مقایسه صفات رشدی گیاهچههای برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانت نسل پنجم
الهیار فلاح
1
(
عضو هیات علمی
)
کلید واژه: همبستگی, گیاهچه برنج, موتانت, نسبت ریشه به شاخساره,
چکیده مقاله :
کاربرد اشعه گاما باعث ایجاد موتاسیون در گیاه برنج شد و تنوع حاصل در مرحله گیاهچهای قابل بررسی بود. جهت مقایسه صفات رشدی گیاهچههای برنج طارم محلی، حسنی و عنبربو با موتانتهای نسل پنجم حاصل از آنها، آزمایشی به صورت اگمنت در خزانه ایستگاهی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) در سال 94 اجرا شد. تعداد 23 لاین نسل پنجم حاصل از طارم محلی، 7 و 8 لاین نسل پنجم به ترتیب حاصل از حسنی و عنبربو همراه با شاهد آنها به میزان 300 گرم بذر خشک در نیم متر مربع خزانه بذرپاشی شد. در مرحله سه برگی ، صفات رشدی طول گیاهچه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی (شاخساره)، وزن خشک کل و نسبت ریشه به شاخساره اندازهگیری شد. نتایج نشان داد 52 درصد موتانت حاصل از طارم محلی طول گیاهچه کمتری نسبت به شاهد داشتند ولی همه موتانتهای حاصل از حسنی دارای طول گیاهچه بیشتری نسبت به شاهد داشتند. در گیاهچههای موتانت حاصل از عنبربو، 75 درصد طول گیاهچه کمتری داشتند. میزان افزایش وزن خشک ریشه، شاخساره موتانتها نسبت به شاهد بین 85-59 درصد بود ولی وزن خشک کل گیاهچه در همه موتانتها نسبت به شاهدها بیشتر بود. نسبت ریشه به شاخساره در موتانت حاصل از عنبربو 100 درصد ولی در موتانت حاصل از طارم محلی 74 درصد بیشتر بود. بین طول گیاهچه برنج با وزن خشک ریشه، شاخساره و کل در سطح 1% همبستگی مثبت وجود داشت ولی با نسبت ریشه به شاخساره همبستگی نداشت. تجزیه خوشهای، موتانتها را در سه گروه قرارداد. وزن خشک کل گیاهچه موتانتها نسبت به شاهدها بیشتر ولی طول گیاهچهها کمتر بود.
چکیده انگلیسی :
Using of Gama ray was caused mutation in rice plant and produced diversity at seedling stage can be evaluated. In order to comparison seedling growth characteristics of Tarom Mahali, Hasani and Anbarbo varieties with M5 mutants from them, a augmented test was carried out in station nursery of deputy of rice research institute of Iran (Amol) in 2015. Number of 23 mutants of M5 from Tarom Mahali, 7 and 8 mutants from Hasani and Anbarbo varieties respectively with check (parents) were seeded 300g dry seeds in half square of nursery. In three leaves stages were measured growth characteristics such as seedling length, roots, shoot dry weight, total dry weight and root to shoot ratio. The results showed 52 percent of M5 mutant from Tarom Mahali had lower seedling length related to check (Tarom Mahali), however, all of mutants from Hasani had higher seedling length related to check (Hasani). The mutant seedling from Anbarbo variety had about 75 percent less than check. The rate of increasing root and shoot dry weight of mutants was 59-85 percent compared to check, but seedling total dry weight was higher in all mutants related to checks. To high ratio of root to shoot in Anbaro mutants was 100%, but in seedlings of Tarom Mahali mutants was 74%. Among of seedling length with root, shoot and seedling total dry weight there was positive correlation at 1%, however, there was no correlation with root to shoot ratio. The claster analysis is placed in three groups of mutants. Total seedling dry weight of mutants was higher related to check varieties but seedling length was lower.