بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی شهر با استفاده از AHP و GIS (نمونه موردی: فیروزکوه)
محورهای موضوعی : جغرافیای طبیعی
محمدرضا زندمقدم
1
(دانشیار گروه جغرافیا ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
کلید واژه: GIS, توسعه فیزیکی, عوامل ژئومورفولوژیک, شهر فیروزکوه,
چکیده مقاله :
استقرار و توسعه فیزیکی شهرها در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست. فضاهای مجاور شهری در ارتباط با عوامل گوناگون محیط طبیعی از جمله شکل ناهمواری ها و همجواری با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل دریا و شرایط اقلیمی حاکم برآن در چگونگی توسعه شهرها نقش تعیین کننده ای دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه با استفاده از AHP بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و بصورت مقطعی می‌باشد. شهر فیروزکوه به عنوان جامعه آماری تحقیق بوده که طی آن با مراجعه به مراجع ذیربط؛ اطلاعات مربوط به عوامل ژئومورفولوژیک جمع آوری گردید و سپس این اطلاعات از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می‌باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه‌های شهری و روستایی را فراهم می‌آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدودکننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه های شهری و روستایی را فراهم می آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدود کننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید.
physical Establishment and development of cities is primarily a function of their geographic and environmental conditions. Urban adjacent spaces have a determinant role in how to develop urbans in relation to various natural environment including the shape of ripples and neighboring with natural effects such as mountains, plains, rivers, flats and Sea coasts and governing climatic conditions. So that cities are formed following the natural conditions and while communicating with each other, continue to grow and develop. This research aims to assess the Geomorphologic factors in physical development of Firouzkooh using AHP. This is an applied research in term of purpose and descriptive-survey and cross-sectional in terms of methodology. The population includes the Firouzkooh city during which information about Geomorphologic factors are collected by referring to the concerned authorities. The required information was collected and analyzed by Expert Choice. The findings indicated that two research hypotheses are confirmed by calculating and determining the heights of indices effecting on physical development and mapping GIS. AHP algorithm analysis and GIS Spatial analysis confirmed tow hypotheses about geomorphology phenomena are effective on physical development and locating of Firouzkouh city. land use map of Firouzkooh showed that a great part of the city has lands with average Geomorphologic and Constructional land that provides the conditions for developing urban and rural residents. But generally this mountainous city encounter to various limiting geomorphologic conditions. Finally, according to research findings, practical recommendations are provided. The required information was collected and analyzed by Expert Choice. The findings indicated that two research hypotheses are confirmed by calculating and determining the heights of indices effecting on physical development and mapping GIS. AHP algorithm analysis and GIS Spatial analysis confirmed tow hypotheses about geomorphology phenomena are effective on physical development and locating of Firouzkouh city. land use map of Firouzkooh showed that a great part of the city has lands with average Geomorphologic and Constructional land that provides the conditions for developing urban and rural residents. But generally this mountainous city encounter to various limiting geomorphologic conditions. Finally, according to research findings, practical recommendations are provided
_||_