تاثیر قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط آب و هوایی کرج
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیهومن نظامی رنجبر 1 , امیرحسین شیرانی راد 2 , حمید مدنی 3 , کیومرث کلارستاقی 4
1 - کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی اراک
2 - عضو هیأت علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
3 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
4 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
کلید واژه: کلزا, قطع آبیاری, خورجین دهی, پر شدن دانه, عملکرد دانه و درصد روغن,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد و دوازده رقم کلزای پاییزه به نام های,BanjoOlpro,SLM046 ,,Hyola401 ,Ds29955 ,Okapi ,Celsius ,Elvis ,Sahara ,OperaHerkules و Sunday تیمارهای آزمایشی را تشکیل دادند. در این تحقیق غالب خصوصیات فنولوژیکی گیاه شامل ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن اندازه گیری شد. نتایج این بررسینشان داد که رقم Elvis با میانگین عملکرد 5212 کیلوگرم دانه و 2270 کیلوگرم روغن در هکتار بالاترین عملکرد دانه و روغن را در هر دو شرایط آبیاری به دست آورد. اختلاف عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری 12% درصد بود و در مورد عملکرد روغن قطع آبیاری منجر به کاهش درصد روغن به میزان 6% درصد گردید. نتایج نشان داد که چهار رقم Sunday ,Sahara ,Olpro ,Elvis از نظر عملکرد دانه و روغن برتر در هر دو شرایط آبیاری بوده اند.
In order to evaluation of water stress at silique and grain filling stages on rapeseed cultivars, This experiment a factorial design of the study comprised of randomized complete block with four replications. There were two levels of conventional irrigation periods. Normal irrigation at 80 millimeter evaporation pan class A and water stress condition (discontinuing irrigation before siliqua formation). There were twelve cultivars of rapeseed: Celsius, Elvis, Sahara, Sunday, Slm 046, DS29955, Banjo, Olpro, Okapi, Opera, Herkules, Hyola 401. In this evaluation, most stages of plant phenology such as plant height, silique number in plant, seed number in silique, mean kernel weight, kernel yield, seed oil percentage and oil yield were measured. Results showed that Elvis with mean yield 5312 kg/h and oil 2270 kg/ha had superior points during two irrigation conditions. The difference of seed yield in two irrigation was 12% and in about oil yield water stress decrease 6% soil yield. Result showed that four genotypes of rapeseed including Elvis, Olpro, Sahara and Sunday were better than other in speed yield and oil seed during two type of irrigation.
1- احمدی،م.(1370) ویژگی‌های بتانیکی و پاره‌ای از مسائل کشت گیاه روغنی کلزا. مجله‌ی زیتون، شماره 104و105.
2- احمدی،م. وف، جاویدفر.(1377) تغذیه گیاه روغنی کلزا (ترجمه). بخش تحقیقات دانه‌های روغنی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، صفحات 38-24.
3-بای بوردی، م. (1372) روابط آب و خاک. انتشارات دانشگاه تهران، فصل های دوم و چهارم.
4- بهنام فر،ک،ا. هاشمی دزفولی، وع، سیادت. (1377). تاثیر کاربرد کود پتاسیم بر دوره ی پر شدن دانه ذرت رقم kc-704 در شرایط تنش کمبود آب. خلاصه مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران کرج.
5 -پازوکی،ع. (1379) بررسی و اندازه‌گیری اثر تنش آب بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و شاخص‌های مختلف مقاومت به خشکی دو رقم کلزا. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
6- جهان بین،ع. رستمی،د. و کوهکن،ش،ع. (1381) بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد ارقام کلزا. چکیده مقالات هفتمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.
7- رئیسی، س. (1382) تناوب گندم و کلزا راهی برای تعادل تولید و توسعه مدیریت زراعی پایدار. چکیده مقالات همایش تحقیق و توسعه کلزا در استان گلستان.
8-شیرانی راد، ا. (1377) بررسی اکوفیزیولوژیکی همزیستی قارچ های میکوریزا و سیکولار آربسکولار با گندم و سویا. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
9-کامبوزیا،ج. (1374) بررسی رابطه‌ی قدرت گیاهچه و عملکرد دانه در حبوبات. خلاصه مقالات سومین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران.
10- ملک‌زاده،س. (1375) شاخص‌های انتخاب در کلزا. چکیده چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.
