بررسی مقایسه¬ای پایداری اجتماعی در روستاهای تحت پوشش شبکه آبیاری و زهکشی سد¬گاوشان
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست
فاطمه جوانبخت شیخ احمد
1
,
فرحناز رستمی
2
,
هادی ویسی
3
,
فرزاد امیری
4
1 - دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - استاد، گروه آگرواکولوژی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
4 - گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
کلید واژه: آزمون t گروه¬های مستقل, پایداری اجتماعی, توسعه روستایی, مقایسه تطبیقی.,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: توسعه روستایی با تقویت معیارهای پایداری اجتماعی، بستری را برای توسعه کلان در سطح ملی فراهم می کند. عدم درک معیارهای پایداری اجتماعی، فرآیند برنامه ریزی و اجرای پروژه های توسعه روستایی را دشوارتر می کند. همین امر ضرورت مطالعه شاخص¬های پایداری اجتماعی را در فرایند توسعه روستایی حائز اهمیت می¬سازد. طرح آبرسانی شبکه آبیاری سد گاوشان نمونه¬ای از پروژه¬های توسعه روستایی است که بدلیل عدم شناخت معیارهای پایداری اجتماعی مشکلات بسیاری را در روستاهای بالادست و پایین دست سد ایجاد کرده است. جهت رفع این شکاف، این پژوهش به بررسی شاخص¬های پایداری اجتماعی و مقایسه آن در روستاهای دو دشت بیله¬وار و میان¬دربند پرداخته است. روش بررسی: پژوهش حاضر 155 کشاورز را از روستاهای تحت پوشش شبکه آبیاری سد گاوشان که مساحت زمین زراعی¬شان بیشتر از نیم هکتار بود را بطور انتساب متناسب مورد پیمایش قرار داد. جهت تحلیل آماری و استنباطی در این پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده شد. آزمون¬¬های آماری t تک نمونه¬ای و آزمون t گروه¬های مستقل برای مقایسه شاخص¬های پایداری اجتماعی بین روستاهای دشت بیله¬وار و میان¬دربند صورت گرفت. یافته¬ها: نتایج نشان داد شاخص مسئولیت¬پذیری اجتماعی با بالاترین میانگین (۶۹/۳) در دشت بیله¬وار و شاخص امنیت اجتماعی با کمترین میانگین (۶۵/۲) در دشت میان¬دربند از جمله شاخص‌های تأثیرگذار در پایداری اجتماعی هستند. همچنین نتایج تحلیل واریانس نشان داد، شاخص¬های امنیت اجتماعی، کیفیت زندگی، مسئولیت¬پذیری اجتماعی و اعتماد اجتماعی با اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد، میزان پایدار اجتماعی را تحت تاثیر قرار می¬دهند. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج، روستاهای دشت بیله¬وار در سطح مطلوبی از پایداری اجتماعی قرار دارند. در حالیکه، میانگین شاخص¬های پایداری اجتماعی در روستاهای دشت میان¬دربند در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در واقع، توسعه نامتوازن در روستاهای ذکر شده ناشی از عدم دسترسی عادلانه به منابع آب است. لذا به برنامه¬ریزان و سیاست¬گذاران توصیه می¬شود جهت نیل به توسعه روستایی به تقویت کمی و کیفی شاخص¬های پایداری اجتماعی در روستاها توجه نمایند.
