فراتحلیل مطالعات ابعاد و مولفه‌های گوناگون الگوهای معماری بومی

محورهای موضوعی : دو فصل‌نامه فضای زیست

ساره اسمعیل بیگی کرمانی ¹ , رضا میرزائی ² , احمد حیدری ³

1 - گروه معماری ،دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند،ایران
2 - استادیار گروه هنر و معماری،واحد بیرجند،دانشگاه آزاد اسلامی،بیرجند،ایران(نویسنده مسئول)
3 - دانشکده معماری دانشگاه آزادبیرجند

تاریخ دریافت : 1402/03/08 تاریخ پذیرش : 1402/07/24 تاریخ انتشار : 1402/11/08

کلید واژه: فراتحلیل, معماری بومی, الگوهای معماری, الگوهای معماری بومی,

چکیده مقاله :

معماری بومی ایران، سابقه‌ای کهن دارد. در هر گوشه از آن، بناهایی با معماری‌های متفاوت به چشم می‌خورد که درعین‌حال اشتراکاتی باهم دارند، این ویژگی، آن‌ها را نیازمند بررسی کرده است. معماری امروز حاصل غفلت ما از شرایط فیزیکی ساکنین و تجربیات گذشته و وارد کردن معماری غربی بدون بومی‌سازی است. استمرار این جریان اولویت زیبایی‌شناسی بر آسایش را تشدید کرده و به مرور استفاده از انرژی‌های فسیلی را افزایش و هویت ما را از بین خواهد برد. ازاین‌رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه‌ نظری پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه الگوهای معماری بومی، به فراتحلیل مطالعات انجام شده در این خصوص بپردازد. با توجه به اینکه معماری بومی در جوامع مختلف می‌تواند معانی و نوع عوامل و الگوهای متفاوتی داشته باشد، ازاین‌رو در این مقاله سعی شده که جمع‌بندی نظری در حوزه عوامل در تحلیل‌ها صورت گیرد. جامعه آماری 61 مقاله (31 مقاله داخلی و 30 مقاله خارجی) در بازه زمانی 1390 تا 1402 است. گردآوری داده‌ها از مقالات بر اساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصین مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام‌مند مقالات، جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش فرا‌تحلیل و نرم‌افزار CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی داده‌ها از طریق نمودار قیفی، روش رگرسیون خطی اگر، خطای انتشار و آزمون Q ناهمگونی، با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی الگوهای معماری بومی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می دهد، در مطالعات صورت گرفته، از میان کل متغیرها، نخست متغیر وابستگی شکل ساختمان به اقلیم مؤثرترین متغیر بر الگوی معماری بومی است و سپس به ترتیب متغیرهای انعطاف‌پذیری فضا به‌منظور کارکرد چندگانه در تمامی فصول استفاده از مصالح بومی و میزان تابش و دما بیشترین تأثیر را بر الگوی معماری بومی دارد.

چکیده انگلیسی:

native architecture; It is an architecture that has given an appropriate answer to the needs of man, in relation to himself, society, the surrounding world and nature (basic needs) and has not occurred due to a specific event, in a specific time frame, it is a human-oriented architecture and based on his identity, It is formed as a dynamic movement over time. In fact, past architecture has crystallized typological values in the concept of type and transferred it. The architect has created a link between the present and the past through the concept of type and acting based on it. This link has become a chain of interconnected links that have evolved throughout history. What is being built in the present is a link of that chain. To act correctly and appropriately in the present tense, one must read the links of a chain. The starting point of this chain is a kind of base. In general, Iran's architecture of yesterday was valuable and proud; He gave honor to the soil, and he left behind the dignity of efficiency, reliability and beauty to man, and he thought of the sublime. Today, by examining the surrounding world, a certain regularity can be seen in the complex system of nature and human mind, which is necessary to establish order and balance in life. Therefore, decision-making in different situations is required to simplify complexities from a mental point of view and to find some kind of regularity in order and disorder in order to identify and remember patterns that lead to the conscious discovery of design patterns. Christopher Alexander first took an effective step in this field by proposing the theory of pattern language, but today, despite the design of several patterns based on Alexander's intuitive knowledge, some thinkers have not yet paid attention to this topic of architecture. According to Alexander, all the buildings that have been built so far, whether traditional or modern, all of them take their shape from the languages that their builders use; And it is the language that gives meaning and concept to the structure and saves it from the resulting anonymity.The native architecture of Iran has an ancient history. In every corner of it, buildings with different architectures can be seen, which at the same time have something in common, this feature has made them need to be investigated. Today's architecture is the result of our neglecting the physical conditions of the residents and past experiences and importing western architecture without localization. The continuation of this current will intensify the priority of aesthetics over comfort and will gradually increase the use of fossil energies and destroy our identity. Therefore, the present article aims to analyze the theoretical field of the researches conducted in the field of native architectural patterns, to meta-analyze the studies conducted in this regard. Considering that native architecture in different societies can have different meanings and types of factors and patterns, therefore, in this article, an attempt has been made to make a theoretical summary in the field of factors in the analysis. The statistical population is 61 articles (31 domestic articles and 30 foreign articles) in the period from 1390 to 1402. The collection of data from the articles was based on the Prisma protocol, which was adapted to the opinion of experts. After a systematic review of the articles, meta-analysis method and CMA2 software were used to analyze the data. Also, after the inferential analysis of the data through the funnel plot, the linear regression method if, the diffusion error and the Q test of heterogeneity, using the linear regression and multivariate regression methods, first the relationship between each independent variable and then all the independent variables in different dimensions with The dependent variable, i.e. native architectural patterns, was evaluated. The findings of the research show that among all the variables in the studies, the dependence of the building shape on the climate is the most effective variable on the local architectural pattern, followed by the variables of the flexibility of the space for multiple functions in all seasons of using local materials. And the amount of radiation and temperature has the greatest effect on the native architecture pattern.