شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر ساخت مسکن موقت در سکونتگاه های شهری با رویکرد بومی سازی (مورد مطالعه: شهر زنجان)

مجید رحیمی ¹ ( گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران )
هومن ثبوتی ² ( گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران )
یاشار اصلانیان ³ ( گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران )

تاریخ ارسال : 1401/06/14 تاریخ تایید : 1401/08/11

کلید واژه: زلزله, شرایط بحران, مسکن موقت, طراحی بومی, سکونتگاه شهری,

چکیده مقاله :

وقوع حوادث طبیعی و جنگ به‌ویژه سیل و زلزله، ازجمله عوامل آسیب‌رسان در سکونتگاه‌های انسانی است که منجر به بی‌خانمانی مردم و نیاز مبرم به اسکان دهی موقت و ایجاد سرپناه برای افراد می‌گردد. تحقیق حاضر با هدف اسکان موقت در اقلیم سرد کوهستانی به شناسایی و تبیین عوامل موثر بر بومی سازی طراحی آنها در شهر زنجان می پردازد. در این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه شده است، اطلاعات‌پایه از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با مسئولان و متولیان امر گردآوری شده است. عوامل شناسایی شده در سه بعد «کالبدی»، «اجتماعی» و «فنی» مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج بررسی ها نشان می دهد در بعد «اجتماعی» معیار «امنیت»، در بعد «کالبدی» معیارهای «طرح و معماری » و «بهداشت محیط» و در بعد «فنی» معیار «بومی بودن» رتبه نخست اهمیت را به خود اختصاص داده اند و معیار « نصب و نگهداری» با کمترین امتیاز در رده آخر اهمیت قرار گرفته است. در رابطه با مولفه ها نیز مولفه های «ایمنی و استحکام» و «امنیت » (بعد اجتماعی) ، مولفه های «مدیریت زباله و پسماند»، «سرویس بهداشتی» و «همه شمولی فضاها» (بعد کالبدی) و مولفه های «مصالح» و « دوام ومقاومت سازه ای» (بعد فنی) با کسب بالاترین امتیاز در رده مهمترین مولفه ها قرار گرفته اند. اسکان موقت پس از زلزله، صرف نظر از ویژگی هایی چون نوع اقلیم و فرهنگ، دارای ویژگی های مشترک دیگری است که از درجه اهمیت متفاوتی برخوردارند؛ به گونه ای که با توجه به شرایط بحران، سرعت ساخت بالا؛ تامین استحکام، ایمنی و امنیت سرپناه مهم تر از ارائه سکونت گاه برای مساحت های متفاوت است.

چکیده انگلیسی :

The occurrence of natural disasters and wars, especially floods and earthquakes, are among the damaging factors in human settlements, which lead to people's homelessness and the urgent need for temporary accommodation and shelter for people. The current research aims to identify and explain the factors affecting the localization of their design in the city of Zanjan with the aim of temporary accommodation in the cold mountainous climate. In this research, which has been prepared using a descriptive-analytical method, the basic information has been collected through library studies and interviews with officials and custodians. The identified factors were studied in three dimensions "physical", "social" and "technical". The results of the surveys show that in the "social" dimension, the criterion of "security", in the "physical" dimension, the criteria of "planning and architecture" and "environmental health", and in the "technical" dimension, the criterion of "nativeness" has the first importance. and the criterion of "installation and maintenance" with the lowest score has been placed at the last level of importance. In relation to the components, the components of "safety and strength" and "security" (social dimension), the components of "garbage and waste management", "sanitary services" and "inclusiveness of spaces" (physical dimension) and the components of "materials" and "Structural Durability and Resistance" (technical dimension) are among the most important components with the highest score. The temporary accommodation after the earthquake, regardless of the characteristics such as the type of climate and culture, has other common characteristics that have different degrees of importance; so that according to the crisis conditions, high construction speed; Providing strength, safety and security of the shelter is more important than providing shelter for different areas.