جایگاه زن ایرانی در شعر معاصر
محورهای موضوعی : هنر و معماری
عیسی داراب پور
1
(گروه ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران.)
کلید واژه: شعر, poetry, Women, سیمین بهبهانی, انقلاب مشروطه, پروین اعتصامی, Parvin Etesami, ژاله قائم مقامی, Simin Behbahani, Jaleh Ghaem Maghami, Mashrouteh (constitutional revolution),
چکیده مقاله :
پس از عهد مشروطه با توجّه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رسیدن به برابری حقوق زنان و مردان، بر حضور زنان در عرصههای گوناگون اجتماعی و فرهنگی تأکید می کردند. در این راستا، بانوانِ شاعر، با ابزار شعر راجع به وضعیت زنان در جامعهی ایران دادِ سخن دادند و ضمن ریشه یابی علل تنزّل زن در جامعه، به بانوان معاصر خویش راه حل ها و راهکارهایی را جهت احراز هویت و منزلت اصلی خود پیشنهاد دادند. از میان بانوان سخنور، ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی و سیمین بهبهانی در باب زن و مسائل بانوان، نظرات ژرفتری دارند و بیشتر به آن پرداخته اند؛ بنابراین در این مقاله ابعاد این موضوع با تکیه بر اشعار سه شاعر مزبور، مورد بررسی قرار می گیرد.
After the Constitutional Revolution Period (Mashrouteh) with regard to the progress in developed countries and the Iranian society, the women also entered the realm of overt social relations and became aware of their social and humanitarian values and portrayed their social identity by their writings. To emancipate Iranian women and achieving equality of women’s and men’s rights, they stressed on the presence of women on different social and cultural circumstances. The poetess expressed their ideas by means of poem regarding women status in Iranian society. Among the entire contemporary Iranian poetess, Jaleh Ghaemmaghami, Parvin Etesami and Simin Behbahani attained a deeper view with respect to woman’s position and had attended to the agenda. Therefore we purposed to investigate the dimensions of the subject by emphasizing on the above mentioned three poetesses’ poetic works.
ابومحبوب، احمد (1382)، زندگی و شعر سیمین بهبهانی، تهران، ثالث.
اعتصامی، پروین(1363)، دیوان اشعار، تهران، اعتصامی، چاپ هشتم.
اعتصامی، پروین (1384)، دیوان اشعار، به اهتمام ملک‌الشعرای بهار، تهران، نگاه.
بهبهانی، سیمین (1382)، محموعه اشعار، تهران، نگاه.
بهبهانی، سیمین (1378)، یاد بعضی نفرات، تهران، البرز.
بهبهانی، سیمین (1335)، جای پا، تهران، کانون معرفت.
حجازی، بنفشه(1376)، به زیر مقنعه: بررسی جایگاه زن ایرانی از قرن اول هجری تا عصر صفوی. تهران، علم.
حسینی، مریم (1389)، «شعر فمینیستی نو یافته ای از پروین اعتصامی»، زن در فرهنگ و هنر، دوره ی دوم، شماره ی اول.
دهباشی، علی (1383)، زنی با دامنی شعر(جشن نامه سیمین بهبهانی)، تهران، نگاه.
رادفر، ابوالقاسم (1384)، «زن و ادبیات سیاسی ایران»، مجله ی بانوان شیعه، شماره5.
عابدی، کامیار (1379)، ترنّم غزل (بررسی زندگی و آثار سیمین بهبهانی)، تهران، کتاب نادر.
قائم مقامی، ژاله (1345)، دیوان شعر، به اهتمام حسین پژمان بختیاری، تهران، ابن سینا.
محمدی، فاطمه(1387)، «پروین اعتصامی شاعر فضیلت و انسانیت»، فصلنامه بانوان شیعه، سال پنجم، شماره پانزدهم.
واعظ، لیدا و صادق زاده، محمد (1384)، «چهار شاعر زن معاصر»، حافظ، شماره 12.
یزدانی، زینب (1381)، زن در شعر فارسی(دیروز – امروز)، تهران، فردوس.
یوسفی، غلام حسین (1384)، «اولین شاعر فمینیست ایران»، ژاله قائم مقامی، حافظ، شماره21.
_||_