ساختار سوره «طه» و سیر هدایتی آن

محورهای موضوعی : نامه الهیات

مریم حاجی عبدالباقی ¹ , معصومه معظمی گودرزی ²

1 - استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال
2 - دانش آموختة کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث از دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال

تاریخ دریافت : 1397/12/14 تاریخ پذیرش : 1397/12/14 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: هدایت, ذکر, ساختارشناسی, سوره طه, خشیت, تبعیّت,

چکیده مقاله :

ساختارشناسی سوره ها شیوه‌ای برای دستیابی به غرض سوره و فهم مفاهیم آیات است و شبهه‌ی پراکندگی و گسیختگی آیات را باطل می‌کند. سوره طه یکی از سوره‌های مکّی است که در اوج سختی‌ها و مشقّت‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله) در امر تبلیغ دین و اشتیاق فراوان او برای هدایت مشرکان نازل شده است؛ لذا مهرورزی ربّ، نسبت به پیامبرش در سراسر سوره هویداست. گرچه گزارش هایی از سیاق آیات سوره طه درکتب معتبر وجود دارد، ولی در این مقاله از طریق کشف ارتباط لفظی و محتوایی آیات، سیاق آیات این سوره بدست آمد و با توجه به اهداف سیاق ها، سیر هدایتی و غرض اصلی سوره معلوم می شود. سیر هدایتی سوره، توجه به ذکر می باشد. از فرآیند ذکر در این سوره چنین به نظر می رسد که ذکر، به معنای توجه به حضور در برابر ذات یکتای حق تعالی است؛ حضوری که مصون کننده از ابتلا به گناه بوده و تقواآور است، پس هدایت در گرو این حضور است. این هدایت، خشوع و تبعیت را در برابر قرآن و رسول و ولیّ او زیاد کرده، لذا سعادت در دنیا و آخرت را نصیب متقی می کند.

چکیده انگلیسی:

Morphology of Surahs is a new method to understand Quran which it has been determined based on target theory of Surahs and in this order, each Surah has a particular target. This method facilitates the understanding of Surah and its verses and removes doubt related to verses dispersion and disintegration. Taha Surah is a Mecca Surah which it was sent down to holy prophet (Peace upon him) during tough and hard period for promoting and guiding pagans. so, in this Surah we recognize the kindness of God about holy prophet. Trend and context of verses in this Surah were perceived by finding lexical and contextual relations of verses and regarding to objectives of trends and contexts it was recognized that the guiding movement of this Surah focuses on praise and it is obvious that, praise means attention to presence against almighty God, this presence prevents human to do sin and also increases virtue. So guidance depends on this presence. This guidance promotes the modesty and courtesy against Quran and holy prophet and eventually it gives prosperity and salvation in this and the next worlds to virtuous people perfectly. Thus the main concept and meaning of this Surah is: placating holy prophet(Peace upon him) emphasizing on virtuous people to pray including following holy Quran and holy prophet(Peace upon him) and his successors and worshiping God which this praying is guided and ignoring it provides misguidance and deviance.