مطالعه اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام آفتابگردان روغنی در منطقه روداب بم
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
صالح حائری نژاد
1
(کارشناس ارشد دانشگاه آزاداسلامی واحد جیرفت)
حمید مدنی
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت، اراک، ایران)
سعید صادق زاده
3
(عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند)
کلید واژه: عملکرد, آفتابگردان, تاریخ کاشت, رقم, اجرای عملکرد,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی بهترین تاریخ کاشت بر عملکرد و اجرای عملکرد چهار رقم آفتابگردان روغنی این تحقیق در منطقه روداب از توابع شهرستان بم در سال زراعی 88- 87 اجراء شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی با دو عامل تاریخ کاشت در سه سطح و ارقام در چهار سطح شامل ارقام آذر گل، رکورد، زاریا و مهر در سه تکرار انجام شد. اثر تاریخ کاشت بر تمام صفات اندازه گیری شده به جزء قطر طبق معنی دار شد به طوری که عملکرد دانه در تاریخ کاشت 15 اسفند با 4444 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تاریخ کاشت 15 فروردین به دلیل مواجه شدن با دمای بالا و متعاقب آن پوکی دانه با 4132 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. اثر رقم بر تمامی صفات مورد مطالعه به جز وزن هزار دانه و تعداد برگ در گیاه در سطح احتمال 1% معنی دار شد. رقم هیبرید آذر گل با عملکرد دانه 4610 کیلوگرم در هکتار دارای بهترین عملکرد بود. اثرات متقابل بین تاریخ کاشت و رقم به جزء وزن هزار دانه بر تمام صفات در سطح آماری معنی دار بود به طوری که تاریخ کاشت 28 اسفند برای رقم آذر گل بهترین عملکرد دانه را داشت. عملکرد دانه همبستگی مثبتی با ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق، قطر طبق، قطر ساقه اصلی، عملکرد در تک بوته و عملکرد در متر مربع و همبستگی منفی با وزن هزار دانه نشان داد.
In order study the best planting date in the yeield and yield components of four varieties of sun flower, in the roodobthat is one of the suburbs belonging to bam in a personal and private farm in the agricultural year 87- 88. The experiment was performed using split plot arranged complete randomized block design with two dactors of planting date including (T1 = 87/12/15) (T2 =87/12/28) (T3 =88/1/15) and uriaty (azargole, record, zarya and mehr). That was repeated for three times. The distance of rows was concider as 50 centimeters and the distance of bushes was 25 centimeters for all plot and ouso the density of bush in hektar was considered as the amount of 80000 in a fixed way. The measured traits contained of the yield of seed, the weight of thousand seed. The height of plant, the number of seed in plate, head diameter, the number of leaf in plant, the diameter and thicleness of main stem, the yield and function of seed in a single bush, and the yield of seed in the unit of surface. The result and effect of planting date on all the measured traits except the head diameter got significant so that the yield of seed in the first planting date.With the omount of 4444 kilogram/ hektar got the most yield and function of seed and the third planting date because of confronting with high temprature and as a result the hollownessof seed with the weight of 4132 kilogram/ hektar got the least yield of seed.The effect of variety on all trouts wich are being studied except the weight of thousand seed and the number of lead in plant in the level of possibility I persent got significant.The variety of the hybrid in azargol with the yield of seed in the amount of 4610 kilogram/hektar had the best yield and function. The reciprocal effects between planting date and variety with the exceotion of weight of thousand seed was a significant statistics on all traits in the level of possibility. So that the careness combination of the third planting date and the variety of azargol had the best seed yield.The seed yield and function showed a positive correlation with the height of plant, the number of seed per head, head diameter, the main stem thickness and diameter, yield and function in a single bush, yield and function in m2 and on the other hand it showed a negative correlation with the weight of thousand seed.
1- آلیاری، ه. و شکاری، ف. 1379. دانه های روغنی ، زراعت وفیزیولوژی. انتشارات عبدی تبریز.
2- رحیمی، م.، مظاهری، م. د. و خدابنده، ن. 1382. اثر ریز مغذی ها بر خصوصیات کمی و کیفی دو رقم آفتابگردان در منطقه ارسنجان. مجله پژوهش وسازندگی، شماره 61، زمستان. صفحات 96-103.
3- صفاری، م. 1381. اثر روش های متفاوت شخم بر عملکرد واجزای عملکردارقام آفتابگردان. مجله پژوهش و سازندگی. شماره 57 و56، پائیز و زمستان. صفحات 30-33.
