ریشه های طلاق در دو هه 1380 و 1390 با تأکید بر روش کیفی تطبیقی

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

زهره نجفی اصل ¹

1 - استادیار گروه توسعه و سیاستگذاری اجتماعی،‌ دانشکده علوم اجتماعی،‌ دانشگاه تهران،‌ تهران، ‌ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/31 تاریخ پذیرش : 1402/07/28 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: شهر تهران, روش کیفی, تجربه زیسته زوجین در حال جدایی, ریشه‌های طلاق, مطالعه تطبیقی.  ,

چکیده مقاله :

هدف: تغییرات دهه‌های گذشته ، خانواده را با چالش‌های جدیدی روبه‌رو کرده و مفاهیم سنتی زندگی خانوادگی در معرض تهدید قرار گرفته است. جامعه ایران نیز از این تغییرات مستثنی نبوده و در سالهای اخیر بر میزان طلاق افزوده شده است؛ اما به دلیل سرعت تغییرات، ریشه های طلاق  با دهه های گذشته تا حدودی متفاوت است. روش­: روش  منتخب شیوه ی کیفی - تطبیقی است و با استفاده از تکنیک  مصاحبه نیمه ساختار یافته با 32  زوج در حال جدایی در هر دهه ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ اطلاعات جمع اوری شد . اطلاعات در دهه 1380 از زوجینی که به دادگاه خانواده ونک تهران مراجعه کرده بودند و اطلاعات جامعه مشارکت‌کننده در دهه 1390 از  مراجعان به دفتر یکی از وکلای پایه یک دادگستری به دست آمد. یافته­ها: ۴ مقوله اصلی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و شخصیتی ، فردی و تعدادی مقوله فرعی در هر دهه شناسایی شدند. مقولات اصلی در هر دو دهه 1380 و 1390 یکسان است ؛ ولی در دهه1390، بعضی از مقولات فرعی مثل خیانت زنان مطرح است که در دهه 1380 وجود نداشت و بعضی از مقولات فرعی مهم در دهه1380 به دلیل فرسایش اهمیت خانواده و کاهش نقش میانجیگری خانواده های ریشه ای، در دهه 1390 از رواج افتاده است، مثل دخالت های خانواده های ریشه ای . نتیجه‌گیری: نتایج حاصل گویای آنست که فردگرایی رو به افزایش است، دوری از اعتقادات  مذهبی، کاهش اهمیت و کارکرد خانواده در همه ابعاد از جمله موارد تغییرات است.

چکیده انگلیسی:

Introduction: The changes of the past decades have faced the family with new changes and challenges, and the traditional concepts of family life have been threatened. Iranian society has not been exempted from these changes and the rate of divorce has increased in recent years. But due to the speed of changes, the roots of divorce are somewhat different from the previous decades.
Methodology: The selected method is a comparative qualitative method and data was collected using semi-structured interview technique with 32 couples who were separating in each decade of 1380 and 1390. The information in the 1380s was obtained from the couples who went to the Vanak family court in Tehran, and the information of the participating community in the 1390s was obtained from the clients of one of the basic lawyers of a court.
Findings: 4 main social, economic, cultural, personal and individual categories and a number of sub-categories were identified in each decade.The main categories are the same in both 1380s and 1390s. But in the 1390s, some sub-categories such as women's infidelity are discussed, which did not exist in the 1380s, and some important sub-categories disappeared in the 1390s due to the erosion of the importance of the family and the reduction of the mediating role of the root families. Like the interference of the root families.
Conclusion: The results indicate that individualism is increasing, away from religious beliefs, decreasing the importance and function of the family in all dimensions, including cases of changes.

منابع و مأخذ:

1. fouladiyan, M. shojaee, M. Sociological Study of Divorce Proceedings. Journal of Family Research, 2020; 16(2): 231-257.


2. Thornton ,A. Reading History side ways:Thefallacy and Enduring Impact of the Developmental Paradigm of Family Life. university of Chicago press. 2013.


3. Sadeghi, R. Social economic factors affecting the divorce of young people in Iran. Quarterly Journal of Strategic Studies of Sports and Youth. 2015: 15 (32): 22-1


4. Valchak, Y. Divorce from the perspective of a child, translated by Farzaneh Taheri, Tehran: Nashre Markaz. 1987.


5. Civil Registration Organization of the country. Yearbook of the Civil Registration Organization of the country 2017, Tehran. 2017


6. Naimi, M.R. The effect of family and satellite interaction on the phenomenon of divorce (a case study of Gorgan city). Sociology Quarterly of Youth Studies. 2018: 1: 191-211


7. Niazi, M. et al. Meta-analysis of studies and research on factors related to divorce in Iran for the period 1386-1396. Women's Social Psychological Studies. 2016: 154): 177-202. Doi:22051/jwsps.2018.8627.1124


8. S. A ., Sociological Reflection on the Factors of Tendency to Divorce in the Last Decade of Iran. Farhang-e Pazhouhesh. 2019; 12(38): 45-74. doi: 10.22081/fpq.2019.69870


9. Ghayyur, T. Marriage: Conflict. Dirorce in the Muslim Community: 2010 Survey Analysis Copyright 2010 Sound vision Foundartion.


10. Amato, R. P. & Raverty, D. People’s Reasans for Divorcing; Gender, Social class, The Life course and Adjustment. Journal of family Issues. 2003: 24(5): 602-626.


11. Aghajani Mersa, H. Sociology of Spouse Selection, Marriage and Divorce, Tehran: Alam.


12. Habibpour Gatabi, K., NazokTabar, H. Divorce Factors in Mazandaran province. Women’s Strategic Studies. 2011: 14(53): 87-127. Doi: 1001.1.20082827.1390.14.53.4.0

Cohen, B. An Introduction to Sociology. translated by Mohsen Talasi. Tehran: Farhang Mazazer. 2013