نگاهی سبک شناسانه به تکرار و تداعی در منطقالطیر

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مسعود پاکدل ¹ , منیره محفوظی موسوی ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران. (نویسنده مسؤول)
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/05/05 تاریخ پذیرش : 1401/05/05 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: عطار, تکرار, سبک شناسی, منطق الطیر, تداعی,

چکیده مقاله :

منطق الطیر سرودۀ عطار نیشابوری و یکی از شاهکارهای وزین عرفانی زبان و ادبیات فارسی است. با توجه به اینکه در سبک شناسی توجه به بسامدها بسیار مهم است و بر اساس بسامدهاست که شاخصه‌ها‌ی سبکی یک شاعر یا یک اثر مشخص می‌شود، در این پژوهش که با روش تحلیلی- توصیفی و با هدف نمودن بسامدها و دیدگاه جمال شناسانۀ عطار در منطق الطیر انجام پذیرفته، تلاش شده است اهداف و شیوه‌ها‌ی بهره گیری شاعر از تکرار و تداعی مورد واکاوی قرار گیرد. بر اساس یافته‌ها‌ی پژوهش بهره‌گیری از تکرار واج، واژه، جناس، عکس و تداعی معانی را می‌توان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های سبکِ شعری عطار در منطق الطیر به شمار آورد؛ زیرا بسامدِ بالای تکرار و تداعی بیانگر آن است که شاعر به ذکر پیاپی آن‌ها دل‌بستگی داشته‌است. این تکرارها که هم در لفظ و هم در معنا دیده‌می‌شود، افزون بر زیبایی شعر و دلنشین ساختن موسیقی کلام، سبب برجسته سازی شعر، تاکید شاعر بر اهمیت موضوع و التذاذ ادبی خوانندگان نیز شده است.

چکیده انگلیسی:

Mantegh Alteir is a poem by Attar Neyshabouri and one of the most important mystical masterpieces of Persian language and literature. Considering that in stylistics it is very important to pay attention to frequencies and it is based on frequencies that the stylistic characteristics of a poet or a work are determined. The logic of bird has been done, an attempt has been made to analyze the goals and methods of the poet's use of repetition and association. Considered the most important features of Attar's poetic style in the logic of bird; Because the high frequency of repetition and association indicates that the poet was interested in mentioning them successively. These repetitions, which can be seen both in word and in meaning, in addition to the beauty of the poem and the pleasantness of the music, have also highlighted the poem, the poet's emphasis on the importance of the subject and the literary taste of the readers.