4- صفاری، م. 1385. تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد واجزاء کمی وکیفی عملکرد شش رقم آفتابگردان در کرمان. مجله پژوهش و سازندگی. 73: 139-144
5- عرشی، ی. 1378. تعیین مناسبترین تاریخ کاشت ارقام آفتابگردان در شرایط دیم منطقه کلاله.
6- کریم زاده اصل، خ.، مظاهری، د. و پیغمبری، ع. 1382. اثر چهار دور آبیاری بر عملکرد و صفات کمی سه رقم آفتابگردان. مجله علوم کشاورزی ایران.34(2): 293-301.
7- میرشکاری، ب.، خدابنده، ن.، آلیاری، ه. و سلطانی، ا. 1380. بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی اجزای عملکرد آفتابگردان هیبرید آذر گل در شرایط آب وهوایی استان آذربایجان شرقی،خسروشهر. مجله دانش کشاورزی. 11(2): 1-12.
8- Aiken, R. M. 2005. Apply thermal time scales to sunflower development. Agron. J. 97(3): 746-754.
9- Alvarez, D., Luduena, P. and Fratos, Y. E. 1992. Correlation and causation among sunflower trails. Proc. 13th. In. Sunflower Conf. Pisa, Italy.
10- Andrade, F. H. 1995. Analysis of growth and yield of maize, sunflower and soybean grown at Balcarce,Argentina. Field Crops Res. 41: 1-12.
11- Azari, A. and Khajepou,r M. R. 2003. Effect of planting pattern on growth, development, grain yield and yield components in sunflower cv. Kooseh Isfahan in spring planting. J. Sci. Techno. Agric. Natural Resources.7(1):155-167.
12- Bange, M. P., Hammer, G. L. and Rickert, K. G. 1997. Environmental control of potential yield of sunflower in the subtropics. Aust. J. Agric. Res. 48: 231-240.
13- Beard, B. H. and Geng, S. 1982. Interrelationships of morphological and economic characters of sunflower.Crop Sic. 22: 817-822.
14- Campbell, A. and Athayde, M. L. F. 1988. Effect of sowing date on the behavior of two genotypes of sunflower. Phenological and agronomical aspects. Field crop Abstr. 43(7):52-60.
15- Crop Science. www.ncbi,nlm.nih.gov.
16- Fatih killi, bunyamin killi and kahraman Goner. 2004. effect of different planting dates on the extent of bird damage in confection and oil seed sunflower.Sci.3(1):36-39.
17- Ferreira. A. M. and Abreu, F. G. 2001. Description of development, light interception and growth ofsunflower at two sowing dates and two densities. Portugal, Elsevier Science. 369-383.
18- Jose. F., Barros, C., de Carvalho, M. and Basch, G. 2004. Response sunflower to sowing date and plan density under Mediterranean condition, Europ. J . Agron. 21:347-356.
19- Kheiavi, M. 2002. Effect of planting date on grain and oil yields in four sunflower cultivars in Zanjan region.The 7th Iranian Crop Sciences Congress. Karaj, Iran. Pp. 151
20-LaVega, A. J. and Hall, A. J. 2002. Effects of planting date, genotype, and their interactions on sunflower yield, Argentina. Crop Sci. 42: 1191-1201.
21-LaVega A. J. and Hall, A. J. 2000. Physiological bases of genotype by environment interacts for sowing date in sunflower. 15th International Sunflower Conference.15 June., Toulous, France .D-106.
22- Miller, B. C., Oplinger, E. S., Rand, R., Peters, J. and Weis, G. 1984. Effect of planting date and plant population on sunflower performance seed and oil yields, irrigated and dryland conditions. Agron. J.Madison, Wisconsin. American Society of Agronomy. V. 76 (4): 511-515.
23- Owen, D. F. 1983. Different response of sunflower hybrids to planting date Agron. J. 75:259-262.
24- Ricardo, A., Chiarands, F. A., Maglilo, V. and Mori, M. 1995. Yield and soil water uptake of sunflower sown in Spring and Summer Agro. J.87:1112-1128.
25- Schneiter, A. A., Johnssn, B. L. L. and Enderson, T. L. H. 1992. Rooting depth and water use different in sunflower phenotype. Proc. 13th. Int. Sunflower. Conf. Pisa, Italy