Background and Objective: Rural development provides a platform for macro-development at national level by strengthening social sustainability criteria. A lack of understanding of social sustainability criteria makes the planning and implementation process of rural development projects more difficult. Therefore, it is important to study social sustainability indicators in the rural development process. The water supply project of the Gavoshan dam is an example of a rural development project that did not pay attention to social sustainability criteria and caused many problems in the upstream and downstream rural areas. To fill this gap, this research has investigated the social sustainability indicators and compared them in the rural areas of the Bilehvar and Miandarband plains. Material and Methodology: This study surveyed 155 farmers from rural areas covered by the Gavoshan dam irrigation network, whose farms were more than half a hectare in size. A questionnaire was used for descriptive statistical and inferential analysis in this research. One-Sample T-test and independent groups T-test were performed to compare social sustainability indicators between the rural areas of Beilevar and Miandarband plains. Findings: The results showed that the social responsibility index with the highest average (3.69) in the rural areas of Bilehvar plain and the social security index with the lowest average (2.65) in the rural areas of Miandarband plain are among the influencing indicators in social sustainability. Furthermore, analysis of variance showed that the indicators social security, quality of life, social responsibility and social trust affect the level of social sustainability with a significant difference at the 95% level. Discussion and Conclusion: Based on the results, the rural areas in the Bilehvar plain show a favorable level of social sustainability, while the average of the social sustainability indicators in the rural areas of the Miandarband plain is in an unfavorable state. In fact, the unbalanced development in the mentioned rural areas is due to the lack of fair access to water resources. Hence, it is suggested managers and policy-makers pay attention to the quantitative and qualitative strengthening of social sustainability indicators to achieve rural development.
1. Shams al-Dini, A., Gemini, D., Jamshidi, A., 2015. Assessment and analysis of social sustainability in rural areas (studied: Javanroud city). Rural Research Quarterly, Vol. 7, No. 3, pp. 486-502. (In Persian)
2. Fallah Alipour, S., Mehrabi Basharabadi, H., Zare Mehrjerdi, M., Dariush Hayati, D., 2018. A model for measuring agricultural sustainability using fuzzy composite indicators (case study: Kerman province). Journal of agricultural knowledge and sustainable production, Vol. 29, No. 3 (In Persian).
3. Sheikhi, M., Jumepour, M., Sajjadi, A., 2017. Assessing the relationship between citizens' satisfaction with environmental quality and social sustainability. Urbanization Knowledge, Vol. 2, No. 4, pp. 19-31 (In Persian).
4. Shahriari, Z., Shariat Panahi, M. V., Faraji Rad, A. R., 2016. Analysis of the role of ecotourism in the sustainability of environmental and social resources of rural areas in the direction of sustainable development (case study of Khansar city). Scientific-research quarterly of new attitudes in human geography, Vol. 10, No. 1 (In Persian).
5. Kiaei, M., Yusuf Darvishi, Y., 2018. Analysis of social-economic sustainability of rural areas of Pirashhari case: Gamishan city. Space Economy and Rural Development Quarterly, Vol. 8, No. 3, pp. 227-250 (In Persian)
6. Bigdeli Rad, V., Maleki, Sh., 2019. Identifying effective criteria on social and economic stability in rural areas of Iran. Human Geography Research, Vol. 52, No. 1, pp. 147-163. (In Persian)
7. Hemani, S., Das, A.K., Chowdhury, A., 2017. Influence of urban forms on social sustainability: A case of Guwahati, Assam. Urban Design International, Vol. 22, pp. 168-194.
8. Mansoorfar, K., 2000. Statistical methods. Tehran university Press. (In Persian)
9. Azami, A., Ali Beigi, A. H., Mirakzadeh, A. A., 2017. Collaborative evaluation of the stability of irrigation and drainage networks of Gaoshan Dam. Doctoral thesis on agricultural development, School of Agriculture, Razi University, Kermanshah, Iran.