11- Addo-Quaye A. A., DanielsR. W. and Searisbrich D. H. (1985) The influence of paclobutrazol on the distribution and utilization of ell labeled assimilate fixed at anthesis in oilseed rape (Brassica napus L.).Journal of Agricuhure Seisnee. Cambridge. 105:365-373.
12- Bouchereau A. N., Besnard C., Leport A., Ben Saoud A. and Rehard M. (1996) Water stress effects on rape seed quality. European Journal of Agronomy. 5:1-2,19-30 .
13- Brown E. A., Caviness C. E. and Brown D.A. (1985) Response of soybean cultivars to soil moisture deficit. Agron.J.77:274-278.
14- Bunting E. S. (1986) Oilseed rape in perspective. In;searisbrick,D.H.and Daniels,R.W.(eds) Oilseed Rape. Collins,london,pp.10-31.
15- Champoliver L. and Merrien A. (2002) Effect of water stress applied at different growth stages to Brassical naps, yield components and seed quality. 5:153-160.
16- Clark J. M., Richard R. A. and Coundon A. G. (1991) Effect of drought stress on residual transpiration and its relationship with water use of wheat. Can.J.Plant,sci 71:695-702.
17- Coffelt T. A. and Adamsen F. J. (2004) Planting date effects on flowering, seed yield and oil content of rape and crambe cultives volum T2:377-392.
18. Connor D. J. and Sadras V. O. (1992) Physiology of yield of sunflower. FIELD CROP Res 30:33-389.
19- Cox, W. J. and Jolliff, G. D. (1986) Growth and yield of sunflower and soybean under soil water deficits. Agron.J.78:226-230.
20- Damato, A. and Giordano, I. (1987) Response of spring sown sugar beet different irrigation volumes itrogen and plant density in southern italy. Irrigation and Deranges 34:2;3-9.
21- Downey, R. K. and Robbelen, G. (1989) Brassica species in; Robbelen. G.Dowey,R.K.and Ashr A(eds)Oil Crops of the Word. MeGraw-Hill new york pp 339-362.
22- Dua, A. G.,Talwar, R. H. and Singal, N.R. (1994) CO2 exchange primary photochemical reactions and enzymes of photosynthetic carbon reduction cycle in brassica pods during water stress and recovery photosynthtica.30(9):261-268.
23- Flasinski, S., Zamorski, R. and Kotowska, U. (1989) The effect of water and salt stresses on the phosphorus contact and acid phosphates activity in oil seed rape. Acta Societatis Botanicorum poloniac 58 (1):47-57.
24-Good, A. G. and Maclagan, J. L. (1993) Effect of drought stress on te water relations in Brassica species.Canadian Journal of plant science73(2):525-529.
25- Hashem, A., Majumdar, M. N. A., Hamid, A. and Hossaom, M. M. (1998) Drought stess effects on seed yield attibutes, growth, cell membrance stability and gas exchange of synthesized Brassica napus. Journal of Agronory and crop.Science. 180(3):129-136.
26- Kumar, A. and Singh, D. P. (1996) Profiles of leaf conductance and transpiration in Brassica species and influences by water stress a different plant growth stages. Annals of biology. Ludhian . 12(2):255-263.
27- Kumar, A. and Elston, J. (1993) Leaf expansion in Brassica species in response to water stress Indian Journal of Plant Physiology, 36(4):220-222.
28- Restucca, G., Maur.micale, G. and Litrico, P. G. (1995) Effect of irrigation regimes on the agronomic behaviour of cotton cultivated in the Medterranean region. Revitalize Agromia,29(2):123-131.
29- Richards, R. A. (1992) The effect of dwarfing genes in spring wheat in dry environments.II.Growth, water use, and water use efficiency. Aust.J.Agricultural. Research. 43:52-539.
30- Singh, K. B. and Saxena, M. C. (1991) Studies on drought tolerance in legume programme. Annual report ICARDA.
31-Tesar, M. B. (1998) Physiological basis of crop growth and development American Society of agronomy. Inc. and Science society of America.Inc.
32- Wafaamoktar, Z. (2000) Effects of drought-stress on Lipid sin Rape Leaves. 40:1383-1386.
33- Weijun, Z. and Xianging, L. (2000) Effects of water logging at different growth stages on physiological and Seed yield of winter rape (Brssica napus L.) 44:103-110.