نسبت سنجی حسن نیت در فقه امامیه و عرفان اسلامی

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

احمد باقری ¹ (استاد تمام رشته فقه و مبانی حقوق، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail])
حسین داورزنی ² (استادیار رشته فقه و مبانی حقوق، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
محمدرضا شجاعی ³ (دانشجوی رشته فقه و مبانی حقوق، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/05/04 تاریخ پذیرش : 1399/05/04 تاریخ انتشار : 1399/05/01

کلید واژه: حسن نیت, سوءنیت, نظم عمومی, Public order, اخلاق حسنه, Good faith, Ill will, Good ethics,

چکیده مقاله :

یکی از مفاهیم مبهمی که در زمان ما خودنمایی می‌کند مسأله حسن نیت است. حسن نیت یک مفهوم اخلاقی است که تأکیدات فراوانی بر آن شده است اما عدم شناخت دقیق آن و بخصوص معلوم نکردن حدود و ثغور آن، سبب شده است که از یک سو، معتقدین به این مفهوم محل به کارگیری آن را در برخی علوم نشناخته و در این زمینه به خطا روند و از سوی دیگر در جنبه دینی معطوف به فقه، نتوانیم جایگاه حسن نیت را و اینکه این مفهوم اخلاقی دقیقا چه نسبتی با معنای آن درفقه ما دارد دریابیم. در متون عرفانی، حسن نیت، مقصود درونی از انجام عمل است. حسن نیت از مفاهیمی است که در سنجش اعتبار و ارزش اعمال، بسیار اهمیت دارد و در متون عرفانی، میزان سنجش اعتبار و ارزش اعمال به شمار رفته است. اما ورود گسترده مباحث مرتبط با حسن نیت از غرب که خود مرتبط با دو مفهوم اساسی اخلاق حسنه و نظم عمومی است باعث خلط مباحث و تفاسیر ناصواب در این زمینه نیز شده است که نوشته حاضر در صدد پاسخ به این ابهامات با بررسی رابطه مفهوم حسن نیت در علم اخلاق، عرفان و حقوق اسلام است.

چکیده انگلیسی:

Good faith is a vague concept in our time, which is an ethical and emphasized. But the lack of accurate knowledge and the absence of clear boundaries, has caused its location not to be known, and its position in jurisprudence is unknown and the relation between the two is unknown. The entry of widespread good faith topics that related to good ethics and public order.  This article seeks to answer the ambiguities in this regard.