10. Sadeghi, H., Seidai, E., Rezvani, M. R., 2017. Investigating the social effects of dams on the sustainability of rural settlements. Case study: 3 Karon Dam - Izeh city. Geography and Development, No. 50. pp. 181-198. (In Persian)
11. Rahmani, M., Davari, K., Abolhasani, L., Sabet Teimuri, M., Shafiei, M., 2020. Review and selection of evaluation indicators for sustainable water management in watersheds. Irrigation science and engineering, Vol. 44, No. 1. (In Persian)
12. Regional Water Company of Kermanshah., 2020. Management studies report on the operation and maintenance of diversion dam and irrigation and drainage network of Gavoshan. (In Persian)
13. Hosseinpour, B., Zahiri, H., Mousai, M., 2019. Evaluation of social sustainability indicators in the 15th neighborhoods of Tehran metropolis. Two quarterly journals of urban social geography, Vol. 7, No. 2, pp. 217-237. (In Persian)
14. Safari, A., Akbari, M., Jomeini, D., 2015. Spatial distribution of social sustainability indicators in rural settlements in western Iran, case study: Oramanat region, Kermanshah province. Regional Planning Quarterly, Vol. 6, No. 24. (In Persian)
15. Abdolazadeh, M., Rahnama, M. R., Shekohi, M. A., Mousavi, M. N., 2019. Evaluation of social sustainability indicators in the cities of West Azarbaijan Province. Human Geography Research, Vol, 52, No. 4, pp. 1273-1257. (In Persian)
16. Hassanlou, L., Azizpour, F., Jalalian, H., 2017. Evaluating the role of rural management in the sustainability of villages, a case study of Dastjerde village (Tarem city). Geography and development, No. 52, pp. 157-174. (In Persian)
17. Choguill, C. L., 2016. Developing sustainable neigh bourhoods. Habitat International, Vol. 32, pp. 41-48.
18. Mouratidis, K., 2018. Is compact city livable? The impact of compact versus sprawled neighbourhoods on neighbourhood satisfaction. Urban Studies, Vol. 55, No. 11, pp. 2408-2430.
19. Yu, Tao., Qiping, Shen., Geoffrey, Shi., Qian, Zheng., Helen, Wei., Wang, Ge., Xu, Kexi., 2017. Evaluating social sustainability of urban housing demolition in Shanghai China. Journal of Cleaner Production, pp. 26-40.
20. Amrutha, V.N., Geetha, S.N., 2020. A systematic review on green human resource management: Implications for social sustainability. Journal of Cleaner Production. Vol. 247.
21. Sanaei Moghadam, S., Balaghi, R., Mohammadi Yeganeh, B., Cheraghi, M., 2016. Leveling of social sustainability in rural areas: a case study of the villages of Cheram city, Kohgiluyeh and Boyer Ahmad province. Quarterly of Village and Development. Vol. 20, No. 2, pp. 145-170. (In Persian)
22. Ehsanifar, T., Rostami, F., Naderi, N., Khoshkhoi, Sh., 2017. Investigating sustainability indicators in agricultural entrepreneurial activities. Journal of Entrepreneurship in Agriculture, Vol. 4, No. 1, pp. 19-36. (In Persian)
23. Arundel, R., Ronald, R., 2017. The role of urban form in the sustainability of community: The case of Amsterdam. Environment & Planning B: Urban Analytics & City Science, Vol. 44, No. 1, pp. 33-53.
24. Rukn-Eddin Eftekhari, A., Azimi Amoli, J., 2013. Rural governance (sustainable development management). Printed by Samt. (In Persian)
25. Rosta, M., Chizfahm Daneshmandian, M., 2022. Comparative study of social sustainability indicators in various urban contexts (A case study of three neighborhoods in new, middle and old contexts in Shiraz). Scientific Quarterly of New Attitudes in Human Geography, Vol. 14, No. 2, pp. 80-102. (In Persian)
26. Javan, F., Tabasi, A. V., Hashemi Zehi, S., Miraki Anari, H., 2015. Measuring the stability of social security in rural settlements (study: border villages of Hirmand). Police geography research paper, Vol. 4, No. 15, pp. 57-82. (In Persian)
27. Heydari Sarban, V., 2016. Explain the relationship between economic stability and the sense of social security of the residents of the rural areas of Ardabil city. Quarterly of Social Discipline. Vol. 8, No. 4, pp. 33-58. (In Persian)