and Yield Components o Corn (Zea mays L.). International journal of Biological and Life Science1: 2. Pp: 90-92.

49- Zahir, A. Z., Abbas, S. A., Khalid, A. and Arshad, M. 2000. Substrate depended microbially derived plant hormones for improving growth of maize seeding. Pakistan Journal of Biological Science, 3: 289-291.