شرح اهمیت رسالة‌الطیر غزالی در ادبیات عرفانی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
1 - دانشیار، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد ایران‌شناسی- تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، بنیاد ایران‌شناسی
کلید واژه: غزالی, رساله‌الطیر, عقل و قلب, عرفان,
چکیده مقاله :
غزالی از دانشمندان قرن پنجم است که تأثیرات گسترده‌ای در عرصه‌های مختلف دین، فلسفه، عرفان و تصوف نهاد. قدرت اندیشه و گستردگی و نفوذ آراء او بر پیکره ادبیات عرفانی نیز نیروی زیادی بخشید. آثار عمده غزالی به مسائل دینی معطوف است، لکن در خلال آثار او اثری هست موسوم به رساله‌الطیر که به عرفان محض مربوط است. نوع روایت و نگرش عرفانی در این اثر مختص به غزالی است، لکن سبک و شکل این اثر را پیش از او در رساله‌الطیر ابن‌سینا می‌توان دریافت. در این مقاله، به ارزش رمز و نماد و ارتباط قلمروی عقل و قلب در ادب عرفانی و تأثیر و تأثر از یکدیگر پرداخته می‌شود و همچنین جنبه‌ای دیگر از تأثیرگذاری رساله‌الطیر نویسی بر منظومه موش و گربه عبید زاکانی و اشاره به تأثیرگذاری این داستان بر نهادها و سازمان‌های صوفیه و نحوه گردهمایی آنان به دور مشایخ خویش بررسی می‌گردد.
Al-Ghazali is one of the scientists of fifth century that had widespread effects in different areas of religion, philosophy, mysticism and Sufism. The power and influence of ideas and the spread of his ideas, also gave a lot of power to the mystical body of literature. Major works of al-Ghazali focuses on religious issues, but through his works as soon as the work is called Resalatoteyr that is related to the mysticism. Although the narrative and mystical attitude in this work is dedicated to al-Ghazali, but before he, the form and shape of this work can get from Resalatoteyr of Avicenna. In this paper, the value of mystery and symbol and relevance of mind and the heart in the realm of mystical literature and effects of each other is discussed; and also, other aspect of impact of Resalatoteyr on the al-Obeid Zakani Moush o Gorbeh system, pointing to the effectiveness of this story on Sofia organizations and the method of their gathering around their elders is examined.