تجلی اشارات عرفانی و اسطوره‌ای در سروده‌های محمد بیابانی

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

سیده فاطمه مهدوی مرتضوی ¹ , سید احمد حسینی کازرونی ² , عبدالله رضایی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/10/19 تاریخ پذیرش : 1398/10/19 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: اسطوره, عرفان, شعر معاصر, Myth, mysticism, contemporary poetry, theme, پیامبران, prophets, درون‌مایه, محمد بیابانی, Mohammad Biabani,

چکیده مقاله :

شعر فارسی متأثر از پشتوانه‌های تاریخی، عرفانی و اسطوره‌ای است. تأثیر این عناصر را در اشعار شاعران معاصر، بیش از دوره‌های دیگر می‌توان دید و دلیل آن مردمی بودن شعر امروز است. شعر و اسطوره جدایی ناپذیرند و اسطوره سبب بارور شدن واژه ها و شکوفایی شعر می شود. در قرآن کریم، بخش زیادی از مفاهیم در قالب نماد و تمثیل بیان‌ شده است. وجود این تمثیل‌ها در حقیقت نزدیک کنندة هر چه بیشتر مفهوم به ذهن مخاطب است. داستان‌های عرفانی نیز که غالباً صورتی تمثیلی یا تأویلی دارند، از این سبک قرآن به‌ویژه در تأویل داستان‌های قرآنی بهره برده‌اند. معروف‌ترین داستان‌های رمزی در قرآن کریم، داستان پیامبران است که شاعران در آثار خویش به اشارات آن توجه کرده اند و به‌طور صریح یا غیرصریح به رمزگشایی از آن پرداخته‌اند. هدف اصلی این مقاله، پژوهش پیرامون تجلّی اشارات عرفانی و اسطوره‌ای در آثار محمد بیابانی است. بیابانی در آثارش در عین هنجار گریزی و سنّت شکنی، رگه‌هایی از عرفان را دخیل می سازد. با همۀ اصالت و نجابت و سنّت ایرانی بودن، اشعار وی رنگ و بوی تجدد و مرزشکنی و تازگی به خود می گیرد و مفاهیم، مضامین و پیام هایش حتی با درون‌مایه‌های عرفانی رنگ تازگی دارد. این مقاله به روش پژوهشی، توصیفی-تحلیلی، به درون‌مایه‌های عرفانی اشعار بیابانی می‌پردازد.

چکیده انگلیسی:

Persian poetry is influenced by historical, mystical, mythological supports. The influence of these elements in the poems of contemporary poets can be seen more than other periods, and the reason for this is the popularity of today's poetry. Poetry is tied to the myth, and the myth contributes to the flourishing of poetry and multiplicity of the work; in the Holy Quran, many concepts are expressed in the form of symbols and allegories. The presence of these parables, in fact, makes the concepts more understandable to the mind of the audience. The mystical stories, which are often pseudo-allegorical or narrative, have benefited from this Qur'anic style, especially in interpreting the Qur'anic stories. The most famous mysterious stories in the Holy Qur'an are the prophets' stories that the poets have paid attention to in their works and have explicitly or unambiguously decoded. The main purpose of this article is to investigate the manifestation of mystical and mythological references in the works of Mohammad Biabani. Biabani involves streaks of mysticism in his works, in this normative and anti-Semitic process. Besides the fate of authenticity and decency and the tradition of being Iranian, his poetry takes on the color and the smell of modernity and clarity and novelty. His concepts, themes and messages are fresh even with mystical elements. This paper deals with the mystical forms of Biabani's poetry in a descriptive-analytical method.