تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
امــین فرجــی ملائــی
1
(دانشــجوی دکتــری جغرافیــا و برنامــهریــزی شــهری، دانشــگاه تهــران، ایــران)
آزاده عظیمــــــــی
2
(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، از دانشـگاه تربیـت معلـم، تهـران، ایـران)
کرامــت الــه زیــاری
3
(اســــتاد جغرافیــــا و برنامــــه ریــــزی شــــهری، دانشــــگاه تهــــران، ایــــران)
کلید واژه: کیفیت زندگی, برخورداری, الگوی موریس, محرومیت, نواحی شهری ایران,
چکیده مقاله :
شهر به عنوان بستر زیست انسان شهرنشین، نیازمند تامین استانداردهایی است که در یک نگاه میتوان آن را استانداردهای کیفیت زندگی نامید. کیفیت زندگی در واقع مفهومی چندبعدی و پیچیده است که از سوی متفکران علوم شهری و سایر اندیشمندان علوم مختلف مطرح و مورد پژوهش قرار گرفته است. برای سنجش کیفیت زندگی از روشهای مختلفی در سطوح جغرافیایی مختلفی استفاده میکنند که یکی از این روشها روش موریس است. در این مقاله، هدف بررسی نواحی مختلف شهری ایران بر اساس شاخصهای تعریف شده در رابطه با کیفیت زندگی است. روش این تحقیق، از انواع روشهای توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری دادهها به صورت اسنادی است. حجم نمونه مورد مطالعه دراین پژوهش شامل 253 ناحیه شهری است. برای بررسی و تحلیل ابعاد کیفیت زندگی از آمارها و اطلاعات موجود در مرکز آمار ایران استفاده شده است. فرایند محاسبات در این مقاله بر اساس الگوی موریس است. با توجه به بررسیهای صورت گرفته در این مقاله، میتوان دریافت که نواحی مختلف شهری ایران دارای شکاف بارزی از منظر شاخصهای کیفیت زندگی شهری است. از 253 شهر مورد بررسی تنها 24 شهر؛ یعنی 9.5درصد در سطح برخوردار قرار دارند. نزدیک به 50 درصد از نواحی شهری مورد مطالعه به عنوان نواحی محروم هستند. تهران به عنوان یک ناحیه شهری ناهمگن خود را از سایر نواحی شهری مجزا ساخته است.