بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام کلزای بهاره در منطقه اصفهان

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

حمیدرضا جوانمرد ¹ , امیر حسین شیرانی راد ² , سید علیرضا بنی طباء ³ , محمدرضا نادری درباغشاهی ⁴

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان
2 - عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گلپایگان
4 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان

تاریخ دریافت : 1394/09/13 تاریخ پذیرش : 1394/09/13 تاریخ انتشار : 1386/08/01

کلید واژه: تاریخ کاشت, کلزای بهاره, عملکرد و اجزاء عملکرد دانه,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر صفات زراعی ارقام کلزای بهاره در منطقه اصفهان در دو سال زراعی 1384 و 1383 درمزرعه آموزشی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان واقع در شمال شرق اصفهان انجام گردید. آزمایش به صورت ‌کرت های خرد شده در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از چهار تاریخ کاشت شامل 8، 18 و 28 اسفند ماه و 8 فروردین ماه به عنوان فاکتور اصلی وارقام کلزا در چهار سطح شامل : ,RGS003 PF7045-91,,Option 500Hyola 401 به عنوان عامل فرعی بودند. صفات مورد مطالعه ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد خورجین های فرعی و خورجین های های اصلی در بوته، تعداد دانه در خورجین های های فرعی و اصلی، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد روغن دانه در نظر گرفته شدند. نتایج مطالعه نشان داد در شرایط آزمایش، اثر تاریخ کاشت بر تمامی صفات به جز ارتفاع گیاه، معنی دار بود. همچنین اثر رقم نیز بر تمامی صفات به جز تعداد شاخه فرعی در بوته اثر معنی داری داشت. اثرات متقابل سال، تاریخ کاشت و رقم بر صفات تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد خورجین های فرعی و اصلی و وزن هزار دانه معنی دار گردید. با توجه به نتایج به دست آمده رقم RGS003 در تاریخ کشت اول یا هشتم حداکثر عملکرد را در منطقه اصفهان به همراه داشته و کشت آن در منطقه توصیه می گردد.

چکیده انگلیسی:

This experiment was done to evaluate the effect of planting date on agronomic characters of spring Rapeseed cultivars in Isfahan region during 2004-2005 in the research field of Islamic Azad University of Khoorasgan located in North East of Isfahan. The experiment was conducted as split plot on CRB with three replications. Four rapeseed cultivars consist of   RGSOO3, PF7045-91, Option 500 and Hyola 401 as subplot and Four planting dates (Feb. 27th and Mar. 9, 19 and 28th) were selected as main plot. Traits were considered as plant height‚ number of sub branch per plant, number of sub and main pods per plant, number of grain per sub and main pods, 1000 seeds weight, grain yield and oil seed content. Results showed that the effect of planting date on all traits, except plant height, was significant. Also, effect of cultivars on all traits, except number of sub branch per plant was significant.The interaction effects of year, planting date and cultivar on the number of sub branch per plant, number of sub and main pods per plant and 1000 seeds weight were significant. According to biannual results RGS003 cultivar at the first planting date recommended for Isfahan region.

منابع و مأخذ:

1- آینه بند، ا 1372. تعیین منحنی رشد بررسی اثر تاریخ کشت بر عملکرد و ارقام کلزا. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس تهران، دانشکده کشاورزی.

2- انوری، م. ت. 1376. اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزا .پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

3- حاج محمدنیا قالی بافت، ک. 1376. بررسی اثر تاریخ کاشت بر روی رشد، عملکرد و اجزای محدود ارقام کلزای پاییزه در شرایط محیطی تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی.

4- خواجه‌پور، م. 1383. گیاهان صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان، 564 صفحه.

5- شیرانی‌راد. ا. ح.1373. بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روند رشد و صفات زراعی دو رقم کلزا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس تهران، دانشکده کشاورزی.                  

6- شیرانی‌راد، ا. ح. و دهشیری، ع. 1381. راهنمای کلزا(کاشت‌، داشت و برداشت). سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی نشر آموزش کشاورزی،116 صفحه.

7- عزیزی، م. ا. سلطانی و خاوری خراسانی، س.( 1378) کلزا. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد،230 صفحه

8- کوچه باغی، ا. ح. 1383. تاثیر سه تاریخ کاشت برروی عملکرد و صفات قابل اندازه‌گیری در رقم سرز. خلاصه مقالات اولین همایش ملی دانه‌های روغنی در گرگان.

9- ناصر قدیمی، ف. 1383. بررسی اثر تاریخ‌های کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای زمستانه. نتایج تحقیقات به زراعی کلزا در سال 83-1382.

10- ناصری، ف.1370. دانه‌های روغنی. انتشارات آستان قدس رضوی مشهد،572 صفحه.

11- نبوی محلی،‌ آ. 1376. بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزا عمکرد و خصوصیات رشد سه رقم کلزای پاییزه در منطقه مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی.

12-David, E., Anway, H. and Harbans, L. 1999. Canola oil yield and quality as affecled in Virginia. Crop.sci., 39: 254-256.

13-Guardia, M. D. and perez-torrez, E. B. 1978. Growth and development of spring varieties in autumn sowing in southern spain. Proc 5 th rape seed conf, Malmo, swedden, pp:245-249.

14-Jenkins, P. D. and Leitch, M. H. 1989. Effect of sowing date on the growth and yield of winter oilseed rape. Agr.j.Sci.,105:405-420

15-Mendham, N. J. and Scott, R. K. 1975. The limiting effect of plant size at inflorescence initiation on subsequent growth and yield of oilseed rape.J. Agric.Sci.,84:487-502.

16-Mendham, N. J. and Shipway,P.A. .1981. The effect of delay sowing and weather on growth , development and yield of winter oilseed rape (brassica napus). J.Agric. sci., 96:389-416.

17- Mukurasi, N. J. 1978. Research on rapeseed and fodder rape at uyole, Tanzania proc. 5 th. Int. Rapeseed Conf. Swedden,pp:280-288.

18-Ozer, H. 2003. Sowing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. Euorop .J.Agric.,19:453-463

19-Potts, M. J and Gardiner,W. 1980. The potential of spring oilseed rape in the west of Scotland. Exol, Husb, 36:64-74

20-Thurling, N. 1974.  Morphophysiological determination of yield in rapeseed. Aust .J. Agric.Res.,75:711-721