سطح بندی شهرستان های استان زنجان بر اساس شاخص های توسعه فرهنگی با استفاده از مدل TOPSIS
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایابوالفضل مشکینی 1 , کیمیا قاسمی 2
1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزى شهرى، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزى شهرى، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کلید واژه: مدل TOPSIS, زنجان, واژه‌های کلیدی: توسعه فرهنگی, تصمیم گیرى چند معیاره (MCDM),
چکیده مقاله :
تمرکز قدرت سیاسی و اقتصادى باعث تمرکز امکانات و ایجاد فضاهاى فرهنگی خاص در برخی از مناطق میشود و تعداد زیادى از مناطق دیگر از امکانات فرهنگی محروم میمانند، این بدان معناست که از پتانسیلهاى موجود آنها نیز استفاده نمیشود. توزیع متعادل، فقط به معناى دادن امکانات و فضاهاى فرهنگی نیست، بلکه معناى وسیعتر آن استفاده از توان بالقوهى مناطق محروم نیز هست، چرا که به هر جهت برخی از مناطق توان بالقوهى فرهنگی را دارند که تاکنون از آنها استفاده نشده است و این عدم استفاده، خود به معناى عدم تعادل است. هدف از این پژوهش سطحبندى شهرستانهاى استان زنجان از بعد توسعه فرهنگی است. جامعة آمارى شامل، 7 شهرستان از توابع استان زنجان میباشد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است. براى گردآورى اطلاعات و دادهها از روش کتابخانه اى اسنادى و براى تجزیهوتحلیل دادهها از روش TOPSIS استفاده شده است. معیارهاى مورد استفاده در سطحبندى گزینهها، با استفاده از روش مقایسات زوجی (AHP) وزندهی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر آن است که بین شهرستانهاى استان زنجان، از نظر بهرهمندى از فضاها و امکانات فرهنگی تفاوت چشمگیرى وجود دارد؛ به گونهاى که شهرستانهاى زنجان و ماهنشان، از بالاترین رتبه و شهرستانهاى خدابنده و ایجرود با اختلاف زیادى نسبت به دیگر شهرستانهاى استان از کمترین رتبه از نظر شاخصهاى فرهنگی بر اساس مدل تاپسیس برخوردارند.
In some regions, political and economic power concentration results in the concentration of facilities and the creation of special cultural spaces. However, many other regions are deprived of cultural facilities, which hinders the fulfillment of their potential. Balanced distribution not only means providing facilities and cultural spaces but also, in a broader sense, refers to reaching the cultural potential of deprived areas. Some deprived areas have cultural potential that has not been realized yet, which is considered a form of imbalanced distribution. The purpose of this study is to rank seven cities of Zanjan Province based on the cultural development indicators. The research method is descriptive-analytical. To collect and analyze the data, the document library method and the TOPSIS model, respectively, were used. The criteria used to rank the cities were weighted using the Analytical Hierarchy Process. The results indicated that there were significant differences between the cities of Zanjan Province in the use of cultural spaces and facilities. Based on the TOPSIS analysis, the cities of Mahneshan and Zanjan have the highest rank in terms of cultural indicators and the cities of Khodabande and Ijrood are by far the most deprived cities in Zanjan Province.
_||_